Toename van 6,5% in Vlaams-Brabant

Freelancen zit meer dan ooit in de lift. Het aantal freelancers in de provincie Vlaams-Brabant stijgt met 6,5% ten opzichte van vorig jaar, van 31.476 in 2021 naar 33.509 in 2022. Daarmee volgen we de tendens van Vlaanderen en Brussel. Ook daar was het afgelopen jaar een toename met bijna 7%. Dat blijkt het nieuwste Freelancer Focus Rapport van UNIZO en GraydonCreditsafe naar aanleiding van de Dag van de Freelancer. 

Maar liefst 9 op 10 zegt tevreden te zijn om als freelancer te werken en zou de keuze vandaag opnieuw maken, zo leert een recente bevraging van UNIZO. “Freelancers bieden flexibiliteit en autonomie, dat is in het voordeel van zowel de opdrachtgever als de freelancer zelf. Door de huidige krapte op de arbeidsmarkt  kunnen ze, voor bepaalde opdrachten, een efficiënte en flexibele oplossing bieden voor kmo’s die moeilijkheden hebben om vast personeel te vinden”, zegt Elke Tielemans, directeur UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel. 

In Vlaanderen waren in augustus 2022 161.345 freelancers actief, zo blijkt uit een raming in samenwerking met GraydonCreditsafe. Ten opzichte van 2021 gaat het om een stijging van 6,9%. Het aantal freelancers in Vlaanderen blijft zo gestaag stijgen. In Brussel tellen we 37.319 freelancers, een stijging van 5,6% ten opzichte van vorig jaar. In totaal zijn er vandaag 198.664 freelancers in Vlaanderen en Brussel, een stijging van 6,7% t.o.v. 2021.

Ook in de provincie Vlaams-Brabant zet de stijgende evolutie zich door. Van 28.695 in 2018 naar 31.476 in 2021 en maar liefst 33.509 in 2022. Vlaams-Brabant is op die manier goed voor 20,8% van de freelancers in Vlaanderen en laat daar mee West-Vlaanderen (15,2%) en Limburg ver achter zich (10,8%). Antwerpen (30,1%) en Oost-Vlaanderen (23,1%) spannen de kroon. De 3 voornaamste sectoren zijn adviesbureau’s (consultants) (23,6%); IT-diensten (14,7%) en wat heet de extra—onderwijssector (freelance fitnessinstructeurs, dansleraars, repetitoren, auto-instructeurs, …) (11,3%).

Elke Tielemans: “Freelancers zijn volbloed zelfstandigen, die graag autonoom en flexibel werken. Freelancers vinden we in alle takken van de economie. Ze kunnen actief zijn als consultant, grafisch vormgever, vertaler, copywriter, fotograaf, informaticus, gezondheidscoach,.. ” 

UNIZO bevroeg 300 freelancers om meer inzicht te krijgen in hun dagelijkse werkzaamheden en de impact van de coronacrisis. 

Het profiel van de freelancer

Een derde van de freelancers zijn vrouwen, dat is een lichte toename ten opzichte van vorig jaar (25%). De gemiddelde leeftijd van de freelancer is 49 jaar. 8 op 10 freelancers zijn langgeschoold. 36% heeft een bachelor en 46% een master of doctoraat. 

87% van de freelancers werkt als zelfstandige in hoofdberoep, 13% als zelfstandige in bijberoep. 72% voert de freelanceactiviteiten uit via een vennootschap en 28% doet dat via een eenmanszaak. Het aandeel freelancers met een vennootschap stijgt in vergelijking met vorige jaren. 

Thuiswerk is bij de freelancer sinds corona volledig ingeburgerd. Voor de coronacrisis werkte een kwart meestal van thuis uit. Tijdens de pandemiejaren 2020 en 2021 wijzigde die verhouding en werkte slechts 23% ter plaatse bij de klant. In 2022 zien we dat de helft van de freelancers vooral van thuis uit werkt. Een minderheid (2%) heeft een eigen kantoor buitenhuis. Dat is een opvallende daling ten opzichte van vorig jaar (8%). 

