Het ABC, dat is het Algemeen Beheerscomité voor het sociaal statuut der zelfstandigen, keurde een advies goed met een voorstel tot hervorming van het statuut van zelfstandige in bijberoep. Dat advies kwam er mee op vraag van UNIZO. De ondernemersorganisatie reageert positief op de voorstellen, maar vraagt wel strenger op te treden tegen wie het systeem misbruikt.

“Het statuut in bijberoep is een belangrijke vorm van ondernemerschap, maar oneigenlijk gebruik zorgt voor oneerlijke concurrentie en dat kan niet getolereerd worden. Het systeem moet aantrekkelijker worden voor wie echte ondernemersambities heeft”, zegt Bertel Cousaert, sociaal adviseur bij UNIZO. 

Er zijn 332.676 zelfstandigen in bijberoep in ons land, dat is meer dan een verdubbeling sinds 2000 (145.593). Ze zijn goed voor 26% van de zelfstandigen. Een kwart van wie onderneemt in ons land, doet dat dus vanuit een bijberoep. Vaak is het een opstap naar voltijds ondernemerschap. 

“Een belangrijk cijfer is dat 40% van de zelfstandigen in bijberoep binnen de 10 jaar voltijds zelfstandige wordt. Het statuut laat zelfstandigen toe om een zelfstandige activiteit uit te testen en door te groeien naar een hoofdberoep”, aldus Bertel Cousaert. 

Oneigenlijk gebruik tegengaan 

Er zijn echter ook aanwijzingen dat het statuut van bijberoep soms oneigenlijk gebruikt wordt. Zo maakt een derde verlies of verdient exact 0 euro en nog eens 28% heeft een inkomen kleiner dan 1.881,87 euro, de grens om vrijgesteld te worden van sociale bijdragen. 

Het ABC adviseert om sociale rechten toe te kennen aan alle zelfstandigen in bijberoep. Daartegenover staat de invoering van een verplichte, algemene minimumbijdrage voor alle zelfstandigen in bijberoep en de mogelijkheid om geschrapt te worden wanneer het professionele karakter twijfelachtig is. 

Bertel Cousaert: “Wie met goede bedoelingen onderneemt moet ondersteund worden. Tijdens de Coronacrisis bleek duidelijk dat het bijberoep voor velen een belangrijke bron van inkomsten is met nood aan een aangepaste sociale bescherming. Maar zelfstandigen in hoofdberoep ervaren ook oneerlijke concurrentie. Zowel het RSVZ als de fiscus moeten daarom strenger controleren op het oneigenlijk gebruik van het statuut bijberoep." 

De ondernemersorganisatie vraagt ook maatregelen om oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Zo betaalt een zelfstandige in bijberoep die verlies maakt minder belastingen op zijn loon als werknemer, waardoor het aantrekkelijker wordt om prijzen te laten zakken. Zelfstandigen in hoofdberoep kunnen hun verliezen alleen overdragen naar het volgende jaar. De fiscaliteit werkt daardoor oneerlijke concurrentie in de hand. 

UNIZO rekent nu op minister van zelfstandigen Simonet om op basis van de principes in dit advies de hervorming uit te werken. De voorstellen moeten ervoor zorgen dat het statuut bijberoep in de toekomst meer toegespitst is op wie een echte ondernemersambitie heeft. 

Het Algemeen Beheerscomité voor het sociaal statuut der zelfstandigen (ABC) is al meer dan 30 jaar het formele overlegorgaan voor alle aangelegenheden die het sociaal statuut van de zelfstandigen aanbelangen. Het ABC brengt adviezen en verslagen uit op vraag van de bevoegde ministers en beschikt daarnaast ook over een eigen initiatiefrecht om zich te buigen over thema's of problemen die het belangrijk acht.

Met een vertegenwoordiging vanuit de representatieve zelfstandigenorganisaties, de sociale verzekeringsfondsen en het politieke en administratieve beleid, beschikt het ABC tijdens zijn werkzaamheden over een uitgebreide expertise over het sociaal statuut en de bijhorende uitvoeringsorganisatie. Een sociale bescherming op maat van het zelfstandig ondernemerschap en een goede dienstverlening aan de zelfstandigen staan centraal in de werkzaamheden van het Comité.