Negen op tien van de ondernemers die personeel tewerk stellen, vinden het huidig systeem van automatische indexering onhoudbaar. Zo blijkt uit een bevraging die UNIZO voerde bij meer dan tweehonderd werkgevers. Maar liefst een derde van de ondernemers (32%) stelt door de impact van de loonstijgingen investeringen en aanwervingen uit. UNIZO roept de vakbonden op om hun retoriek vol onwaarheden te staken en de realiteit onder ogen te zien.

Door de automatische indexering stijgen de brutolonen in ons land mee met de evolutie van de gezondheidsprijsindex. België is quasi uniek in de wereld met dit systeem van koopkrachtbescherming. Toch is er op 20 juni de zoveelste actiedag van de vakbonden voor meer koopkracht en dus hogere lonen.

“De bonden blijven verkondigen dat lonen dit jaar met slechts 0,4% kunnen stijgen. Maar dat is absolute nonsens”, zegt Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van UNIZO. “Dat slaat op de loonwet, die regelt hoeveel de lonen kunnen stijgen bovenop de index.  De waarheid is dat de lonen in ons land automatisch stijgen en ook veel sneller dan in de buurlanden. 43% van de werknemers in de private sector zien hun lonen stijgen met de spilindex , 10% krijgt verschillende keren per jaar een loonaanpassing en 40% heeft jaarlijks een indexering.  In sectoren die jaarlijks op een vast tijdstip indexeren worden nu stijgingen verwacht van 7 procent of meer. De koopkracht van de werknemers is dus al gegarandeerd, door de automatische indexaanpassing. Volgens de Nationale Bank van België stijgen de lonen met minstens 13% in 2022-2024. Wellicht gaat dit percentage zelfs nog stijgen.”

Voor 2022 en 2023 voorspelt de Europese Commissie een veel sterkere stijging van de reële loonkosten voor België in vergelijking met de buurlanden. UNIZO waarschuwt opnieuw dat ons land opnieuw een loonkostenhandicap dreigt op te bouwen, wat de concurrentiepositie van onze kmo’s in gedrang brengt.

Loon-prijsspiraal

Door de automatische indexering stevenen we momenteel af op een loon-prijsspiraal met hoge prijzen en torenhoge loonkosten.  De stijgende kosten dwingen de ondernemers om uiteindelijk hun prijzen op te trekken willen ze nog rendabel werken. Hierdoor stijgt de inflatie weer en zullen bijgevolg ook de lonen en dus de kosten weer stijgen. Het enige vooruitzicht is dan een economische kater met faillissementen en dreigende  jobvernietiging.

96% van de kmo’s met personeel treft voorbereidingen om met de loonkostenstijgingen om te gaan, bijvoorbeeld door investeringsplannen uit of af te stellen (35%) of door de te besparen op andere kosten (52%). Drie vierde wil de prijzen doorrekenen, maar op dit moment slaagt minder dan de helft van de bedrijven (47%) er ook daadwerkelijk in. Dat betekent dat de marges en de rendabiliteit onder druk komen, wat op termijn niet houdbaar is. 

Vakbond-retoriek

“Het is bijzonder betreurenswaardig dat de vakbonden hun achterban blijven opjutten”, zegt Danny Van Assche. “Ze moeten correct informeren: door de automatische indexering stijgen de lonen in België veel sneller dan in de buurlanden. Het zijn de kmo’s die dat moeten betalen, bovenop de stijgende energie- en grondstofprijzen die ze vaak niet eens kunnen doorrekenen.  De aanhoudende retoriek  die de vakbond voert alsof er niets gebeurt met de lonen is oneerlijk en onverantwoord.”

UNIZO wil een correct debat zonder leugens en opjuttende taal.  De realiteit is dat de loonstijgingen moeten worden getemperd. De ondernemersorganisatie vraagt een aanpassing van de automatische loonindexering. Uitzonderlijke situaties moeten leiden tot uitzonderlijke maatregelen. Dat kan via een algemene aanpassing , een sociaal gecorrigeerde indexsprong of een netto-indexering door gelijktijdige vermindering van de werkgeversbijdragen. Een andere optie die UNIZO oppert is een tijdelijke regeling die ondernemingen toelaat om indien nodig de automatische indexering niet toe te passen (opt-out).

“We moeten de realiteit onder ogen zien: we zitten in een economische crisis. Zowel de consument als de bedrijven lijden onder de hoge kosten en de inflatie. Het is dan gemakkelijk om mensen op te jutten en op straat te roepen voor meer loon op kap van de ondernemers. Maar daardoor storten we onze economie te pletter. Ik ga ervanuit dat ook de vakbonden dat niet willen”, besluit Danny Van Assche.