Uit de recente KMO-barometer van UNIZO blijkt dat de kmo’s de toekomst pessimistisch tegemoet zien. “Het is oorlog in Europa en dat treft ons allemaal”, zegt gedelegeerd bestuurder Danny van Assche. “Ook de ondernemers lijden net zoals de gezinnen onder de huidige economische omstandigheden. De onzekerheid door de oorlog, de stijgende energie- en grondstofprijzen en de hoge loonindexatie en indexatieverwachtingen wegen als lood.”
UNIZO betreurt dan ook de actie die het ABVV op 24 maart plant tegen de loonwet. Volgens de ondernemersorganisatie is er momenteel absoluut geen marge voor extra loonstijgingen.  

KMO-barometer 

Deze onzekere en volatiele ondernemersomstandigheden uiten zich in de laatste KMO-Barometer van UNIZO. Het ondernemersvertrouwen bij zelfstandigen en KMO’s blijft in het eerste kwartaal van dit jaar onder nul. Er is een status quo met het vorige kwartaal, terwijl intussen wel zo goed als alle coronamaatregelen werden opgeheven. Er zijn momenteel 7 procentpunt minder positief dan negatief gestemde ondernemers, terwijl het er op het eind van kwartaal 3 2021 nog 10 procentpunt méér waren. Ondernemers zijn vooral pessimistisch over hun toekomstige rendabiliteit en de algemene economische toestand. 1 op 4 (27%) verwacht ook minder gevulde orderboekjes. 

grafiek
“De cijfers tonen aan dat de ondernemers in woelig water zitten”, stelt Danny Van Assche. “De oorlog in Oekraïne zorgt voor onzekerheid en de energiefactuur weegt zwaar door. De overheid heeft intussen al maatregelen genomen om de gezinnen te hierin ondersteunen, maar voor de bedrijven is het wachten op oplossingen. Nu pleiten voor loonsverhogingen en het afschaffen van de loonwet, zoals de vakbond doet, is een onmogelijke opdracht voor KMO’s die vechten om onder de huidige omstandigheden het hoofd boven water te houden.”

Inflatie

UNIZO wijst op de zeer hoge inflatiecijfers sinds het najaar van 2021: van 2,9% in september 2021 tot maar liefst 8,0% in februari 2022, het hoogste niveau sinds maart 1983. België is nog steeds een van de weinige economieën in het eurogebied waar de ontwikkeling van de levenskosten automatisch wordt doorberekend in de lonen.  De spilindex werd voor het laatst overschreden in februari 2022. Volgens de laatste vooruitzichten van het Federaal Planbureau zal dat ook in juli 2022 gebeuren. 

“Samen met de spilindexoverschrijding in december 2021, zou dat betekenen dat de sociale uitkeringen en de overheidslonen in de loop van 2022 maar liefst drie keer met 2% verhoogd worden. Dat is ongezien. Enkel in 2008 waren er ook drie automatische indexaties in één jaar tijd”, zegt UNIZO-topman Danny Van Assche.

Gevaar voor loon-prijsspiraal

De oplopende energiefactuur weegt op de ondernemers. Via de automatische indexatie van brutolonen betalen ondernemingen twee keer het gelag voor de gestegen energieprijzen. Onder meer de Nationale Bank van België en het Federaal Planbureau waarschuwden al voor een loon-prijsspiraal, waarbij de concurrentiepositie van de Belgische economie in het gedrang komt en er finaal tewerkstellingsverlies kan zijn.  Een loon-prijsspiraal ontstaat als de gestegen loonkosten per product worden doorberekend en de hogere prijzen vervolgens weer tot hogere looneisen leiden. 

Behoud de loonwet

Op basis van de inflatievooruitzichten van december 2021 raamde de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven de loonkostenhandicap in 2022 op 1,2%. Op dit moment lijken die vooruitzichten te voorzichtig en ligt de inflatie hoger dan toen verwacht. Bijgevolg zal die 1,2% waarschijnlijk nog oplopen tot 2%.

De loonwet voorziet dat deze loonkostenhandicap automatisch in rekening wordt gebracht bij de berekening van de maximaal beschikbare loonmarge 2023-2024. 

“Door de stijgende loonkosten staat de concurrentiekracht van onze ondernemingen ten opzichte van de ons omringende landen onder druk”, zegt Danny Van Assche. “Cruciaal voor ons is dan ook dat de loonwet correct wordt toegepast. De stijging van de lonen komt niet als manna uit de hemel vallen, het zijn de werkgevers die het moeten verdienen en betalen.”

 

Meer weten? 

Contacteer UNIZO-woordvoerder Gerrit Budts
M 0479/73 28 93 - E-mail: gerrit.budts@unizo.be