Informatie

Wat is een btw-nummer?

Elk bedrijf dat btw-plichtig is, moet een btw-nummer hebben. Dit is gelijk aan je ondernemingsnummer, dat je aanvraagt via het ondernemingsloket.

TIP: Liantis regelt de aanvraag van jouw btw-nummer van A tot Z.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 30/07/2024

Ben ik btw-plichtig als zelfstandig ondernemer?

Iedereen die in de uitoefening van een activiteit geregeld en zelfstandig leveringen van goederen of van diensten verricht zoals omschreven in het Wetboek van btw, is onderworpen aan de btw-plicht. Wat zijn de gevolgen?

In dat geval moet je je registreren bij de btw-administratie en btw aanrekenen op je facturen.

Het btw-tarief bedraagt 6, 12 of 21%, naargelang het product of de dienst.

Na de activatie van je btw-nummer bij het ondernemingsloket doet je ondernemingsnummer ook dienst als btw-nummer.

Enkele speciale gevallen:

  • Ondernemers die voor 75% van hun omzet geen factuur uitreiken aan hun klanten (leveringen aan particulieren), kunnen kiezen voor de forfaitaire btw-regeling.
    Deze forfaitaire btw-regeling kan enkel van toepassing zijn voor de beroepen waarvoor forfaitaire grondslagen werden vastgelegd. Je omzet mag dan nooit meer dan 500.000 EUR (excl. btw) bedragen. Maar ook als je kiest voor deze forfaitaire btw-regeling moet je een btw-activering aanvragen! De forfaitaire btw-regelingen doven ook uit en zullen vanaf 01/01/2028 verdwijnen.
  • Bedraagt je omzet maximum 25.000 EUR (excl. btw), dan kan je gebruik maken van de vrijstellingsregel voor kleine ondernemingen en moet je geen btw aangeven. Je moet geen btw aanrekenen, maar kan zelf ook geen btw aftrekken. Je moet ook in dit geval je btw-status laten activeren. De verplichting om de jaarlijkse btw-klantenlisting in te dienen blijft eveneens gelden.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 31/07/2024

Welk btw-tarief moet je toepassen?

Voor iedere dienst die je levert en ieder goed dat je verkoopt, moet je het juiste btw-tarief toepassen. De wetgever bepaalt dit tarief. Het maakt daarbij niet uit of je verkoopt aan een ondernemer (B2B) of aan een consument (B2C). Het tarief hangt samen met wat je verkoopt.

Overzicht van de tarieven

  • Het normale btw-tarief is 21%

  • Daarnaast zijn er verlaagde btw-tarieven. Deze vind je in KB nr. 20.
    • Een tarief van 6% voor de goederen en diensten in tabel A
    • Een tarief van 12% voor de goederen en diensten in tabel B
    • Een tarief van 0% voor de goederen en diensten in tabel C

Tarief van 21%

Het tarief van 21% is het normale btw-tarief. Dit geldt dus voor alle goederen en diensten waar geen verlaagd btw-tarief voor geldt.

 

Verlaagd tarief van 6%

Het verlaagd btw-tarief van 6% geldt voor een lange reeks goederen en diensten die de wetgever als basisproducten beschouwt.

