KMO’s van het Jaar gaan aan tafel met minister-president Jan Jambon
Ook in dit verkiezingsjaar aan uitdagingen geen gebrek!
Elk jaar nodigt de Vlaamse minister-president UNIZO en haar (provinciale) - “KMO van het Jaar”-wedstrijdwinnaars uit om tijdens een ontbijtsessie hun bezorgheden en vragen op de ontbijttafel te gooien. Zo ook dit jaar, op 24 januari. Met de verkiezingsprogramma’s van 2024 in voorbereiding in het achterhoofd, was het letterlijk en figuurlijk een smakelijk debat dat leidde tot waardevolle inzichten over het vinden van het juiste personeel, loon naar werk, duaal leren, en energetisch ondernemen. Dit is ons live-verslag van aan de ontmoetingstafel met MP Jan Jambon.
Personeel gezocht
Het eerste onderwerp dat aan tafel wordt aangesneden: geschikt personeel vinden. Wouter Mouton van 3Motion, een bedrijf gespecialiseerd in visuele communicatie, herkent die bezorgdheid: “Voor ons is het een uitdaging om personeel met de juiste skills te vinden die bovendien bereid zijn om in shiften of tijdens het weekend te werken. Ook al bieden we een bonus of premie aan, een werknemer houdt er op het einde van de maand niet veel van over.” Collega Femke Helon, gaat verder: “Soms proberen we de oplossing te vinden in buitenlandse werknemers of zelfs vluchtelingen. Zeker die laatste categorie is op zoek naar werk, maar het is enorm complex om die administratie daarrond in orde te krijgen en die mensen op korte termijn effectief in te schakelen. Zo hebben we verschillende overheidsinstanties gecontacteerd om een hoogopgeleide Syrische vluchteling in dienst te krijgen, maar we hebben het moeten opgegeven omdat het administratief niet mogelijk was.” Minister-president Jan Jambon erkent die complexiteit en geeft aan dat de asielprocedures veel korter moeten zodat iemand met een goedgekeurd asiel zich snel op de arbeidsmarkt kan aanbieden.
Caroline Van der Perre van RAFF Plastics, een bedrijf dat plastic afval terug tot grondstof verwerkt, deelt die ervaring. “Afval sorteren is vuil en zwaar werk. Ook onze productiemedewerkers moeten we in het buitenland gaan zoeken zoals Frankrijk of Oost-Europa. We zijn gelegen in West-Vlaanderen, maar zelfs mensen uit Wallonië rekruteren, is moeilijk”. Jan Jambon antwoordt: “Recent hebben we met Wallonië, waar de hoogste werkloosheid van het land zich situeert, een nieuw akkoord gesloten om onze VDAB en hun Waalse tegenhanger Forem beter te doen samenwerken, maar dat moet nog meer van de grond komen.”
Het verschil tussen het minimumloon en de werkloosheidsuitkering is veel te klein.
De tafel is het er over eens. Veel mensen settelen zich ook in werkloosheid. Gerd Mouton (3Motion) haalt aan: “Het verschil tussen het minimumloon en de werkloosheidsuitkering is veel te klein.” De minister-president reageert: “Als Vlaamse overheid hebben we recent de jobbonus voor de laagste lonen in het leven geroepen. De federale regering heeft daarentegen de werkloosheidsuitkeringen deze legislatuur net opgetrokken. Dat is een zeker een issue dat op de tafel zal liggen bij de volgende regeringsvorming”.
Flexibel werken
Voldoende rekrutering is cruciaal om de werkdruk in de bedrijven in evenwicht houden. En dat bracht de tafel naadloos over naar een nieuw gespreksonderwerp: hoe vang je die werkdruk in tijden van krapte op de arbeidsmarkt op? In IT-bedrijf Level27 van Peter Fastré kunnen werknemers extra gepresteerde uren opnemen als vakantie. In een bedrijf zoals 3Motion of RAFF plastics worden overuren uitbetaald, al houdt een werknemer daar niet veel aan over. Dat is niet interessant voor een werknemer. “Er bestaan verschillende systemen in de wetgeving en die kunnen best eenvoudiger. Dat is ook een voorstel van UNIZO”, verduidelijkt Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurd van UNIZO. “Een systeem van relance-overuren waarbij het zowel voor de werknemer als de werkgever fiscaal aantrekkelijk is om extra uren te kloppen, is een interessante piste.”
