Uit recente cijfers van het Vlaams ministerie van Onderwijs en Vorming blijkt dat in het schooljaar 2021-2022 maar liefst 14,1% van de leerlingen het secundair onderwijs verliet zonder voldoende kwalificaties. Vooral in het beroepsonderwijs ligt het aantal vroegtijdige stopzettingen hoog (22,7%).
UNIZO wil dat er veel meer wordt ingezet op trajecten zoals duaal leren of instroom via het aanbod van Syntra. “Jongeren die schoolmoe zijn, vinden vaak nieuwe motivatie door op de werkvloer competenties aan te leren. Zo worden ze ook optimaal klaargestoomd om de arbeidsmarkt te betreden", zegt topman Danny Van Assche. 
De ondernemersorganisatie breekt daarnaast een lans om de administratieve rompslomp voor leerkrachten aan te pakken. De focus moet liggen op het begeleiden en ondersteunen van leerlingen. Uit onderzoek blijkt dat van de 50 minuten in een lesuur, er 37,5 minuten naar effectieve lestijd gaan. De rest van de tijd gaat onder meer naar administratie en ordehandhaving. 

Het aantal vroegtijdige schoolverlaters gaat in stijgende lijn. In het schooljaar 21-22 stapten maar liefst 14% van de leerlingen secundair eruit zonder diploma, het hoogste aantal in 10 jaar. Vaak gaat het om jongeren die al gedubbeld hebben, of uit een moeilijke thuissituatie komen. UNIZO wil dat er meer focus komt op praktijkgerichte opleidingen op de werkvloer. 

“Zeker voor jongeren die liever op een praktische manier leren, biedt werkplekleren een oplossing", zegt Danny Van Assche. "In scholen waar het mogelijk is, moeten opleidingen enkel duaal worden aangeboden. Syntra is daarbij de opleidingsverstrekker bij uitstek omwille van hun expertise met de Leertijd en hun sterke band met ondernemers. De samenwerking tussen de scholen en Syntra kan veel beter.” 

Bij het duaal systeem staat leren op de werkvloer centraal, aangevuld met algemene en beroepsvorming op de schoolbank. In juni 2023 zaten ongeveer 2900 jongeren in secundaire duale opleiding, waarvan 1 op de 3 in een Syntra-campus. Een nog steeds veel te klein aantal. 

Duaal is beste weg naar arbeidsmarkt

Uit het laatste schoolverlatersrapport van VDAB blijkt dat slechts 4,2% jongeren, die een duale opleiding afgerond hebben, de status ‘werkzoekende schoolverlater’ heeft eind juni 2022. Daarmee doen de duale jongeren het een stuk beter dan alle schoolverlaters samen (5,5%), het beroepsonderwijs alleen (6,9%) of het DBSO (12,6%). Een duidelijker signaal om van duaal leren een echt succes te maken is er niet. 

Diploma of beroepskwalificatie

Het is de taak van de scholen om de signalen van jongeren te capteren en hen toe te leiden naar het juiste traject op. Sommige jongeren leren nu eenmaal beter via een praktische manier. Wanneer duaal leren geen optie is, is een beroepskwalificerend traject het alternatief. Maar evengoed zijn er andere opleidingsverstrekkers zoals de Syntra die een alternatief bieden voor een echt schools traject. 

Danny Van Assche: “Als een diploma niet haalbaar is, moet er volop worden ingezet op het aanleren van een beroep en kan hier ook een kwalificatie voor worden voorzien. Dit moet meer aandacht krijgen. De schoolse context is dan aanvullend aan het aanleren van een beroep. Niet elke drop-out is problematisch. Jongeren die snel actief worden op de arbeidsmarkt kunnen altijd nog bijscholen én we moeten hen daartoe ook stimuleren zodat ze duurzaam actief blijven. Belangrijk is dat ze met de nodige competenties aan de slag kunnen en dat die ook worden erkend.”