Ziek zijn is nooit een pretje. En zeker niet als zelfstandig ondernemer. De fysieke ongemakken gaan vaak gepaard met praktische beslommeringen en financiële kopzorgen. Gelukkig geniet je ook als zelfstandige sociale bescherming. Ben je door ziekte of ongeval langer dan 7 dagen niet in staat te werken, dan krijg je een uitkering. Maar hoe moet dat dan? CM zet voor jou alle stappen op een rij.

Ziek?

Denk bij ziekte of een ongeval vooral aan je eigen gezondheid en blijf niet doorwerken. De eerste stap die je altijd moet zetten? Ga zo snel mogelijk langs bij een dokter. Je huisarts of specialist zal je onderzoeken, een behandeling voorstellen, de duur van de arbeidsongeschiktheid bepalen én het getuigschrift voor je invullen. Hiermee kan je verder om een aangifte te doen bij het ziekenfonds en zo je vervangingsinkomen aan te vragen.

Aangifte

Bezorg het getuigschrift van arbeidsongeschiktheid zo snel mogelijk aan het ziekenfonds. Dat kan bij CM zowel online, per post als in het kantoor. Doe het zeker niet via de bus van je ziekenfonds, want dan heb je geen bewijs van de aangiftedatum. Als zelfstandige moet je de aangifte immers binnen de 7 kalenderdagen vanaf de eerste ziektedag doen. Respecteer die termijn, want bij een laattijdige aangifte kan je een deel van de uitkering verliezen. Ben je opgenomen in het ziekenhuis? Dan wordt de termijn verlengd met het aantal hospitalisatiedagen.

Erkenning

Na ontvangst van het getuigschrift van arbeidsongeschiktheid, stuurt de adviserend arts je nog een vragenlijst met bijkomende info over je beroepsactiviteiten. De adviserend arts heeft nu alle informatie in handen om je arbeidsongeschiktheid te erkennen. Om het bedrag van je uitkering te kunnen bepalen, vraagt het ziekenfonds jou een inlichtingenblad in te vullen én een formulier voor het bepalen van je gezinslasten.

Uitkering: voorwaarden

Erkent de adviserend arts je arbeidsongeschiktheid, dan heb je ook als zelfstandige recht op een ziekte-uitkering als je aan deze voorwaarden voldoet:

  • Het statuut van zelfstandige hebben of dit statuut pas beëindigd hebben (niet meer dan dertig dagen voor het begin van de arbeidsongeschiktheid). 
  • Gedurende de twee voorafgaande kwartalen de bijdragen als zelfstandige betaald hebben aan een sociaal verzekeringsfonds.

Word je arbeidsongeschikt en voldoe je niet aan de voorwaarden? Dan zal CM je contacteren om jouw persoonlijke situatie te bekijken.

Gezonder leven

Voorkomen is beter dan genezen. Je wil dus graag gezonder leven. Met meer levenskwaliteit. Maar hoe begin je eraan? Doe een beroep op de CM-gezondheidsconsulent, da’s jouw persoonlijke wegwijzer naar een gezond leven. Als CM-lid heb je recht op één persoonlijk gesprek elk jaar.

Wat mag je verwachten:

  • Een luisterend oor: waar haal je energie uit? Wat loopt moeilijk? Waar wil je aan werken?
  • Duidelijke en juiste info over gezondheid
  • Motivatie met een actieplan en haalbare doelen
  • Tips & tricks, doorverwijzingen naar initiatieven, organisaties en specialisten
  • Geen (para)medisch advies

Uitkering: bedrag

Ben je minder dan 7 dagen arbeidsongeschikt, dan ontvang je geen uitkering. Dat is de carensperiode. Duurt je arbeidsongeschiktheid langer dan 7 dagen en voldoe je aan de voorwaarden? Dan heb je recht op een uitkering vanaf de eerste dag waarop je jouw activiteiten door ziekte of ongeval moest stopzetten. Het is belangrijk dat je tijdig een getuigschrift van arbeidsongeschiktheid liet opstellen door de dokter. Je kunt immers geen ziekte-uitkeringen ontvangen voor dagen die al meer dan 14 dagen in het verleden liggen op het moment dat je een eerste getuigschrift van arbeidsongeschiktheid laat opstellen.