Goederen die genieten van het verlaagd tarief van 6%

  • Levende dieren
  • Vlees en eetbare slachtafvallen
  • Vis + schaal-, schelp- en weekdieren voor menselijke consumptie (enkele uitzonderingen, zoals kaviaar)
  • Melk- en zuivelproducten, eieren en honing
  • Groenten, planten, wortels en knollen voor voedingsdoeleinden
  • Fruit + schillen van citrusvruchten en meloenen
  • Plantaardige producten (bijvoorbeeld granen, oliehoudende zaden en vruchten)
  • Producten van de meelindustrie, mout en zetmeel
  • Vetten en oliën
  • Andere voedingsmiddelen, meer bepaald producten die bedoeld zijn voor menselijke consumptie (bijvoorbeeld koffie, jam, sauzen, suiker en zout voor menselijke consumptie). Dit geldt niet voor bieren met een effectief alcoholvolumegehalte van meer dan 0,5 % vol. en andere dranken met een effectief alcoholvolumegehalte van meer dan 1,2 % vol.
  • Voedsel voor dieren, meststoffen en dierlijke producten
  • Gewoon natuurlijk water, geleverd via waterdistributie
  • Elektriciteit, geleverd in het kader van een contract van niet-zakelijk gebruik (opgelet: het verlaagd tarief geldt niet als de energie wordt doorgefactureerd). Het opladen van een elektrisch voertuig aan een publiek laadstation valt evenwel onder het normale tarief van 21%
  • Levering van aardgas gebruikt als verwarmingsbrandstof en warmte via warmtenetten in het kader van het contract van niet-zakelijk gebruik (opgelet: het verlaagd tarief geldt niet als de energie wordt doorgefactureerd). Voor de levering van stookolie, daarentegen, geldt het normale tarief van 21%
  • Geneesmiddelen en medische hulpmiddelen
  • Kranten, tijdschriften en boeken, zowel op papier als digitaal (uitgezonderd publicaties die uitsluitend of hoofdzakelijk bestaan uit reclamemateriaal, video-inhoud of beluisterbare muziek). Opgelet: bepaalde periodieke publicaties genieten van een verlaagd btw-tarief van 0%
  • Kunstvoorwerpen, voorwerpen voor verzamelingen en antiquiteiten
  • Automobielen voor personenvervoer voor invaliden + onderdelen, uitrustingsstukken en toebehoren voor deze voertuigen
  • Diverse goederen, zoals doodskisten, orthopedische toestellen, assistentiehonden en producten voor vrouwelijke hygiënische bescherming
  • Levering van goederen door instellingen met sociaal oogmerk

Diensten die genieten van het verlaagd tarief van 6%

  • Landbouwdiensten
  • Personenvervoer (inclusief bagage en meereizende dieren)
  • Onderhoud en herstelling van bepaalde goederen die genieten van het 6%-tarief
  • Recht op toegang tot inrichtingen voor cultuur, sport en vermaak (uitgezonderd het recht gebruik te maken van automatische ontspanningstoestellen en - in bepaalde gevallen - de terbeschikkingstelling van roerende goederen)
  • Overdracht van auteursrechten + uitvoeren van concerten en voorstellingen (bijvoorbeeld toneel of ballet)
  • Het verschaffen van gemeubelde logies (met of zonder ontbijt) + de terbeschikkingstelling van plaats om te kamperen
  • Werken in onroerende staat m.b.t. privéwoningen. Het verlaagd tarief geldt enkel als een aantal voorwaarden voldaan zijn, waaronder de ouderdomsvoorwaarde van 10 jaar
  • Privéwoningen en instellingen voor gehandicapten
  • Diverse diensten: de verhuur van bepaalde goederen die genieten van het 6%-tarief, de diensten verstrekt door begrafenisondernemers (met enkele uitzonderingen, zoals de koffietafel) en de opleiding van assistentiehonden
  • Diensten verricht door instellingen met een sociaal oogmerk
  • Huisvesting in het kader van het sociaal beleid
  • Afbraak en heropbouw van woningen, als de sociale voorwaarden voldaan zijn (ofwel een particulier die zelf zijn enige en eigen woning laat bouwen met een maximale bewoonbare oppervlakte van 200 m2, ofwel een particulier of rechtspersoon die een woning laat bouwen om daarna langdurig te verhuren in het kader van sociaal beleid of om deze gedurende minstens 15 jaar te verhuren aan een natuurlijke persoon die er zijn domicilie vestigt)
  • Kleine hersteldiensten (fietsen, schoeisel en lederwaren, kleding en huishoudlinnen)
  • Gebouwen bestemd voor onderwijs en leerlingenbegeleiding

 

Verlaagd tarief van 12%

Het verlaagd btw-tarief van 12% geldt voor enkele goederen en diensten.

