Dimitri Devroe en Niels Desot van 'Puzzle in a Bag' uit Gent werden door UNIZO zopas uitgeroepen tot nationale 'Starter van het Jaar'. Ze overtuigden de jury met de innovatieve manier waarop ze de huidige crisis aangrepen als een opportuniteit om net nu hun bedrijf en product te lanceren. “Geen beter moment om een puzzelbedrijf te starten dan wanneer veel mensen noodgedwongen meer thuis zitten", luidt het credo van het jonge ondernemersduo. Dimitri Devroe en Niels Desot zijn overigens lang niet de enige starters die uitgerekend in 2020 de sprong waagden. Het aantal nieuwe Vlaamse starters steeg in coronajaar 2020 zelfs nog met 1,12% ten opzichte van het veel normalere jaar 2019. Het afgelopen jaar waagden 65.555 nieuwkomers de sprong, tegenover 64.380 het jaar ervoor. In een UNIZO-enquête (via CheckMarket) naar wat deze starters heeft bezield om uitgerekend in coronatijd te springen geeft 15%, of bijna 1 op 6 aan dat net die abnormale crisissituatie de trigger is geweest om hun zaak te starten.

‘Puzzle in a Bag’ komt verfrissend uit de hoek in de eerder traditionele puzzelmarkt. Zo zitten de puzzels die ze ontwikkelen in een hippe zak en niet in een klassieke doos. Maar meest opvallend is de aansluiting van de puzzelthema’s bij de actualiteit. Hun eerste product is een puzzel geheel in het teken van het jaar 2020, met verwijzingen naar president Donald Trump, naar de Australische bosbranden… en naar de niet weg te denken coronacrisis: virusmannetjes, lockdownparty’s, drones… De eerste 3.000 stuks waren in een mum van tijd uitverkocht. Voor de nieuwe voorraad in maart staan al 2.000 mensen op de wachtlijst. In de maand mei, het najaar en eindejaar 2021 staan al nieuwe themapuzzels gepland, en intussen kwam ook Google al aankloppen voor een puzzel in opdracht en op maat, met de meest populaire zoektermen van het afgelopen jaar. "Daarmee hebben Dimitri en Niels hun start allerminst gemist", aldus Dannny Van Assche gedelegeerd bestuurder van UNIZO, die de award 'Starter het het Jaar' persoonlijk aan het ondernemersduo overhandigde, mede namens partners Liantis, KBC en Proximus.

www.puzzleinabag.com

Starten in coronatijd: Van uitgelezen kans tot niet meer te ontwijken hindernis...

Het ondernemersbloed kruipt waar het niet gaan kan en dus leiden crisissituaties lang niet altijd tot een substantiële daling van het aantal starters. Tel daarbij drempelverlagende evoluties als de voortschrijdende digitalisering en het verbeterde imago van ondernemerschap, naast de mogelijkheid om 'voorzichtig' deeltijds te starten (1 op 2) en je begrijpt al iets beter waarom ook 2020 zowaar een 'boerenjaar' was op vlak van het aantal starters. Toch wilden we bij UNIZO nog iets dieper graven naar de persoonlijke motieven van starters, om uitgerekend in een crisisjaar als 2020 te starten en bijvoorbeeld geen jaar langer te wachten. Enkele opvallende resultaten:

 

  • 15% of bijna 1 op 6 werd net door (omstandigheden, veroorzaakt door) de crisis getriggerd om een zaak te starten. (En startte dus ‘dankzij’ de crisis.)
     
  • 31% of bijna 1 op 3 startte zijn of haar zaak ‘ondanks de crisis’. Ze kozen op zich wel bewust voor het ondernemerschap, maar wellicht waren ze op een ander ogenblik of in andere omstandigheden gestart als ze hun plannen nog even on hold hadden kunnen zetten. In de praktijk gaat het hier echter (bijvoorbeeld) om ondernemers die net voor de corona-uitbraak hun job in dienstverband hadden opgezegd, een pand hadden gehuurd en/of ingericht, geld hadden geleend, investeringen hadden gedaan… En daardoor eigenlijk wel door moesten gaan. De trein was aan het rollen. Ze konden niet meer terug, wat daarom nog niet betekent dat ze het zich hebben beklaagd of dat de zaken nu slecht gaan. In bepaalde gevallen zal dat uiteraard wél het geval zijn, bijvoorbeeld voor wie een zaak is gestart in een verplicht gesloten sector als de horeca of andere zwaar getroffen sectoren. Van de ondernemers die in 2021 zijn gestart, deed inmiddels een 25% een beroep op één of meerdere vormen van coronasteun.
     
  • De resterende 54% gaf aan dat hun beslissing om al dan niet te starten met een zaak weinig of geen verband hield met de crisis. Ze zagen er geen voordeel in. Maar ze lieten zich er ook niet door afschrikken. Enkele quotes van respondenten: “Als je goed voorbereid bent en je businessplan klopt, moet je geen schrik hebben om te starten. Risico’s heb je altijd.” En “Dit zal ongetwijfeld niet de laatste crisis zijn in mijn ondernemersloopbaan.”
     
  • Nog opvallend is dat 2 op de 3 (66%) sinds de opstart al opnieuw extra – eigen – kapitaal heeft gepompt in de onderneming. Dat zou uiteraard te maken kunnen hebben met een groeispurt tijdens de beginperiode. Maar het zou ook kunnen wijzen op een (onvoorzien snelle) nieuwe nood aan extra liquiditeiten, bijvoorbeeld wanneer tegenover de kosten als beginnende ondernemer niet meteen (door corona) de verhoopte omzet in inkomsten komen te staan.

Tabel investeringen eigen middelen

In een open vraag vroeg UNIZO waarom starters extra eigen middelen investeerden. Een samenvatting van enkele regelmatig voorkomende antwoorden:

Reden waarom starters extra investeren

Kijken we naar de sectoren waarin de starters uit het afgelopen coronajaar aan de slag gingen, dan zien we vooral minder starters in de evenementensector (-22,5%), de horeca (-11,5%), en de niet-medische contactberoepen (-9,8%)  typisch zwaar getroffen sectoren. Winnaars zijn – opmerkelijk – de handel (+20,7%), wat zich voornamelijk manifesteert in een toenemend aantal webshops en aanverwante (social selling) activiteiten, gevolgd door de bouw (+13,1%) en de industrie (+7,2%).

Hoewel de starters overwegend achter hun keuze blijven staan (4 op 5 zou het opnieuw doen), geeft tegelijk een 1 op 3 aan dat zijn of haar financiële positie precair is.

Financiële situatie starters 2020

 

Hoe groot of hoe klein de impact van deze coronacrisis zal zijn op de overlevingskansen van de starters in 2020 valt moeilijk in te schatten. "Dit is immers een crisis zonder voorgaande, waarvan de aanslag op onze economie ook niet te vergelijken valt met die van de financiële crisis in 2008 en de jaren daarna", benadrukt Danny Van Assche van UNIZO. "De precaire financiële situatie van heel wat starters, die nog niet de kans kregen om een buffer op te bouwen, vergt bijzondere aandacht en opvolging. Maar over het algemeen ben ik optimistisch gestemd. Wie in volle storm op zee gaat en de wind en golven bij aanvang trotseert, kan daarna alleen maar in rustiger vaarwater terechtkomen."

Meer weten? Contacteer UNIZO-woordvoerder Filip Horemans,
M 0478/22.37.51 - E filip.horemans@unizo.be