Dagbedragen vanaf 1 mei 2024:

  • met gezinslast: 77,95 euro
  • als alleenstaande: 61,77 euro
  • als samenwonende: 47,38 euro

Bij de berekening van je uitkering wordt de zaterdag steeds beschouwd als een vergoedbare dag.

Langdurig ziek?

Ben je langer dan een jaar arbeidsongeschikt, dan word je in de ziekteverzekering beschouwd als invalide. Je ontvangt dan een invaliditeitsuitkering. De dagbedragen zijn dezelfde als in het eerste jaar. Je kan als zelfstandige ook ‘gelijkstelling wegens ziekte’ aanvragen via je sociaal verzekeringsfonds. Daardoor ben je niet langer sociale bijdragen verschuldigd tijdens je ziekteperiode. Samenwonend zelfstandigen ontvangen bovendien een verhoogde invaliditeitsuitkering van 52,97 euro.

Opgelet: op een invaliditeitsuitkering gebeurt geen voorheffing voor de belastingen, maar de uitkering is niet belastingvrij. Via voorafbetalingen kan je een hoge belastingopleg vermijden.

Werkhervatting

Als je niet ziek meer bent, kan je gewoon het werk hervatten. Ben je sneller beter dan de voorziene einddatum van je erkenning? Verwittig dan je ziekenfonds. De uitkeringen worden stopgezet vanaf de datum van de hervatting.

Wil je tijdens je ziekte geleidelijk aan het werk hervatten? Dat is zeker mogelijk en kan zowel een deeltijdse heropstart in je voorgaande activiteit zijn, een andere zelfstandige activiteit of een job als werknemer. Het is enkel van belang dat je voor je van start gaat, je aanvraag richt aan de adviserend arts. De CM-website toont je de weg naar het formulier, dat je ook digitaal kan invullen. De eerste zes maanden behoud je jouw uitkering, daarna wordt deze verminderd met 10 procent.

Terug-naar-werk-traject

De adviserend arts stelt een overzicht op van alle acties die kunnen bijdragen aan je terugkeer naar de arbeidsmarkt. Hij beoordeelt je arbeidsongeschiktheid en de periode dat je niet kan werken. Daarvoor overlegt hij met zijn multidisciplinair team, maar ook met je huisarts of specialist.

Het is echter niet altijd eenvoudig om tijdens of na een periode van arbeidsongeschiktheid terug aan het werk te gaan. Met een terug-naar-werktraject wordt die terugkeer naar de werkvloer makkelijker. Tijdens zo’n vrijwillig traject helpt een terug-naar-werk-coördinator van CM jou zoeken naar gepaste ondersteuning voor je terugkeer naar de arbeidsmarkt. Dat kan door een geleidelijke opstart, aangepast werk, ander werk of een opleiding.

Herleven door te leven

Een ongeval of ziekte: het kan iedereen overkomen. En ook al heb je als zelfstandige soms die neiging, doorwerken als je ziek bent is niét slim. Het is slecht voor je eigen gezondheid en je brengt potentieel ook anderen in gevaar. Maar moeten stoppen met werken door ziekte of ongeval, betekent niet stoppen met leven. Herstel is immers zo veel meer dan louter medisch herstel.

Trek gerust naar buiten, werk in de tuin of ga wandelen. Ontspannende activiteiten, sporten en sociale contacten zijn zeker  geoorloofd en bevorderen het herstel. Wij geloven dat wie lééft, ook herleeft.

Ontdek de kijk van CM op www.cm.be/arbeidsongeschiktheid