We hebben het jaar slecht ingezet: januari telde 745 faillissementen in Vlaanderen en Brussel. Een record, vorig jaar startten we het nieuwe jaar met 611 falingen. Dit gaat gepaard met een jobverlies van 1.826 plaatsen, zo blijkt uit cijfers van GraydonCreditsafe. Deze trend in het begin van 2024 baart zorgen, want 2023 was ook al een recordjaar qua faillissementen met in Vlaanderen en Brussel een totaal van 8.035 ondernemingen die over de kop gingen, 7% meer dan in 2022.

Als belangrijke reden voor deze malaise wijst UNIZO naar de automatische loonindexering, waardoor de loonkost voor bedrijven op drie jaar tijd met 16 procent is gestegen. De ondernemersorganisatie wil een nieuw indexeringssysteem, met een duurzaamheidsindex om pieken te vermijden en een opt-out mogelijkheid voor bedrijven die in moeilijkheden verkeren.

“De oplopende loonkost maakt dat vele kmo’s moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Dat zal onze maatschappij zéér duur te staan komen", zegt UNIZO-topman Danny Van Assche.  

België is één van de laatste landen waar de automatische loonindexatie nog bestaat, dat zorgde de voorbije jaren voor een ongeziene loonkostenexplosie met grote gevolgen voor ondernemers. Naast de stijging van de grondstofprijzen en de energiekosten moeten ze  afrekenen met de hoogste loonindexering die ze ooit meemaakten. 

Danny Van Assche: “De automatische loonindexering is onhoudbaar voor de kmo’s, zeker als ook de energie- en de grondstofprijzen pieken kennen. We hebben een periode gekend met minstens een verdubbeling van de energiekost en een stijging van de grondstofprijzen met meer dan 50 procent. Dergelijke prijsstijgingen kan een ondernemer simpelweg niet onmiddellijk doorrekenen. Als quasi enige land daarbij dan nog een loonindexering van meer dan 10 procent doorvoeren, is totaal onverantwoord.” 

Nieuw model van loonvorming

De stijgende loonkost zet een constante druk op de concurrentiekracht en de rendabiliteit van onze kmo’s. UNIZO blijft bij haar standpunt om zowel de automatische loonindexatie als de loonwet af te schaffen. Als alternatief vraagt de organisatie aan de volgende federale regering minstens de invoering van een duurzaamheidsindex en de mogelijkheid voor bedrijven in moeilijkheden om een uitzondering te bekomen op de automatische indexering. 

Met een duurzaamheidsindex, in plaats van de huidige gezondheidsindex, behoren de prijzen van fossiele brandstoffen niet tot de indexkorf en wordt niet langer enkel rekening gehouden met nieuwe elektriciteitscontracten, maar ook met de lopende. Dat zou de hoge pieken in de loonindexering, zoals we die nu gekend hebben, afvlakken.

Voor bedrijven in moeilijkheden wil UNIZO een 'opt-out'systeem voor de  automatische indexering waardoor individuele ondernemingen die kunnen aantonen dat ze het moeilijk hebben, vrijgesteld worden. 

“Hoe lang houden we nog mordicus vast aan het huidig systeem van automatische loonindexering? Tegenstanders van een aanpassing moeten kleur bekennen en duidelijk stellen wat ze het belangrijkst vinden: een bedrijf helpen overleven en zo de tewerkstelling vrijwaren, of blind de verplichte loonstijgingen volgen en ondernemers richting faillissement duwen”, besluit Danny Van Assche.