Maandag was er witte rook boven Londen en Brussel. Na meer dan drie jaar bereikten de Britse premier Sunak en Europees commissievoorzitster een akkoord over de Noord-Ierse grens. Door de Brexit verliet Noord-Ierland samen met het VK de Europese Unie, terwijl de Republiek Ierland bij de EU bleef. Er ontstond dus een nieuwe landsgrens tussen de Europese Unie en een derde land, het VK.  

Hoe zat het nu precies? 

Om een harde grens tussen de Europese Unie en Noord-Ierland te voorkomen werd het Noord-Ierland protocol in het leven geroepen. Dat protocol moest de integriteit van de Europese markt waarborgen over de wetgevingen rond goederenvervoer, btw, accijnzen, douane... Door het protocol vonden er geen controles plaats op de landsgrens tussen de Ierse Republiek en Noord-Ierland, waardoor Noord-Ierland de facto met één been deel uitmaakte van de Europese interne markt. Goederen die van het Britse eiland de Ierse Zee overstaken, werden gecontroleerd in de Noord-Ierse havens in plaats van aan de landsgrens tussen Noord-Ierland en de Republiek. 

Voor de Ierse unionisten, die liever de continuering van de unie tussen Engeland, Schotland, Wales en Noord-Ierland zien, was dit onaanvaardbaar. Ze zagen die douanegrens tussen het Britse eiland en Noord-Ierland als een bedreiging voor hun band met het Verenigd Koninkrijk. In de Anglo-Irish Agreement van 1985 en de Goede Vrijdagakkoorden van 1998, die een einde moesten brengen aan het geweld op het Ierse eiland, stond bovendien dat er geen harde grens, een douanegrens dus, mocht komen tussen Noord-Ierland en de Republiek Ierland. Het Windsor Framework bevestigt dus de belofte die er toen werd gemaakt. 

Wat verandert er nu? 

Het nieuwe akkoord moet dus een einde maken aan de douanegrens in de Ierse Zee. Goederen die bestemd zijn voor Noord-Ierland zullen niet langer onderworpen zijn aan controles, terwijl goederen die bestemd zijn voor de Republiek Ierland wel nog langs de douane zullen moeten passeren. Om dat te bewerkstelligen komt er een groene en een rode lijn. De rode lijn is bestemd voor goederen die naar de Ierse Republiek worden verstuurd en dus de EU binnenkomen, met alle regels en controles van dien. Langs de groene lijn passeren goederen die bestemd zijn voor Noord-Ierland en dus niet onderhevig zijn aan de Europese regelgeving. 

Dat heeft natuurlijk vooral positieve gevolgen voor de Noord-Ieren. Hun pakketjes zullen minder lang onderweg zijn doordat ze niet meer gecontroleerd worden en Britse producten zullen makkelijker hun weg vinden naar de Noord-Ierse supermarkten. Ook medicijnen die geïntroduceerd worden op de Britse markt, zullen vlotter te verkrijgen zijn voor de Noord-Ieren. 

Nog belangrijker is dat een escalatie is vermeden door het akkoord van Rishi Sunak en Ursula von der Leyen. Dankzij het Windsor Framework zijn de bilaterale banden tussen de EU en het VK versterkt en is er een pragmatische oplossing gevonden die de goederenstroom vergemakkelijkt. Dat is heel belangrijk voor het bedrijfsleven, want ondernemers hebben er alles bij te winnen wanneer hun goederen minder lang onnodig blijven steken aan douanegrenzen. Bovendien is het Verenigd Koninkrijk nog steeds onze grootste handelspartner na de buurlanden. Een goede bilaterale samenwerking is dus zeker en vast in het belang van de Vlaamse ondernemer.