Steun om de energiecrisis door te komen

Het bestaande kader voor tijdelijke werkloosheid wordt tijdelijk aangepast omwille van de energiecrisis. Van 1 oktober 2022 tot en met 31 maart 2023 zullen ondernemers onder bepaalde voorwaarden van dit soepeler regime ‘Tijdelijke Werkloosheid Energie’ kunnen genieten.

Door de ‘Tijdelijke Werkloosheid Energie’ kan je als werkgever één of meerder personeelsleden op tijdelijke werkloosheid plaatsen. De werknemer krijgt dan 70% van zijn/haar loon uitbetaald (in plaats van 65% onder het normale systeem van tijdelijke werkloosheid). Op die uitkering wordt 26,75% bedrijfsvoorheffing ingehouden. Als werkgever betaal je wel een toeslag van minstens 6,22 euro (het exacte bedrag wordt bepaald door sectorale CAO’s).

Voorwaarden

Om te kunnen genieten van de Tijdelijke Werkloosheid Energie, moet je voldoen aan één van de volgende voorwaarden:

• Je moet kunnen aantonen dat de aankoop van energieproducten (elektriciteit, aardgas, of andere energieproducten) in het kalenderjaar 2021 minstens 3% van de toegevoegde waarde van uw onderneming vertegenwoordigde;
• Ofwel moet je aantonen dat jouw definitieve energieafrekening voor het trimester voorafgaande aan de aanvraag minstens het dubbele is van de definitieve eindafrekening die je in het zelfde trimester van vorig jaar betaalde.

Je moet bij de aanvraag geen bewijsstukken meesturen. Maar de RVA kan wel steeds achteraf controleren. Je doet er dus best aan die stukken al te verzamelen.

Omvang tijdelijke werkloosheid

Je kan als werkgever kiezen tussen:

• Een volledige schorsing, waarbij je één of meerdere personeelsleden volledig (dus voor alle werkdagen) op tijdelijke werkloosheid plaatst. Je mag dit dan gedurende maximum 4 weken doen.
• Een gedeeltelijke ‘grote’ schorsing, waarbij je minder dan drie arbeidsdagen per week of minder dan één arbeidsweek op twee voorziet. Dit mag je dan maximum drie maanden toepassen

Merk dus op dat een gedeeltelijke ‘kleine’ schorsing niet toegelaten is. En dat is ook het grote verschil met de ‘Tijdelijke Werkloosheid Corona’: onder dat systeem kon je bijvoorbeeld een werknemer 1 dag per week op tijdelijke werkloosheid plaatsen. Dat kan onder het systeem ‘Tijdelijke Werkloosheid Energie’ dus niet. Je moet minstens drie werkdagen op één week of minstens één week op twee toepassen.

Melding

Let op: ook onder dit systeem van Tijdelijke Werkloosheid Energie moet je een aantal formaliteiten vervullen:

• Aanvraag via specifiek aanvraagformulier
• Informatie aan de werknemers
• Mededeling van de start van de tijdelijke werkloosheid aan de RVA
• Maandelijkse informatie aan de RVA

Al deze formaliteiten worden uitvoerig omschreven in het infoblad dat de RVA ter beschikking stelt.

En wat nadien?

Als je 4 weken volledige schorsing hebt toegepast of 3 maanden gedeeltelijke schorsing, dan kan je de Tijdelijke Werkloosheid Energie opnieuw toepassen. Je moet dan geen nieuwe aanvraag indienen, maar je moet het wel opnieuw melden aan de RVA (zie hieronder).

Belangrijk: in tegenstelling tot het klassieke systeem van Tijdelijke Werkloosheid hoef je geen wachtperiode van een week in te lassen tussen twee periodes van tijdelijke werkloosheid. Je mag die periodes dus gewoon op elkaar laten aansluiten.