  • Restaurant- en cateringdiensten
    • Het verlaagd tarief geldt echter niet voor het verschaffen van drank (dit valt onder het normale tarief van 21%). Als een globale prijs wordt aangerekend voor zowel voeding als drank, moet deze worden opgesplitst 
    • Het verlaagd tarief geldt ook niet voor de eenvoudige levering van bereide maaltijden en drank. Dit valt onder het btw-tarief toepasselijk op de geleverde goederen (6% of 21%)
  • Fytofarmaceutische producten (erkend door de minister bevoegd voor landbouw)
  • Margarine
  • Banden en binnenbanden voor wielen van landbouwmachines en -tractors
  • Brandstoffen (motorbrandstoffen vallen echter onder het normale tarief van 21%)
  • Huisvesting in het kader van sociaal beleid

Verlaagd tarief van 0%

Het verlaagd btw-tarief van 0% geldt voor periodieke publicaties, als een aantal voorwaarden voldaan zijn.

  • Gedrukte publicaties moeten
    • bestemd zijn voor het grote publiek
    • niet uitsluitend of hoofdzakelijk bestaan uit reclame
    • een coherent geheel van persartikels bevatten die auteursrechtelijk beschermd zijn en werden geschreven door een professionele redactie van beroepsjournalisten
    • en periodiek zijn, wat onder meer betekent dat zij minstens 48 keer per jaar verschijnen
  • Digitale publicaties moeten voldoen aan dezelfde voorwaarden. De wetgever aanvaardt echter dat een digitale publieke periodiek is als deze geregeld en voldoende wordt bijgewerkt en geactualiseerd door het toevoegen van nieuwe persartikels.

Bepaalde soorten periodieke publicaties (gedrukt of digitaal) zijn uitgesloten van het verlaagd tarief. Bijvoorbeeld: advertentiebladen, gespecialiseerde publicaties voor professioneel gebruik en publicaties met enkel denkspelletjes.

 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 02/01/2025

Welk btw-tarief als je zaken met verschillend btw-tarief verkoopt?

Bij de facturatie aan je klant reken je ook kosten aan die onder een ander btw-tarief vallen dan de 21% die je normaal moet aanrekenen. Hoe factureer je dit correct?

In dat geval geldt de regeling "bijzaak volgt hoofdzaak".

Dit houdt in dat voor kosten die rechtstreeks verband houden met een levering van goederen of van een dienst, dezelfde btw-regels van toepassing zijn als op de hoofdhandeling. Ook als er voor die kosten een ander btw-tarief zou gelden.

Dit geldt ongeacht of je die kosten in één factuur samen met de hoofdhandeling factureert of voor die kosten een (tweede) afzonderlijke factuur opmaakt.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 02/08/2024

Waarop wordt btw gerekend?

De maatstaf van heffing is het bedrag waarop de btw wordt berekend.

Tot de maatstaf van heffing behoort: de prijs van het geleverde product of de dienst, verminderd met alle kortingen en vermeerderd met de op de factuur aangerekende lasten (zoals verplaatsingskosten, vervoer, verpakking, e.d.).

Als de factuur een korting voor contante betaling (disconto) voorziet, wordt de maatstaf van heffing verminderd met die korting. Dit ongeacht of de klant al dan niet contant betaalt.

De aangerekende en niet terug te sturen verpakking maakt deel uit van de maatstaf van heffing. De aangerekende, maar terug te sturen verpakking (die op dat ogenblik wordt terugbetaald) maakt geen deel uit van de maatstaf van heffing. Het gaat hier bijvoorbeeld om leeggoed bij drank, paletten, …

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 01/08/2024

Welke btw-administratie moet ik voeren?

Als btw-plichtige ondernemer, moet je een aantal administratieve verplichtingen naleven.

Deze gelden niet als je uitsluitend handelingen verricht die vrijgesteld zijn o.g.v. artikel 44 WBTW.

  • Registratie bij de btw-nummer en activatie btw-nummer voor de start van je activiteit
  • Indienen van btw-aangiften
  • Doorstorten van btw naar de Schatkist
  • Indienen van de jaarlijkse klantenlisting
  • Een voldoende bewijskrachtige boekhouding voeren
  • Facturen uitreiken
  • Opgave van intracommunautaire handelingen opmaken, indien van toepassing. Meer informatie hierover vind je hier.

