Kazachstan, economische grootmacht in Centraal-Azië
Kazachstan, Oezbekistan, Turkmenistan, Kirgizië, Tadzjikistan... Voor de meeste mensen zijn dit onbekende, verre landen. Ooit maakten ze deel uit van de Oude Zijderoute en was het een rijke regio waar uitgebreid handel werd gedreven. Anno 2023 zijn de paarden die door Centraal-Azië passeerden vervangen door treinen met containers. Het grootste land in die regio is Kazachstan, dat de laatste jaren toch een redelijk grote economische groei kent. Ook de koopkracht van de bevolking kent er een stijging. Dat creëert opportuniteiten voor Vlaamse ondernemers.
Kazachstan is één van de steden die we bezoeken tijdens onze rondreis langs de Nieuwe Zijderoute in voorjaar 2024. De Nieuwe Zijderoute, word dit je businesstrip in 2024? Interesse? Laat het ons weten internationaal@unizo.be.
Hoe is de economische situatie in Kazachstan?
Kazachstan is een van de grootste en rijkste landen in Centraal-Azië. Het land heeft een bevolking van ongeveer 19 miljoen mensen en een bruto binnenlands product (bbp) van 197 miljard USD in 2021. De economie van Kazachstan is sterk afhankelijk van de export van olie, gas en mineralen, die samen ongeveer 73% van de totale export uitmaken. Daarnaast zijn internationale handel en landbouw belangrijke sectoren voor de Kazachse economie.
De economische groei van Kazachstan heeft de afgelopen jaren te maken gehad met verschillende uitdagingen, zoals de daling van de olieprijzen, de geopolitieke spanningen in de regio, de COVID-19-pandemie en de politieke onrust in het land. In 2020 kromp de economie van Kazachstan met 2,5% als gevolg van de lockdownmaatregelen, de verminderde buitenlandse vraag en de lagere olie-inkomsten. Dit was de eerste economische krimp sinds 1998.
In 2021 herstelde de Kazachse economie zich echter met een groei van 4,3%, dankzij het versoepelen van de beperkingen, het stimuleren van de overheidsuitgaven, het hervatten van de olieproductie en het verbeteren van de wereldwijde handel. Volgens het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zal de economische groei in 2022 en 2023 verder versnellen tot respectievelijk 3,9% en 5,8%. Dit zal worden ondersteund door een hogere binnenlandse vraag, een toename van de investeringen in infrastructuur en diversificatieprojecten, en een gunstiger extern klimaat.
De economische vooruitzichten voor Kazachstan zijn echter niet zonder risico's. De inflatie is gestegen tot een meer dan 25-jarig hoogtepunt van 21,3% in februari 2022, vooral door de stijging van de voedsel- en energieprijzen. Dit heeft geleid tot een verhoging van de basisrente door de centrale bank tot 9,75% in januari 2022. De hoge inflatie kan de koopkracht van de consumenten aantasten en de economische activiteit afremmen. Bovendien blijft Kazachstan kwetsbaar voor schommelingen in de olieprijzen en mogelijke nieuwe golven van COVID-19-infecties. Ook kunnen sociale onvrede en politieke instabiliteit het vertrouwen en het investeringsklimaat ondermijnen.
Kazachstan heeft dus een aanzienlijk economisch potentieel, maar ook belangrijke uitdagingen om te overwinnen. Het land zal moeten blijven werken aan het versterken van zijn macro-economische stabiliteit, het verbeteren van zijn institutionele kwaliteit, het vergroten van zijn concurrentievermogen en het diversifiëren van zijn productiestructuur. Dit zal Kazachstan in staat stellen om duurzame en inclusieve groei te bereiken en zijn welvaart te vergroten.
Vlaamse handel met Kazachstan
Kazachstan is een belangrijke handelspartner voor Vlaanderen in Centraal-Azië. Het land beschikt over grote natuurlijke rijkdommen, vooral olie en gas, en heeft een groeiende economie. In 2020 bedroeg de bilaterale handel tussen Vlaanderen en Kazachstan 1,1 miljard euro, waarvan 1 miljard euro aan uitvoer en 100 miljoen euro aan invoer. De belangrijkste Vlaamse exportproducten naar Kazachstan zijn machines, chemische producten, voertuigen en farmaceutische producten. De belangrijkste Vlaamse invoerproducten uit Kazachstan zijn minerale brandstoffen, metalen en organische chemicaliën.
Vlaanderen en Kazachstan hebben ook een goede samenwerking op het gebied van investeringen, innovatie en duurzame ontwikkeling. Vlaamse bedrijven zijn actief in verschillende sectoren in Kazachstan, zoals energie, infrastructuur, landbouw, logistiek en gezondheidszorg. Er zijn ook kansen voor Vlaamse bedrijven om deel te nemen aan de diversificatie van de Kazachse economie, die minder afhankelijk wil worden van de olie- en gassector. Daarnaast zijn er mogelijkheden om samen te werken op het vlak van hernieuwbare energie, circulaire economie, digitale transformatie en onderwijs.
Moeten Vlaamse ondernemers investeren in Kazachstan?
Dat hangt af van hun sector, strategie en risicobereidheid. Kazachstan is een land met een groot economisch potentieel, dankzij zijn rijke natuurlijke hulpbronnen, vooral olie en gas. Het land heeft ook een stabiel politiek klimaat en een gunstig investeringsklimaat, met lage belastingen en een vrijhandelszone met de Euraziatische Economische Unie. Kazachstan biedt dus kansen voor Vlaamse bedrijven die actief zijn in de energie-, mijnbouw-, landbouw-, infrastructuur- en dienstensectoren.
Maar investeren in Kazachstan brengt ook uitdagingen met zich mee. Het land is geografisch ver verwijderd van Vlaanderen en heeft een andere cultuur, taal en wetgeving. Het land kampt ook met corruptie, bureaucratie, sociale ongelijkheid en milieuproblemen. Bovendien is de economie van Kazachstan sterk afhankelijk van de schommelingen van de olieprijzen en de invloed van Rusland en China. Vlaamse ondernemers die willen investeren in Kazachstan moeten dus goed voorbereid zijn en zich laten bijstaan door lokale partners en adviseurs.