Sociale bijdragen zelfstandigen

• Vrijstelling sociale bijdragen: zelfstandigen in hoofdberoep en meewerkende echtgenoten kunnen een vrijstelling van sociale bijdragen vragen bij het RSVZ. Let op: periodes waarvoor je vrijstelling krijgt, tellen niet mee voor je pensioen. Je kan de mogelijkheden en voorwaarden hier nalezen. 
• Uitstel/afbetalingsplan sociale bijdragen als zelfstandige: Elke zelfstandige, ongeacht zijn bijdragecategorie (hoofdberoep, bijberoep, …) van wie de zelfstandige activiteit zwaar getroffen is door de energiecrisis kan een schriftelijke aanvraag indienen bij zijn sociaal verzekeringsfonds om de betaling van zijn sociale bijdragen met een jaar uit te stellen, zonder dat daarvoor verhogingen zullen aangerekend worden en zonder invloed op de uitkeringen.
• Je kan daarnaast ook een afbetalingsplan  vragen voor de betaling van de (voorlopige) bijdragen van het vierde kwartaal van 2022, zonder dat dat gevolgen heeft voor jouw sociale rechten. Je verliest wel de fiscale aftrekbaarheid van de VAPZ-premie. Meer info: Moeilijkheden door de energiecrisis | RSVZ.
• Je kan ook zoals steeds een vermindering van je voorlopige bijdragen vragen. Die kunnen dan wel gecorrigeerd worden bij de eindafrekening, drie jaar later. Alle info vind je hier.

RSZ-bijdragen

• Afbetalingsplan RSZ-bijdragen: je kan steeds (ook los van de energiecrisis) een minnelijk afbetalingsplan vragen voor de RSZ-bijdragen als werkgever.

In het kader van de energiecrisis heeft de federale regering een reeks fiscale steunmaatregelen genomen: 

• De accijnzen op gas en elektriciteit worden tot en met maart 2023 naar het Europese minimum herleid. Lees er meer over in het advies-item rond Accijnsverlaging.
• Eenmanszaken, vrije beroepen en ‘kleine ondernemingen’ (max 50 FTE, jaaromzet excl. BTW minder dan 9mio euro, balanstotaal van minder dan 4,5 mio euro) kunnen gebruik maken van een verhoogde investeringsaftrek van 25% voor alle energie besparende investeringen die verkregen zijn of tot stand worden gebracht tem 31/12/2022. De regering onderhandelt bovendien om die verhoogde investeringsaftrek te verlengen tot maart volgende jaar.
• Je kan een afbetalingsplan vragen (lees hier hoe je dat kan aanvragen), een  vrijstelling van nalatigheidsintresten, of een uitstel vragen voor de personenbelasting of BTW.

De steunmaatregel in het kort:

Ondernemingen die in 2021 minstens 7.500 euro (excl. BTW) aan energie-uitgaven (aardgas en/of elektriciteit) hadden en in de steunperiode (1 oktober-31 december 2022) een operationeel verlies hebben kunnen een ondersteuning aanvragen. Het steunbedrag bedraagt 25% (of 30% of 35% voor energie-intensieve ondernemingen) van de aanmerking komende meerkost. De in aanmerking komende meerkost wordt per maand berekend en is het resultaat van het verschil tussen de eenheidsprijs (bv. bedrag per MWh voor gas of elektriciteit) tijdens de steunperiode en het dubbele van de gemiddelde eenheidsprijs tijdens de referentieperiode (volledig jaar 2021), vermenigvuldigd met het volume dat voor deze energie is verbruikt tijdens de steunperiode. De hoeveelheden aardgas en elektriciteit die worden gebruikt om de meerkost te berekenen niet meer zijn dan 70% van het verbruik in dezelfde maand in 2021.

De premie kan aangevraagd worden van 12 december 2022 tot en met 16 januari 2023, 12u.