Als je omzet lager is dan 2.500.000 EUR (excl. btw), dan kan je kiezen voor btw-aangiften per kwartaal. In andere gevallen, moet je in principe maandelijks een btw-aangifte indienen.

TIP: als je omzet lager is dan 25.000 EUR (excl. btw), kan je kiezen voor de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. Meer informatie daarover vind je hier.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 02/08/2024

De plicht om btw-documenten te bewaren

Als btw-plichtige ondernemer moet je btw-documenten bewaren.

Welke documenten moet ik bewaren?

  • Het boek van inkomende facturen;
  • Het boek van uitgaande facturen;
  • Het dagboek van ontvangsten;
  • Het register van de teruggaven;
  • Het maakloonregister;
  • Documenten waarvan de opmaak of de uitreiking voorgeschreven is door de btw-wetgeving. Zoals facturen, vervoerdocumenten, rekeningen en ontvangstbewijzen, invoer- en uitvoerdocumenten;
  • Facturen of documenten die als dusdanig dienst doen met betrekking tot de verwerving van goederen binnen de EU of tot in het buitenland verrichte aankopen;
  • Uittreksels van rekeningen van financiële instellingen, fiscale afrekeningen en kwitanties, het bestek, de inventaris, de gedetailleerde facturen en het leveringsbewijs waarnaar de factuur verwijst;
  • Andere stukken die betrekking hebben op de economische activiteit, zoals kassarollen.

In welke vorm moet ik btw-documenten bijhouden?

Je moet de btw-documenten bijhouden in originele of elektronische vorm.

Er moet een digitaal dagboek van ontvangsten op de zetel blijven tot het einde van de derde maand volgend op de maand waarin het dagboek werd afgesloten.

Van de documenten die betrekking hebben op de oprichting of de verkrijging van een gebouw dat als bedrijfsmiddel dient, of van de verkrijging van zakelijke rechten op een dergelijk gebouw, moet je steeds het origineel bewaren.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 01/08/2024

Waar kan ik de geldigheid van een btw-nummer nakijken?

De geldigheid van een btw-nummer kan je opzoeken via het VIES-systeem. Klik hier.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 01/08/2024

Mijn leverancier vergiste zich van btw-tarief. Moet ik dit laten corrigeren?

Bij het inboeken van je aankoopfacturen, ontdek je dat een leverancier een fout maakte. Je leverancier rekende maar 6% btw aan voor bepaalde goederen, terwijl daarvoor een btw-tarief van 21% geldt. Wat maakt het uit, denk je. Die btw is sowieso fiscaal aftrekbaar voor mij, dus maakt het noch voor mij, noch voor de schatkist financieel een verschil. Conclusie: je laat het zo. Maar is het wel zo simpel?

Neen! Je hebt r alle belang bij om de fout te zetten en aan je leverancier een gecorrigeerde factuur te vragen. Ook al lijkt het op het eerste gezicht een onschuldige vergissing, waarbij geen van de betrokken partijen schade lijdt.

Bij fiscale controles kijkt de btw-administratie strikt toe op de correcte naleving van de regels inzake facturatie. Alleen een correcte factuur heeft voor de btw-administratie bewijskracht. Zodra er één opvallende fout in de factuur staat, kan de btw-administratie dat aangrijpen om de volledige transactie in vraag te stellen en de btw-aftrek te verwerpen. Gevolg: de afgetrokken btw (in dit geval verhoogd van 6% naar 21%) moet alsnog worden betaald.

Besef dat je in deze mee hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld voor de verschuldigde btw, omdat je naliet een gecorrigeerde factuur te vragen. De btw-administratie kan met andere woorden net zo goed bij jou als bij je leverancier aankloppen om het openstaande btw-bedrag op te eisen.

CONCLUSIE
  • Vraag altijd een gecorrigeerde factuur als je leverancier een verkeerd btw-tarief toepaste.
  • Boek je toch de verkeerde factuur? Dan kan de fiscus de btw-aftrek verwerpen en het openstaande btw-bedrag zowel bij jou als bij je leverancier komen opeisen!

