Vanavond trapt UNIZO in het Brusselse Flagey het nieuwe politieke werkjaar af met het traditionele Startevent. Dit jaar is het dubbel bijzonder: UNIZO bestaat 75 jaar én stelt in aanwezigheid van de premier en diverse politici en stakeholders haar memorandum voor de verkiezingen van 2024 voor. Onder de naam ‘Krachtwerk’ worden oplossingen aangereikt voor de grote maatschappelijke uitdagingen én de problemen waar kmo-ondernemers mee te kampen hebben.

“Wat we echt nodig hebben, is krachtig beleid.  Krachtige regeringen op Europees, federaal en gewestelijk vlak, die leren samenwerken en die kordaat beleid durven voeren binnen een strikt budgettair kader. Het is tijd voor krachtwerk”, zo stelt UNIZO-topman Danny Van Assche vandaag.

Ontdek alles over ons verkiezingsmemorandum op www.unizo.be/krachtwerk.

Bevraging maakt ondernemersprioriteiten duidelijk

Uit een bevraging die UNIZO dit voorjaar voerde bij meer dan 1.200 ondernemers wordt de hoge belastingdruk als prioritair thema aangeduid door 51% van de leden.  Op de tweede plaats komt het aanpakken van de administratieve rompslomp (48%), gevolg door de hoge loonkost (48%), het sociaal statuut als zelfstandige (38%) en het vinden en houden van geschikt personeel (34%).

Meest voorkomende problematieken bij ondernemers

Vertrekkend vanuit deze uitdagingen presenteert UNIZO een lijvig memorandum, opgedeeld in 13 hoofdstukken met 88 concrete en gedetailleerd uitgewerkte voorstellen.

Danny Van Assche: “Die voorstellen komen niet zomaar uit de lucht vallen. Het zijn de problemen waar de kmo-ondernemers dagelijks mee kampen. België, en nog meer Vlaanderen en Brussel, is het grootste kmo-land van West-Europa. Nergens in West-Europa werken er meer mensen in kmo’s dan bij ons (54%). Nergens is het aandeel van de zelfstandigen in de toegevoegde waarde (44%) zo belangrijk als bij ons. Nergens is de economie zo afhankelijk van het eigen ondernemerschap als bij ons. Het versterken van zelfstandige ondernemers staat dus gelijk aan het versterken van de welvaart van ons land zelf.”

UNIZO schuift een aantal gedurfde maar noodzakelijke voorstellen naar voor. Zo blijft een fiscale hervorming prioritair, moet er een maximale opzegtermijn van één jaar komen bij ontslag en is er nood aan een volledig nieuw model van loonvorming. We lichten er enkele opvallende voorstellen uit.
 

Arbeidsmarkt 

Onze arbeidsmarkt kraakt in haar voegen. Er zijn nog steeds ontzettend veel vacatures, maar onvoldoende (potentiële) werknemers om ze allemaal op te vullen. Dat tekort zal de volgende jaren alleen maar toenemen.
 

  • Fiscale hervorming

UNIZO wil meer netto voor wie werkt. We zijn en blijven het land met één van de hoogste lasten op arbeid ter wereld.

Danny Van Assche: “We smeken al jaren om werken beter te laten renderen. Een fiscale hervorming blijft een topprioriteit.  Zorg ervoor dat de gemiddelde lonen in lagere belastingschijven terecht komen, zodat het weer loont om te gaan werken en méér te werken.” Daarnaast wil UNIZO de invoering van een ondernemersaftrek in de personenbelasting voor eenmanszaken en een optimalisering van de winstpremie zodat ondernemers hun personeelseden op een fiscaal voordelige manier kunnen belonen.

  • De verstikkende en verouderde arbeidswetgeving moet op de schop

UNIZO vraagt een nieuwe codex arbeidsrecht waar de verouderde en ingewikkelde regels worden herdacht en er meer ruimte is voor individuele afspraken tussen werkgever en werknemer.

De ondernemersorganisatie wil het heilige huisje van de veel te verregaande ontslagregeling slopen. Voor werknemers is bij ontslag een maximumgrens ingevoerd van 13 weken, voor werkgevers is er geen grens.  Opzegvergoedingen van verschillende jaren zijn geen uitzondering. UNIZO wil de maximale opzegtermijn beperken tot 52 weken of één jaar. In de huidige omstandigheden moet dit voor iedereen voldoende zijn om opnieuw aan de slag te kunnen gaan.

Wie extra wil werken moet aangemoedigd worden. De huidige verstikkende arbeidswetgeving moet daarvoor bij de tijd gebracht worden. Om werknemers meer te laten overhouden en de werkgever te helpen op de piekmomenten pleit UNIZO voor eenvoud in het stelsel van de overuren door de harmonisering naar 360 vrijwillige netto-overuren. Omdat werken beter is dan niet werken, moet elke gepensioneerde onbeperkt kunnen bijverdienen. Ook wil UNIZO het systeem van flexi-jobs uitbreiden naar alle sectoren die dat wensen, en moeten zelfstandigen ook flexijobs kunnen uitoefenen. 

  • Meer mensen aan het werk

UNIZO eist eindelijk een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd.  “Het is echt nu of nooit”, zegt Danny Van Assche. “Het is niet te verantwoorden dat men langer dan twee jaar werkloos kan zijn, terwijl er een recordaantal vacatures zijn. Na zes maanden werkloosheid dient men verplicht een opleiding tot één van de vele knelpuntberoepen te volgen en na twee jaar werkloosheidsuitkering, moet men terugvallen op de bijstand.