Klik hier om de premie aan te vragen

Voorbeeld van de steunaanvraag voor energiekosten in oktober 2022

Eerst kijk je na wat je in 2021 betaalde, en wat je nu betaalt. Stel dat je in de referentieperiode voor elektriciteit 50 euro per MWh betaalde, en je nu 300 euro per MWh betaalt, dan moet je de volgende berekening maken:

1. Verdubbeling van de prijs per MWh. Dat wordt dus 100 euro/MWh. Dan moet je dat bedrag aftrekken van wat je vandaag betaalt (300-100= 200 euro per MWh)
2. Dit bedrag vermenigvuldig je met het aantal MWh dat je in oktober ’22 verbruikte maar als die hoeveelheid groter is dan 70% van het totale effectieve verbruik in oktober ‘21 dan moet je vermenigvuldigen met 70% van het effectieve verbruik in oktober ‘21.
3. Op dat bedrag kan je dus 25% steun vragen (of 30% als je een energie-intensief bedrijf bent). De steun die je krijgt wordt niet belast.

Voorwaarden

• De onderneming had in 2021 minstens 7500 euro (excl. BTW) energie-uitgaven;
• In het vierde kwartaal van 2022 heb je te maken met een verdubbeling van je prijzen voor gas en/of elektriciteit ten opzichte van 2021; 
• Een onderneming die de energiesteun ontvangt mag in de periode van 1 oktober 2022 tot en met 31 december 2023 geen dividend uitkeren;
• Het gaat om een gezonde onderneming. Dit wil zeggen dat de onderneming zowel in het boekjaar 2019 als het boekjaar 2021 geen negatief eigen vermogen had. Zo worden de effecten van de coronacrisis grotendeels geneutraliseerd;
• De onderneming kent in het vierde kwartaal van 2022 een operationeel verlies. Er is een operationeel verlies bij negatieve inkomsten vóór aftrek van rente, belastingen, afschrijvingen en amortisatie met uitzondering van eenmalige bijzondere waardeverminderingen (EBITDA);
• Het operationeel verlies wordt geattesteerd door een erkende externe accountant, een bedrijfsrevisor of een gecertificeerde accountant; Dat attest moet wel pas in het eerste kwartaal van 2023 bezorgd worden;
• Je moet minstens 5 jaar na de steun nog actief blijven in de vestigingen die steun hebben gekregen. 

Hoeveel steun?

Er wordt een onderscheid gemaakt naargelang de energie-intensiteit. De meeste ondernemingen hebben een energie-intensiteit onder de 3% en vallen onder de eerste categorie ‘Ondernemingen in het algemeen’.

Ondernemingen in het algemeen

De steun bedraagt 25% van de in aanmerking komende meerkost (zie boven). Er is een maximum steunbedrag van 80% van het operationeel verlies in de steunperiode. De steun is gelimiteerd op 500.000 euro per steunperiode. Eenmanszaken vallen steeds in deze categorie.

Energie-intensieve ondernemingen

Energie-intensieve ondernemingen zijn de ondernemingen waarbij de energie-uitgaven minstens 3% vertegenwoordigden van de omzet behaald tijdens het kalenderjaar 2021, zoals af te leiden uit de jaarrekening of resultatenrekening. Dit werd Europees bepaald:

 https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2003:283:0051:0070:NL:PDF

De steun voor energie-intensieve ondernemingen, waarbij de in aanmerking komende meerkost ten minste 50% van het operationeel verlies is, bedraagt 30% van de in aanmerking komende meerkost. Er is een maximum steunbedrag van 80% van het operationeel verlies in de steunperiode. De steun is gelimiteerd op 4 miljoen euro per steunperiode.

Energie-intensieve ondernemingen actief in een of meer bijzonder getroffen (sub)sectoren

Energie-intensieve ondernemingen die actief zijn in een of meer bijzonder getroffen (sub)sectoren, zoals bepaald in het Europees crisiskader, komen in aanmerking voor verhoogde steun als de in aanmerking komende meerkost ten minste 50% van het operationeel verlies bedraagt.