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 05/08/2024

Kan ik de doorgestorte btw van een factuur die nooit betaald werd nog terugkrijgen?

Wanneer een factuur onbetaald blijft, kan je als handelaar in principe de btw die je al had doorgestort, terugvorderen. In het btw-wetboek wordt uitdrukkelijk voorzien dat bij geheel of gedeeltelijk verlies van schuldvordering van de prijs, de handelaar de al betaalde btw kan terugvorderen.

Terugvordering is enkel mogelijk van zodra het ‘definitief, zeker en vaststaand’ is dat de factuur niet meer kan worden geïnd. En daar knelt vaak het schoentje. In geval van faillissement of gerechtelijke reorganisatie is dat vrij gemakkelijk te bepalen, maar buiten deze situaties, aanvaardt de btw-administratie de terugvordering enkel indien de handelaar kan aantonen dat hij al het mogelijke heeft gedaan om de schuldvordering alsnog te innen. Een loutere overboeking naar de post ‘dubieuze debiteuren’ is dus niet voldoende. 

Een alternatief kan zijn dat je, wanneer je zeker bent dat je niet betaald zal worden, een creditnota uitschrijft. Daarmee doe je weliswaar afstand van je recht om de factuur nog verder in te vorderen, maar het btw-wetboek bepaalt wel dat het uitschrijven van een creditnota een geldige reden is om teruggave van btw te krijgen.

Ook wanneer een overeenkomst ontbonden wordt (zowel minnelijke als gerechtelijke ontbinding), kan de btw teruggevorderd worden. Gaat het om een gerechtelijke ontbinding, dan moet de handelaar wel wachten tot het vonnis van de rechter definitief is geworden (en dus niet meer vatbaar is voor beroep).

Naast de recuperatie van de btw kan de handelaar een onbetaalde factuur die definitief niet meer kan worden ingevorderd, ook inbrengen als beroepskost.
 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 02/08/2024

BTW-aftrek volgens werkelijk gebruik

Vanaf 1 januari 2023 moet je als gemengde belastingplichtige een voorafgaande kennisgeving indienen als je kiest voor de btw-aftrek volgens het werkelijk gebruik. Daarnaast moet je bepaalde gegevens over de wijze van uitoefening van het recht op aftrek meedelen. Alle info vind je hier: 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 30/01/2023

Hoe onverkoopbare stock vernietigen?

Je voorraad is onverkoopbaar geworden, bijvoorbeeld door een overstroming of het overschrijden van de vervaldatum. Hoe moet je dit verwerken om discussies met de btw-administratie te vermijden?

Boekhoudkundig

Voordat je de onverkoopbaar geworden goederen vernietigt, kan je de waarde van de voorraad boekhoudkundig aanpassen via een waardevermindering. Dit vormt een aftrekbare kost.

Het is dus belangrijk om een gedetailleerde inventaris van de voorraad te hebben en duidelijk aan te geven welke goederen onverkoopbaar zijn geworden.

Btw

Voor de btw wordt vermoed dat je alle goederen die niet langer in je voorraad zitten, met btw hebt verkocht. Je moet dus bewijzen dat de goederen onverkoopbaar waren en dat je deze moest vernietigen, zonder dat daar enige opbrengst tegenover stond.

Dit kan bijvoorbeeld via foto’s, filmpjes, een factuur van de firma die de goederen vernietigde,…

Het is ook mogelijk om de fiscus uit te nodigen om te komen controleren dat de onverkoopbaar geworden goederen worden vernietigd. Vermeld in die brief een overzicht van de goederen en de datum waarop dit zal gebeuren. Als er geen ambtenaar komt kijken, aanvaardt de fiscus onrechtstreeks dat de goederen onverkoopbaar waren.
 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 02/08/2024

De btw-ketting: procedurele wijzigingen vanaf 2025

Vanaf 1 januari 2025 gelden er grote wijzigingen in de btw-procedure, de zogenaamde ‘btw-ketting’. Deze situeren zich in verschillende fasen van de procedure.

