De hoge energiekost knijpt de keel van de kmo’s toe. UNIZO trekt aan de alarmbel en vraagt een directe verlaging van de tarieven. Zoniet komen duizenden ondernemers in financiële problemen. Naast onmiddellijke actie moeten de overheden visie tonen en werk maken van een waaier aan maatregelen op langere termijn. UNIZO legt vandaag een aantal voorstellen op tafel bij federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten, maar pleit ook voor maatregelen op Vlaams en Europees niveau. 

De energiefactuur wordt onbetaalbaar. Ook de kmo’s ontspringen de dans niet. Bakkers, winkeliers, supermarkten, horeca, bouwbedrijven,…. Ze zien allemaal hun kosten exponentieel toenemen. De UNIZO-ondernemerslijn staat roodgloeiend.

 “De voorbeelden zijn legio. Zo betaalt de gemiddelde buurtsupermarkt momenteel 13.000 euro per maand aan elektriciteit. Ruim één jaar terug was dat nog 4.000 euro.  Dat is meer dan een verdrievoudiging. 1 op 2 buurtsupermarkten zegt dat als deze situatie nog  twee maanden duurt ze het jaar niet rendabel kunnen afsluiten. Onhoudbaar,” zegt gedelegeerd bestuurder Danny Van Assche. 

Onmiddellijke actie nodig

Op korte termijn pleit UNIZO voor een directe verlaging van de tarieven. De BTW-verlaging levert voor bedrijven niets op.  De federale regering moet de bijzondere accijns op elektriciteit op 0 zetten.  “Dat kan 500 euro op jaarbasis opleveren voor een kleine KMO op laagspanning”, aldus Danny Van Assche.  “Voor bedrijven op middenspanning gaat het al snel om een korting van circa 4.000 euro per jaar.  Aan de huidige hoge elektriciteitsprijzen zou dus ook voor de buurtsupermarkt de elektriciteitsfactuur met circa 4.000 euro op jaarbasis kunnen dalen.”

Ook de Vlaamse regering moet haar verantwoordelijkheid nemen en de openbare dienstverplichtingen uit de elektriciteitsdistibutienettarieven halen. Dat kan de elektriciteitsfactuur van een kleine KMO verlagen met ongeveer 1.200 euro op jaarbasis.   

Maar de grote inspanning zal in deze crisis moeten komen van Europa. Premier Alexander De Croo gaf al aan voorstander te zijn van een bevriezing van de gasprijzen op Europees niveau.  Wie meer vraagt dan de opgelegde maximumprijs kan niet verkopen aan de Europese markt. UNIZO vraagt de volledige steun van ons land op Europees niveau om de gasprijs op EU-niveau te plafonneren. Als sommigen daardoor niet meer willen leveren, en er dus gasbevoorradingsproblemen dreigen, moet Europa ingrijpen via een Europese samenaankoop. 

Open blik op de kernuitstap

Om de bevoorradingszekerheid niet in het gedrang te brengen, moeten de twee jongste kerncentrales open blijven. Nood breekt wet.  Danny van Assche: “Noch kernenergie, noch kernuitstap zijn voor ons geloofsartikelen, maar de huidige uitzonderlijke situatie noopt tot het langer openhouden van de twee jongste kernreactoren. Er moet bevoorradingszekerheid zijn.  Dit mag de geplande investeringen in batterijopslagcapaciteit en hernieuwbare energie niet in de weg staan. De voortgang van de vereiste bijkomende investeringen moet nauwgezet gemonitord worden om te garanderen dat de vereiste bijkomende capaciteit effectief actief is tegen de deadline van 2025.” 

Nood aan visie

Deze crisis moet een keerpunt zijn waarin we  radicaal kiezen voor nieuwe technologieën en onze afhankelijkheid van onstabiele regio’s in de wereld verminderen. Ook hier kunnen onze politici snel maatregelen nemen. UNIZO wil dat nu snel een aantal knelpunten worden opgelost.

Het decreet bestemmingsneutraliteit waardoor windmolens makkelijker vergund kunnen worden ligt als sinds 2018 stof te vergaren bij de Vlaamse regering.  Het blijft tot vandaag dode letter. Door het decreet te stemmen wordt een obstakel weggenomen om meer windmolens te plaatsen.

Ten opzichte van andere EU-lidstaten heeft Vlaanderen een grote achterstand in de aanleg van warmte- en koudenetten. Daarmee worden locaties verbonden om de beschikbare (rest)warmte of -koelte te delen. KMO-terreinen zijn hier vaak goed voor geschikt.

Hetzelfde geldt voor de zogenaamde microgrids. Dat zijn kleinschalige elektriciteitsnetten waarbij de stroom rechtstreeks van een bron, bijvoorbeeld zonnepanelen of een windmolen, wordt verdeeld naar een groep gebruikers, zoals een kmo-zone. Een praktisch systeem waardoor het klassieke hoogspanningssysteem niet nodig is, maar jammer genoeg zijn er nog teveel juridische en technische obstakels. 

Ook het aantal laadpalen voor elektrische wagens moet drastisch worden uitgebreid, als Vlaanderen haar ambitie van 1 miljoen zero-emissiewagens wil realiseren tegen 2030. 

Op langere termijn tenslotte moeten we hernieuwbare energie niet allemaal zelf produceren in ons kleine land. Via een pan-Europees elektriciteitsnetwerk  kunnen we energie binnenhalen van plaatsen in Europa waar er plek genoeg is en de natuur in ons voordeel speelt.  Dat is goedkope zonne-energie uit het zuiden en windenergie uit het noorden.  

“Zoals de oliecrisis in de jaren zeventig heeft geleid tot een radicale overstap naar kernenergie en gas, moeten we nu een volledige overslag durven maken naar klimaatvriendelijke energie. Maar op zeer korte termijn is een directe vermindering van de energiekosten absolute noodzaak”, besluit Danny van Assche