Woensdag 21 december heeft de Europese Commissie besloten de door Amazon aangeboden toezeggingen rond de mededingingsbezwaren te aanvaarden. De marktpraktijken van Amazon in Europa, en sinds dit jaar ook in België, deden drie mededingingsbezwaren rijzen. De eerste ging over het gebruik van big data en de dubbele rol van Amazon als zowel marktplaats als concurrent voor verkopers die actief zijn op zijn marktplaats. De tweede zorg ging over de toegangsregels die door Amazon zijn opgesteld voor verkopers om in de Buy Box te verschijnen. De derde zorg betrof de toegangsregels die door Amazon zijn opgesteld voor verkopers en vervoerders om deel te nemen aan het Prime-programma. UNIZO en SME United, de Europese organisatie voor zelfstandigen en KMO’s waar UNIZO actief lid van is, uitten actief hierover hun bezorgdheden. Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van UNIZO: “Het beslechten van deze zorgwekkende marktpraktijken resulteert nu in beperkingen die Amazon vanaf nu zal moeten volgen om actief te zijn in Europa. Een goede eerste stap voor onze zelfstandige winkeliers die een gelijker speelveld krijgen ten opzichte van grote internationals die ons kapitaal naar het buitenland laten vloeien.” Deze inbinding van marktmacht is specifiek aan Amazon gebonden. UNIZO pleit daarom met haar Europese partners om deze terechte inperkingen breed door te trekken naar ook andere gelijkaardige ongelijke marktsituaties.

Als het om gegevens gaat, verzamelt Amazon veel gegevens van de activiteiten van onafhankelijke verkopers op de markt. Vervolgens gebruikt zij de op de marktplaats verzamelde gegevens voor haar eigen retailactiviteiten. Dat eigen verkoopkanaal haalde zelfs veel inzichten uit gevoelige bedrijfsgegevens van 800.000 actieve verkopers in de EU. “Amazon gebruikt deze gegevens om zijn retailactiviteiten te sturen en bijgevolg onze eigen winkels te beconcurreren met hun eigen gegevens. We kaartten dus aan dat Amazon minder risico’s moet nemen dan andere (zelfstandige) detailhandelaars die via het platform verkopen en geen toegang hebben tot dergelijke gegevens. Dit misbruik van data komt voort uit een machtspositie van Amazon”, stelt de UNIZO-topman vast. Amazon moet nu afzien van het gebruik van niet-openbare verkopersgegevens ten voordele van zijn retailactiviteiten. Dat betekent dat Amazon geen inzichten over de activiteiten van andere verkopers op zijn platform kan gebruiken om zijn eigen beslissingen te optimaliseren, zoals welk product te lanceren, welke prijs te bepalen, welke leveranciers te kiezen, of hoe voorraden te beheren.  Deze toezegging geldt zowel voor de werknemers van Amazon als voor de algoritmische tools die grotendeels bepalend zijn voor de zakelijke beslissingen. Een zeer goede zaak volgens UNIZO.

De tweede zorg heeft betrekking op de Buy Box, de box die je ziet als je op Amazon naar een specifiek product zoekt. De Buy Box biedt de mogelijkheid om gemakkelijk en snel te klikken en te kopen. Van Assche: “Deze tool vertegenwoordigt meer dan 90% van alle weergaven van aanbiedingen op Amazon en hetzelfde hoge aandeel van alle transacties. Het is dus erg belangrijk dat verkopers onbevooroordeelde toegang hebben tot die box. We maakten ons zorgen dat de toegang tot de box de retailactiviteiten van Amazon bevoordeelde. Dit onevenwicht is nu weggewerkt.” Amazon zal niet-discriminerende voorwaarden en criteria toepassen voor de selectie van aanbiedingen die in de Buy Box moeten verschijnen. Dit geldt voor alle stappen van het rangschikkings- en selectieproces en voor alle statistieken die van invloed zijn op de Buy Box-selectie. Bovendien verbindt Amazon zich ertoe een tweede Buy Box weer te geven. De tweede Buy Box verschijnt direct onder de eerste. Het verschijnt wanneer er een tweede aanbieding is die verschilt van de eerste.

De derde zorg die UNIZO en SME United uitten betrof het Amazon Prime-programma. Het Prime-programma is een premiumservice die voordelen biedt aan gebruikers tegen betaling van een vergoeding. Prime gebruikers groeien snel in Europa. Ze zijn ook de groep met de hoogste uitgaven en de meest loyale consumentengroep op de Amazon-marktplaats. Onpartijdige toegang tot Prime is daarom cruciaal voor verkopers. Ook hier trok UNIZO aan de alarmbel omdat het de eigen retailactiviteiten van Amazon in pole position zette. Amazon zal enkel voorwaarden en criteria toepassen waardoor er geen discriminatie meer kan zijn tussen externe retailers en het eigen platform. Daarnaast kan elke verkoper vrij kiezen met welke koerierdienst hij samenwerkt, worden er geen gegevens meer gebruikt door de activiteit van externen en zal Amazon niet langer tussenpersoon zijn tussen klant en transporteur. “Al deze beperkingen voor het Amerikaanse platform maken dat onze eigen winkeliers door dit machtsblok worden leeggezogen. Een grote stap in de goede richting. Naast deze veldslag zullen we vanuit UNIZO blijven pleiten op alle vlakken rond internationale e-commerce zoals een verbod op gratis retours”, besluit Van Assche.