In dit adviesitem zetten we de belangrijkste wijzigingen kort op een rij.

Opgelet: deze wijzigen worden via verschillende fases ingevoerd in de loop van 2025. Niet alle wijzigingen zijn dus reeds in de praktijk van toepassing op 1 januari 2025. Meer informatie is beschikbaar op de website van de FOD Financiën.

Termijnen voor de btw-aangifte

De termijnen voor de btw-aangifte zijn als volgt:

  • Voor kwartaalaangevers: de 25e dag van de maand na de aangifteperiode
  • Voor maandaangevers: de 20e dag van de maand na de aangifteperiode

Tot 30 september 2025 geldt een overgangsregeling, waardoor de bestaande toleranties behouden blijven.

Wil je een ingediende btw-aangifte wijzigen? Een materiële vergissing kan je verbeteren. Een rechtzetting, daarentegen, moet gebeuren via een nieuwe periodieke aangifte. Deze annuleert en vervangt de eerder ingediende aangifte.

Opgelet: Een rechtzetting is enkel mogelijk zolang de aangiftetermijn niet verstreken is. Na het verstrijken van de termijn is dit enkel mogelijk via de aangifte van de volgende periode.

Voorstel van vervangende aangifte

Als je je btw-aangifte te laat indient, bezorgt de fiscus je automatisch een voorstel van vervangende aangifte. Dit is mogelijk zodra drie maanden verstreken zijn na de periode waarvoor de aangifte moest worden ingediend.

Ben je niet akkoord met het voorstel? Dan kan je binnen de maand toch nog zelf je aangifte indienen, maar de fiscus kan dan een boete opleggen. Na die periode wordt het voorstel definitief. Je kan dit dan enkel betwisten via een administratief bezwaar.

Betaling

Je beschikt nu ook over de mogelijkheid om de verschuldigde btw via domiciliëring te betalen.

Er komt ook een duidelijker overzicht van je btw-situatie: je openstaande schulden en tegoeden kan je eenvoudig op één plaats raadplegen via MyMinfin.

Opgelet: de rekeningnummers voor de betaling van de btw zullen wijzigen, dus gebruik zeker de correcte gegevens.

Terugbetaling van btw-tegoeden

De btw-rekening-courant wordt afgeschaft en vervangen door de btw-provisierekening.

Je kan via je aangifte enkel een tegoed van die bewuste aangifte terugvragen. Tegoeden uit het verleden kan je enkel terugvragen via de provisierekening. Dit gebeurt digitaal via MyMinfin.

Opgelet: de fiscus zal btw-tegoeden enkel terugbetalen als je alle btw-aangiften van de vorige zes maanden tijdig indiende. Bovendien kan de fiscus de terugbetaling weigeren als je onbetaalde btw-schulden, boetes of interesten hebt (zelfs als je deze betwist).

De fiscus kan ook de terugbetaling weigeren als je niet op tijd antwoordt op een vraag om inlichtingen gesteld naar aanleiding van je verzoek tot teruggave.

Antwoordtermijn bij vraag om inlichtingen

Ontvang je een vraag om inlichtingen over btw van de fiscus? Dan moet je deze binnen één maand beantwoorden.

Deze termijn is zelfs maar 10 dagen als de rechten van de Schatkist in gevaar zijn (bijvoorbeeld bij dreigend faillissement) of als de vraag kadert in een controle naar aanleiding van een verzoek tot teruggaaf.

Sancties

De fiscus kan nu ambtshalve een aanslag opleggen als je je btw-verplichtingen schendt.

Daarnaast zijn de btw-boetes aangepast. De fiscus kan zowel proportionele als niet-proportionele geldboetes opleggen, als je de btw-verplichtingen schendt. De fiscus voorziet hier ook in toleranties tijdens een overgangsperiode.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 28/01/2025

Tools

Ondernemingsnummer opzoeken

Verifieer hier gratis een ondernemingsnummer naar wens. Je kan zoeken op naam, adres of op het nummer zelf. Met de hulp van partner GraydonCreditsafe.

Ga naar de tool

Nuttig voor jou