Een onderneming moet actief te zijn in een vermelde sector of subsector op grond van de classificatie van de begunstigde in de sectorale nationale rekeningen of indien een of meer van de activiteiten die hij uitoefent en die in bijlage I zijn opgenomen, in de referentieperiode meer dan 50% van zijn omzet heeft gegenereerd.

De steun voor deze ondernemingen bedraagt 35% van de in aanmerking komende meerkost. Het steunbedrag bedraagt maximaal 80% van het operationeel verlies in de steunperiode en wordt in ieder geval gelimiteerd op 7,5 miljoen per steunperiode.

Indien de in aanmerking komende meerkost van een energie-intensieve onderneming niet minstens 50% van het operationeel verlies bedraagt, kan de onderneming alsnog in aanmerking komen voor steun onder de eerste categorie.

Wie kan geen premie ontvangen?

• Ondernemingen die zich in de rechtstoestanden van ontbinding, stopzetting, faillissement of vereffening bevinden;
• Ondernemingen die op 1 oktober 2021 nog niet opgestart waren;
• Kredietinstellingen en de financiële instellingen;
• Ondernemingen waar een administratieve overheid over een dominerende invloed beschikt;
• Ondernemingen die als hoofdactiviteit elektriciteits- of warmteproductie (NACE-codes 35.1 of 35.2) uitoefenen, met uitzondering van ondernemingen die een warmtekrachtkoppeling (“WKK”) uitbaten;
• Ondernemingen die op het moment van de steunaanvraag een insolventieprocedure, als vermeld in artikel I.22, 1°, van het Wetboek van economisch recht, hebben lopen of gedagvaard zijn door de RSZ, als vermeld in de VKBO;
• Ondernemingen die een openstaande onbetwiste schuld hebben bij het Agentschap Innoveren en Ondernemen of het Fonds voor Innoveren en Ondernemen;
• Ondernemingen of vestigingen van ondernemingen die tot het toepassingsgebied van een energiebeleidsovereenkomst (EBO) behoren en niet intekenen op de EBO, of de voorwaarden ervan niet naleven. Het Agentschap Innoveren en Ondernemen kan zich beroepen op het verificatiebureau van de EBO-commissie ven het VEKA om deze voorwaarden te controleren.

Kan ik combineren met andere steunmaatregelen?

• Deze steunmaatregel kan gecombineerd worden met de ecologiepremie en ook de combinatie met KMO-portefeuille is mogelijk;
• De energiesteun is niet cumuleerbaar met de KMO-groeisubsidie en de Strategische Transformatiesteun in 2023. Ondernemingen kunnen wél een aanvraag indienen, maar deze wordt niet behandeld zolang de energiesteunaanvraag in behandeling is. Bovendien wordt de steun tot 12 maanden nadien in mindering gebracht op het maximale steunbedrag van een kmo-groeisubsidie;
• Een onderneming komt enkel in aanmerking voor steun indien zij in de steunperiode niet meer dan 35% van het bij de RSZ ingeschreven personeel op tijdelijke werkloosheid heeft gezet. Dit geldt niet indien het gebruik van tijdelijke werkloosheid te wijten is aan andere omstandigheden dan de stijgende energieprijzen of indien de onderneming een maximale tewerkstelling van 10 personen telt.

Ondernemingen die door de energiecrisis hun vaste kosten moeilijk kunnen betalen, zullen daarvoor een goedkope lening kunnen aangaan bij PMV. 

De lening kan gebruikt worden voor de facturen die je moeilijk betaald krijgt omwille van de energiecrisis. Je kan dus bijvoorbeeld de lening gebruiken voor de betaling van jouw energiefacturen. Maar ook voor andere facturen kan je lenen. Zo kan een aanvraag kan ook betrekking hebben tot de handelshuur of leasingovereenkomsten. Weet wel dat het moet gaan om facturen in de periode 24/02/2022 tot 15/12/2023, en dat je maximaal 100 facturen per lening mag inbrengen. Ze moeten nog niet betaald zijn. Maar pro forma facturen, bestelbonnen en betaalbewijzen komen niet in aanmerking.