De werkdruk verlagen kan ook door flexi-jobbers in te schakelen, maar dat is nog niet mogelijk in elke sector. Bedrijven zoals Visix en 3Motion die nauw met de eventsector samenwerken en dus regelmatig pieken moeten verwerken, zijn vragende partij om het systeem van flexi-jobs naar elke sector uit te breiden.
Het onderwijs moet dichter bij de bedrijven staan.
Inzetten op duaal leren
Ander belangrijke factor in het vinden van geschikt personeel is opleiding, zowel voor de start op de arbeidsmarkt als op de werkvloer. Peter Fastré (Level27) vertelt: “Wij nemen veel stagiairs aan en merken meer en meer dat de kennis vanuit het hoger onderwijs te breed is. Onze stagiairs en medewerkers leren het meeste on-the-job. Hetzelfde geldt voor 3Motion. “Wij voorzien ook extra opleiding. Bij ons is het vooral belangrijk dat iemand de juiste mindset heeft ongeacht zijn diploma”, vertelt Gerd Mouton. De minister-president antwoordt: “Het is inderdaad een uitdaging voor ons onderwijs om mee te zijn met de laatste ontwikkelingen, zeker in een snel evoluerende omgeving zoals IT. Emma Callens van EMC Greenroofs en winnares ‘Meest beloftevolle onderneemster van 2023’ voegt nog toe: “Het onderwijs moet dichter bij de bedrijven staan. Vaak is de realiteit van de praktijk anders dan wat je in de theorie op school leert. Dat heb ik zelf ervaren toen ik na mijn studies meteen mijn bedrijf opstartte. Het is belangrijk om studenten tijdens hun opleiding nog meer te betrekken in de ondernemerspraktijk.”
Ook bij 3Motion zien ze het positieve effect van duaal leren of het werkplekleren “want daaruit vloeien vaak vaste contracten en maakt een student meteen kennis met de inhoud van de job”, vertelt Femke Helon. Jean Van Houtryve van Visix vult nog aan: “Een langdurige stage kan soms leerzamer zijn dan extra jaartje bijstuderen”.
Jan Jambon werpt ook het idee van de ‘duale lesgever’ op. “Leraren die lesgeven in snel evoluerende vakken zoals IT, wetenschappen,… zouden vaker in het bedrijfsleven moeten langsgaan om up-to-date te blijven in hun vak.”
Energie wordt key
Ander onderwerp. Elektriciteit is voor veel ondernemers een belangrijke kostenpost en dus een belangrijke drijfveer om volop de energietransitie in te zetten. Bart Massin van Stroohm, een bedrijf dat slimme laadinfrastructuur ontwikkelt legt uit: “Alle bedrijven in Vlaanderen zullen in de toekomst ook energetisch competitief moeten staan. Het verschil zal zitten in betalen voor dure elektriciteit of zelf voldoende energie voorzien en strategisch geconnecteerd zijn op elektriciteitsnet. Wat ook maakt dat de ligging van je bedrijf des te belangrijker wordt.” Dat is een verhaal waarin RAFF Plastics zich vandaag al herkent. Het bedrijf van Caroline Van der Perre is een grootverbruiker. Haar daken liggen vol zonnepanelen. Volgende logische stap is een windmolen, alleen laat de bestaande regelgeving een vergunning op haar locatie niet toe en dus is versoepeling wenselijk.
Vinger aan de pols
De minister-president rondt het gesprek met een bedanking aan alle ondernemers voor hun waardevolle inzichten. “Ik ben blij dat we door dit initiatief regelmatig de vinger aan pols kunnen houden om te horen wat er leeft bij ondernemers. De sterke positie van Vlaanderen is ook grotendeels te danken aan de bedrijvigheid van onze kmo’s."
v.l.n.r. op de eerste rij: Emma Callens (EMC Greenroofs) – Danny Van Assche (UNIZO) – Vlaams minister-president Jan Jambon – Caroline Van der Perre (RAFF Plastics). Tweede rij: Bart Massin (Stroohm) – Femke Helon (3Motion) – Peter Vastré (Level27). Derde rij: Jean Van Houtryve (Visix) en Wouter Mouton (3Motion). Niet op de foto: Gerd Mouton (3Motion).
