Een doortastend en haalbaar klimaat-, milieu- en energiebeleid
We brengen je hier een beknopt overzicht van onze voornaamste voorstellen en prioriteiten over dit thema.
Via de download-knop in de rechterkolom vind je onze meer uitgebreide, gedetailleerd uitgewerkte prioriteiten.
De oorlog in Oekraïne maakt pijnlijk duidelijk dat Europa, België en Vlaanderen nog meer moeten doen om de energietransitie naar een koolstofneutrale samenleving te bevorderen. Dat is niet enkel nodig voor het klimaat, maar ook om minder afhankelijk te worden van import van fossiele brandstoffen en zo onze energiebevoorrading te verzekeren. Het Europese Fit for 55-pakket bevat zeer ambitieuze doestellingen voor de reductie van broeikasgassen tegen 2030. Om die te halen zullen de emissies de komende jaren véél sneller moeten verminderen dan ze de afgelopen jaren deden.
Goedkope zonne-energie uit het Zuiden én goedkope windenergie uit het Noorden moet tot bij ons komen via een uitstekend geconnecteerd stroomnetwerk. UNIZO vraagt een versnelling van de Europese inspanningen en investeringen zodat de streefcijfers voor betere Europese interconnectie van elektriciteit gehaald worden. De verschillende overheden hebben werk op de plank, want op veel overheidsdaken liggen nog steeds geen zonnepanelen en ook de vele klaverbladen in ons land kunnen aangesproken worden om extra zonnepanelen te plaatsen.
Om de klimaatdoelstellingen te halen zullen niet alleen de geplande investeringen voor offshore-windenergie op de Noordzee moeten uitgevoerd worden, er zullen ook extra windturbines op land moeten bijgebouwd worden. Om de Vlaamse doelstelling van jaarlijks 150 MegaWatt (MW) bijkomende windenergie op land ook in de komende jaren te realiseren moeten verschillende knelpunten weggewerkt worden: de veel te lange “time to permit” die soms oploopt tot 3 à 7 jaar, de onmogelijkheid om windmolens te plaatsen in de (ruime) omgeving van (regionale) luchthavens, en de bestemming van een perceel dat vaak een obstakel is voor realisatie van windturbine-projecten. Voor dat laatste moet het ontwerpdecreet 'bestemmingsneutraliteit' goedgekeurd worden.
Ons land heeft een verouderd gebouwenpark dat onvoldoende geïsoleerd is. Een golf aan (energetische) renovaties is vereist. Overheden moeten deze stimuleren met (fiscale) incentives en collectieve renovatieprojecten die veel woningen of ganse wijken in één keer vernieuwen en klimaatvriendelijker maken. Die collectieve projecten moeten dan wel gegund worden via kleine lokale loten waarop ook lokale kmo’s kunnen intekenen. Dat kan een goede gelegenheid zijn om warmtenetten te voorzien en om via sloop en densere heropbouw meerwaarde te creëren door de extra wooneenheden.
Ten opzichte van landen als Nederland, Denemarken en Zweden heeft Vlaanderen een grote achterstand in aanleg van warmte- en koudenetten. De Vlaamse overheid moet een actievere rol van aanjager opnemen door lokale overheden te stimuleren om meer planmatig om te gaan met warmte/koude en de nodige basisinfrastructuur aan te leggen waar het kan, de procedures verder te standaardiseren en gunstige voorfinancieringen mogelijk te maken.
Om meer gebouwen te verwarmen met warmtepompen en één miljoen zero-emissiewagens te laten rijden in Vlaanderen zal een shift naar bijkomende elektrificatie nodig zijn. Dat vraagt zware investeringen. De netbeheerders hebben ambitieuze investeringsplannen klaar die maar gerealiseerd kunnen worden als de doorlooptijden van plan- en vergunningsprocedures ingekort worden. Sinds 2022 is het in Vlaanderen en Brussel mogelijk om energie te delen. Helaas zijn er nog te veel obstakels die realisatie in praktijksituaties bemoeilijken. Deze moeten dringend aangepakt worden. Ook fysiek energiedelen via microgrids moet mogelijk gemaakt worden.
Om de KMO-energiefactuur te temperen vraagt UNIZO aan de Vlaamse overheid om de openbaredienstverplichtingen uit de stroomfactuur te halen.
De Vlaamse en federale overheid moeten een belangrijke rol opnemen in het streven naar meer recycled content in plastic verpakkingen. Voor plastic drankflesjes en blikjes wil UNIZO geen klassiek statiegeldsysteem met investering in dure terugnamemachines in winkels en supermarkten. Een digitaal statiegeldsysteem waarbij drankverpakkingen ‘ontwaard’ kunnen worden door een unieke code te scannen is eenvoudiger voor de consument en zal de detailhandel minder impacteren.