“Ook al zijn sigarettenpeuken klein, ze zitten vol giftige stoffen.” 

“Ik ben altijd al gebeten geweest door duurzaamheid en heb een hekel aan zwerfvuil”, zegt Maarten. “En dan vooral aan sigarettenpeuken. Want ook al zijn die klein, ze zitten zo vol giftige stoffen dat het verontrustend is. Daar wilde ik iets aan doen. Ik wou een oplossing bedenken die ik in een professionele context kon uitwerken.” 

Inspiratie in Brazilië 

Zonder ervaring als ondernemer besloot Maarten er toch voor te gaan. “Na een reorganisatie bij mijn werkgever zocht ik een nieuwe professionele uitdaging. Om de geest vrij te maken reisde ik samen met mijn vriendin eerst voor een tijdje door Zuid-Amerika. In Brazilië waren we bij toeval getuige van een Beach Clean Up. Vrijwilligers ruimden er de vervuilde stranden op. En wat me opviel was dat ze sigarettenpeuken apart inzamelden, los van het andere afval.” 

“Toen ik met de lokale organisatoren sprak, hoorde ik dat één peuk in de zee tot 500 liter water kan vervuilen. Kleine dieren zien die peuken ook soms als voedsel, met verstikking of vergiftiging tot gevolg. Omdat er meer dan 5.000 schadelijke stoffen in zo’n filter zitten, hadden ze er in Brazilië een recyclage-systeem voor uitgedacht.” 

Aan de slag in België 

Terug thuis liet het verhaal hem niet los. “Ik wilde altijd al ondernemen en die ervaring in Brazilië bleef in mijn hoofd rondspoken. En dus ben ik gestart met een marktonderzoek. Tegelijk wilde ik ook andere problemen aanpakken. Bijvoorbeeld slecht onderhouden rokerszones en peukenzuilen die niet weersbestendig of fireproof zijn.” 

“Omdat ik geen ondernemerservaring had, schreef ik me in voor het Starterstraject bij UNIZO. Daar hebben ze me heel goed geholpen met het opstellen van een businessplan en financieel plan. En zo is Fresh Tray ontstaan.” 

Gat in de markt? 

Heeft hij dan iets nieuws uitgevonden? “Niet echt”, zegt Maarten. “Natuurlijk bestaan er al peukenzuilen. Maar ik wilde er één ontwerpen die tegelijk heel duurzaam en onderhoudsvriendelijk was én volledig brandveilig. In januari 2020 zijn we begonnen met de ontwikkeling. Begin maart 2020 was het prototype klaar en gingen we starten met prospecties. Maar toen kwam helaas de eerste lockdown… Dus moesten we schakelen en ons businessplan heroriënteren. We hebben die eerste maanden dan vooral ontsmettingszuilen gemaakt. Vanaf 2021 konden we ons dan opnieuw concentreren op de peukenzuilen.” 

Circulaire rokerszones 

Maarten mikt vooral op steden en gemeenten, scholencampussen, ziekenhuizen en bedrijven als klant voor de Fresh Tray. “De zuilen worden aangeboden met een huurservicecontract. Wij doen de plaatsing, maar ze blijven wel onze eigendom. Via een onderhoudsovereenkomst garanderen we dat de zuilen regelmatig worden geleegd en proper gemaakt. We zorgen er ook voor dat de hele rokerszone netjes blijft."

“Maar we gaan nog een stap verder. De peuken worden bij het leegmaken meegenomen voor recyclage. Momenteel zamelen we al zo’n 2,5 miljoen peuken per maand in. Voor de recyclage werken we samen met een gecertificeerd bedrijf in Keulen. Daar worden ze machinaal ontleed. Tabaksresten en papier worden apart verwerkt tot biogas. De filters zelf worden verwerkt tot een grondstof voor onder meer het filament voor 3D-printers. Daarmee maken ze dan bijvoorbeeld zakasbakjes die gebruikt worden voor zwerfvuilcampagnes.” 

Als de rook is verdwenen 

“Onze missie is om naar een rookvrije generatie te gaan”, zegt Maarten. “Jammer genoeg zijn er nog steeds veel mensen die roken of er mee starten, ook jongeren. Want een sigaret is niet alleen schadelijk voor het milieu, maar ook voor de gezondheid van de roker. Op al onze zuilen brengen we daarom sensibiliserende boodschappen aan. Sinds kort zetten we er ook een link naar Tabakstop bij.” 

“We merken wel dat steeds meer bedrijven rookvrij worden. En ook op evenementen geldt er steeds vaker een rookbeleid. Gewoon niet roken is uiteraard altijd het beste voor de volksgezondheid. We werken ook regelmatig mee aan de campagnes van Mooimakers. Dan gaan we naar festivals of markten om daar mensen bewust te maken. Met onze mascotte Peukje delen we dan onze zakasbakjes uit.” 

Sensibiliseren en sanctioneren 

Maar sensibiliseren alleen is niet voldoende, volgens Maarten. “Er zijn nu al stevige boetes voor zwerfvuil, maar er is meer nodig om het probleem ten gronde aan te pakken. Er zit gelukkig een cruciale verandering aan te komen. Vanaf 1 januari 2023 wordt de wetgeving op de Single Use Plastics (SUP) ingevoerd. Daardoor worden fabrikanten verantwoordelijk voor het zwerfvuil dat ze zelf creëren. Voor de tabaksindustrie zijn dat de rondslingerende peuken. Concreet zullen ze de overheid moeten betalen voor sensibilisering en opruimacties.” 

Nieuwe markten veroveren 

Hoe ziet Maarten de verdere groei van zijn bedrijf? “Voor de plaatsing en het onderhoud van de zuilen werken we samen met freelancers. De zuilen zelf worden dan weer voor ons gemaakt door een productiebedrijf hier in de buurt. Omdat we momenteel de enige zijn in België met een totaaloplossing kunnen we echter nog sterk groeien. Onze ambitie is om er op 5 jaar tijd zo’n 5.000 te hebben. Al kan de productie momenteel moeilijk volgen. Het RVS waaruit we de zuilen maken is zeer moeilijk te krijgen en de prijzen van de grondstoffen stijgen constant. We zijn tegenwoordig al blij als we aan materiaal geraken, want de voorbije zomer lukte dat bijna niet.” 

“We zijn ook bezig met de automatisatie van de zuilen. Met een ingebouwde weegschaal en een GPS-module kunnen we dan vanop afstand alle zuilen monitoren. Zo kunnen we zien als een zuil bijna vol is.”