Hoeveel bedraagt de lening?

De lening moet minstens 10.000 euro bedragen. Je kan in principe maximaal 3 leningen afsluiten. Meer dan 3 zijn niet mogelijk. Maar of je er nu 1, 2 of 3 aangaat, in totaal mag het geleende bedrag niet meer dan 2.000.000 euro tezamen betreffen.

Het bedrag dat je leent hangt af van het aantal facturen die je inbrengt. De lening kan gebruikt worden voor de facturen die je moeilijk betaald krijgt omwille van de energiecrisis. Je kan dus bijvoorbeeld de lening gebruiken voor de betaling van jouw energiefacturen. Maar ook voor andere facturen kan je lenen. Zo kan een aanvraag kan ook betrekking hebben tot de handelshuur of leasingovereenkomsten, maar maximaal 20% van het te ontlenen bedrag mag betrekking hebben op handelshuur of leasing. Weet wel dat het moet gaan om facturen in de periode 24/02/2022 tot 15/12/2023, en dat je maximaal 100 facturen per lening mag inbrengen. Ze moeten nog niet betaald zijn. Maar zoals gezegd komen pro forma facturen, bestelbonnen en betaalbewijzen niet in aanmerking. Ook loonstaten komen niet in aanmerking, het moet gaan om facturen. Facturen met een bedrag van meer dan 15.000 euro moeten mee opgeladen worden bij de aanvraag. Facturen van bedrijven die geen maatschappelijke zetel hebben in de EU komen niet in aanmerking. 

Voor leningen tot 50.000 euro wordt maximaal 80% van de factuurwaarde terugbetaald. Wat dus wilt zeggen dat je in dat geval maximaal 62.500 euro aan facturen kan inbrengen. Wil je meer inbrengen, dan kan dat, maar dan zal je per extra factuur maar 50% kunnen lenen. Dat wordt misschien wat ingewikkeld, dus laat ons twee voorbeeldjes geven:

• Stel dat je voor 40.000 euro aan facturen hebt die je moeilijk betaald krijgt door de energiecrisis. Aangezien dat bedrag onder 50.000 euro ligt, zal je voor deze facturen maximaal 80% kunnen lenen. Je zal dus 32.000 euro kunnen lenen.
• Stel daarentegen dat je voor 85.000 euro aan facturen hebt die je moeilijk betaald krijgt omwille van de energiecrisis. Dat bedrag is hoger dan 50.000 euro. Voor de eerste 62.500 euro aan facturen zal je 80% kunnen lenen (dat is dus 50.000 euro), voor de overige factuurwaarde (22.500 euro) zal je 50% kunnen lenen (of 11.250 euro). In totaal zal je dus 61.250 euro kunnen lenen.

Terugbetaling

De lening betaal je af aan een rente van 2% (als je terubetaalt op 3 jaar) of  2,5% (als je terugbetaalt op 5 jaar). Je moet ook pas na 24 maanden beginnen terugbetalen. Hoe lang de afbetaling duurt, hangt af van het geleende bedrag. 

Combinatie met eerdere leningen

Ook onder corona en tijdens de Oekarïnecrisis had je al een overbruggingslening. Bedrijven die al een overbruggingslening hebben gekregen door de Oekraïnecrisis of tijdens de coronacrisis,een handelshuurlening, of een heropstartlening, kunnen nu ook een leningsaanvraag indienen. Officieel kan dat. Het belangrijkste is wel dat je maximum 3 overbruggingskredieten kan aanvragen. Heb je er al eentje lopen van tijdens corona of Oekraïne? Dan kan je er nu nog eentje aanvragen. Het bedrag mag tezamen niet boven de 2.000.000 euro uitkomen. Heb je al twee overbruggingskredieten lopen van tijdens corona of Oekraïne? Dan val je in dit geval uit de boot.

De Vlaamse Overbruggingslening voor de energiecrisis kan digitaal aangevraagd worden sinds 3 januari via de website van Vlaio.