Om de grootste groep mensen met een uitkering, de langdurig zieken, weer aan de slag te krijgen pleit UNIZO voor meer activerende en strengere maatregelen zoals het actiever optreden van de arbeidsarts, het ondersteunen van werkgevers met re-integratieplannen, meer preventief en gezinsondersteunend beleid zoals voldoende kinderopvang. Hierover wordt al lang gepraat. Dit moet nu uitgevoerd worden. UNIZO wil hierover sociale akkoorden sluiten bij het begin van de nieuwe legislatuur.

De onderlinge samenwerking tussen VDAB, Forem en Actiris zal meer vruchten moeten afwerpen door verder te werken op de interregionale arbeidsmobiliteit. Geef dan ook het mandaat aan deze organisaties om werkzoekenden uit de gewesten actief te matchen aan vacatures in het eigen gewest.

Het sluitstuk om vacatures in te vullen is economische migratie. België en Vlaanderen moeten aantrekkelijker worden voor buitenlands talent, zoals het toelaten van alle middengeschoolde knelpuntberoepen voor economische migratie en het versnellen van de doorlooptijden. De erkenning van diploma’s moet versneld worden.

 

Een nieuw loonvormingsmodel

De stijgende loonkost zet een constante druk op de concurrentiekracht en de rendabiliteit van onze kmo’s. UNIZO blijft bij haar standpunt om zowel de automatische loonindexatie als de loonwet af te schaffen, maar schuift ook een alternatief naar voor.

Danny Van Assche: “We zijn er ons ten zeerste van bewust dat de meest eenvoudige oplossingen ook de meest radicale zijn, en dus de minst waarschijnlijke.  Als de automatische index moet blijven, dan moet de gezondheidsindex op zijn minst een duurzaamheidsindex worden, waarin de prijzen van fossiele brandstoffen geen rol meer spelen en waarin elektriciteitscontracten op een correcte manier worden verrekend. In bedrijven die kunnen aantonen dat ze de indexatie niet aankunnen, is er een mogelijkheid tot een “opt-out” om te vermijden dat ze het bedrijf schade toebrengen door een onhaalbare loonevolutie.  Daar staat dan tegenover dat de loonwet vereenvoudigd mag worden. Na een waanzinnig jaar met een automatische loonstijging van 11 procent moet dergelijk voorstel een haalbare kaart zijn.”
 

Ontspoorde begroting

Met 55% bbp aan overheidsuitgaven dit en de komende jaren is België één van de industrielanden met de hoogste overheidsuitgaven ter wereld. Elke ernstige oefening om de overheidsfinanciën terug op de rails te krijgen, moet starten bij de premisse van efficiëntere en minder lopende uitgaven niet bij nog meer belastingen.

 “Er moeten meer mensen aan het werk, en we verwachten ook de durf om in te grijpen in de pensioen. Wie van een pensioen wil genieten, moet ervoor gewerkt hebben. Punt. Wie vroeger met pensioen gaat, moet daarvoor betalen. Het is onaanvaardbaar dat wie langer werkt in totaal toch nog steeds minder pensioen trekt, dan wie vroeger stopt. En laat de drie stelsels effectief meer naar elkaar toegroeien. Vooral het ambtenarenstelsel moet gealigneerd worden met de anderen”, aldus Danny Van Assche.

 

Mee met de ‘Twin Transition’

Door de twee grote crisissen van de afgelopen jaren is de klimaatproblematiek en de digitalisering bij ondernemers top of mind geworden. De Europese commissie noemt dit de “twin transition” en ze is onherroepelijk en onvermijdelijk. We maken de spannende shift mee naar een economisch model dat gebaseerd is op circulariteit, emissiereductie en digitale transformatie. 

“Kmo-ondernemers willen mee in het verhaal, maar ze vragen hulp om de juiste stappen te zetten”, duidt Danny Van Assche. “Versterk de investeringsaftrek voor maatschappelijk wenselijke investeringen, in het bijzonder voor milieu en digitalisering. Maak het zo gemakkelijk mogelijk om windturbines te zetten of te investeren in andere installaties van hernieuwbare energie. Versnel het afleveren van vergunningen, de “time to permit” is nu nog steeds te lang én verschilt al naargelang de regio waar men het aanvraagt.”

Goedkope zonne-energie uit het Zuiden én goedkope windenergie uit het Noorden moet tot bij ons komen via een uitstekend geconnecteerd stroomnetwerk. UNIZO vraagt een versnelling van de Europese inspanningen en investeringen zodat de streefcijfers voor betere Europese interconnectie van elektriciteit gehaald worden. De verschillende overheden hebben een voorbeeldfunctie en er is nog veel werk op de plank, want op veel overheidsdaken liggen nog steeds geen zonnepanelen en ook de vele klaverbladen in ons land kunnen aangesproken worden om extra zonnepanelen te plaatsen. 

Als we de sprong naar digitalisering van de kmo willen zetten, dan is de cybersecurity van onze bedrijven van staatsbelang.  Danny Van Assche: “We zijn enorm kwetsbaar op die flank, voorzie extra begeleiding. En geef ook hier als overheid zelf het goede voorbeeld. In tijden van digitalisering en artificiële intelligentie begrijpen kmo’s niet dat bepaalde procedures nog steeds traag zijn of dat ze verplicht worden om meerdere keren dezelfde informatie door te geven. Het only once principe moet een heilige toetssteen zijn.”

 
Het volledige memorandum kan u hier downloaden.