En nu ..opdrachten zoeken

Opdrachten en klanten vinden is één van de grootste kopzorgen bij freelancers. Uit de UNIZO-enquête blijkt dat het eigen netwerk het meest courante ‘kanaal’ is om opdrachten te vinden. 1 op 6 vindt ook opdrachten via (matching) platformen en via gespecialiseerde bureaus (recruitment, headhunters). Sociale media zoals LinkedIn (35% vond al eens opdracht via sociale media) zijn belangrijker dan een eigen website (14% werd gecontacteerd). Het gros (70%) van de freelancers voert consultancy opdrachten of tech-opdrachten uit. Hoewel een correcte financiële verloning vanzelfsprekend belangrijk is, zijn de inhoudelijke uitdaging en de match met de gevraagde expertise meer doorslaggevend. Ook autonomie en flexibiliteit  zijn belangrijker dan het geldaspect om mee te dingen naar een opdracht. 

Freelance is here to stay

89%van de bevraagden geeft aan tevreden te zijn met de keuze om als freelancer aan de slag te gaan. Voordelen zoals de persoonlijke vrijheid en autonoom kunnen werken, het zelf kiezen van opdrachten en het bepalen van de eigen agenda vormen daarbij doorslaggevende argumenten. 98% van de freelancers wil het de komende vijf jaar blijven. 

Elke Tielemans: “Freelancers willen vrij zij.  Een freelancer is dan ook absoluut geen werknemer. Onafhankelijkheid is de rode draad die alle freelancers, ongeacht sector of activiteit, verbindt. Het zijn volwaardige zelfstandigen. Dat blijkt ook als we peilen naar hun grootste bezorgdheden: het sociaal statuut, de problematiek van laattijdige betalingen en het vinden van goede opdrachten. We merken dat ze op dit vlak ervaringen willen uitwisselen en bijleren van experts. We starten daarom een lerend netwerk voor freelancers uit de regio, FreeBiz, op.” 

Grootste kopzorgen

43% van de freelancers geeft aan dat het zelfstandigenstatuut (pensioen, arbeidsongeschiktheid) één van hun belangrijkste kopzorgen is. Voor UNIZO is de verbetering van het sociaal statuut van alle zelfstandigen, inclusief voor de freelancers, een absolute topprioriteit.

Voor een derde van de bevraagden is de voornaamste zorg het  vinden van opdrachten en klanten.  De financiële en administratieve verplichtingen vanwege de overheid, vervolledigen de top drie (27%). 

Wat betreft “goed opdrachtgeverschap” is er nog werk aan de winkel. 1 op 3 freelancers heeft ervaring met laattijdige betaling van facturen. Ook problemen met contracten, zoals onevenwichtige clausules of gebrek aan transparantie, komen vaak terug.

Naar laattijdige betaling toe kwam er onder impuls van UNIZO sinds februari 2022 een nieuwe betaalwetgeving. Die biedt extra bescherming. De wettelijke betalingstermijn, inclusief verificatieperiode, werd teruggeschroefd tot 60 dagen, of 30 dagen minder dan voorheen. Ook enkele andere achterpoortjes in de betalingswetgeving werden gesloten, zodat de betaling sneller moet gebeuren. UNIZO blijft ijveren voor een werkelijke betalingsnorm van maximaal 30 dagen ten opzichte van freelancers, waar slechts in uitzonderlijke situaties van kan worden afgeweken.

Het volledige rapport kan u hier lezen.
Alle informatie over de Dag van de Freelancer vindt u hier. 

Meer over het nieuw lerend netwerk voor freelancers: www.unizo.be/FreeBiz

Voor getuigenissen van ondernemers uit uw regio kan u terecht bij Gerrit Budts (0479/732 893)

Meer weten? 

Gerrit Budts – persverantwoordelijke UNIZO Vlaams-Brabant & Brussel a.i.
GSM 0479/ 732 893 | gerrit.budts@unizo.be