Individueel Maatwerk:
“We kijken naar wat mensen wel kunnen en niet naar wat ze niet kunnen”
Een Vlaamse cateraar die dagelijks maaltijden levert aan senioren en zorgbehoevenden in de thuissituatie? Een familiebedrijf dat inzet op inclusief en duurzaam ondernemen? Een bedrijf dat opportuniteiten ziet in alle werknemers, ook zij die een arbeidsbeperking hebben? Driemaal check. Zorgtraiteur Claessens André uit Zaventem zorgt voor mensen met een zorgbehoefte, mensen in de zorg en geeft iedereen een kans.
Op een bedrijventerrein in Zaventem ligt het productie- en distributiecentrum van Zorgtraiteur Claessens André. Het bedrijf levert dagelijks maaltijden bij senioren of mensen met een zorgbehoefte in de thuissituatie. Ook levert het maaltijden aan scholen, jeugdgevangenissen, woonzorgcentra en dergelijke. “Wij bieden keuzemenu’s aan en maken aanpassingen op wens van de klant of op maat van bepaalde diëten. Onze leveringen bevatten ook brood of fruit dat we verkrijgen van lokale bakkers en telers”, vertelt zaakvoerder André Claessens. “Op die manier proberen we ervoor te zorgen dat senioren alles in huis hebben om voor zichzelf te zorgen.”
Niet alleen de bezorging van maaltijden valt onder het zorgverhaal, maar ook het contact met de klant is enorm belangrijk. “Onze chauffeurs hebben vaste routes en dus ook vaste klanten. Ze leren hen ook kennen en nemen een signaalfunctie waar. Ook hebben al onze bezorgers een EHBO-cursus gevolgd specifiek voor senioren in de thuissituatie. We houden dus mee een oogje in het zeil en brengen de familie op de hoogte als we denken dat er iets mis is.”
Zorgtraiteur Claessens maakt ook deel uit van een Europese voorbeeldregio voor gelukkig en gezonder ouder worden. Zo’n innovatiegroepen zijn belangrijk, volgens André, omdat er gewerkt wordt aan de toekomst: “Organisaties zullen wendbaarder moeten zijn en zoveel mogelijk moeten inzetten op duurzaamheid en inclusie.”
Inclusief ondernemen
En dat doet zijn bedrijf al van dag één, inclusief en duurzaam ondernemen. Het familiebedrijf heeft zo’n 50 medewerkers in dienst en kiest daarbij voor een inclusieve aanpak. “Mijn echtgenote en ik werkten voorheen allebei in de zorg”, begint André. “De war for talent die je vandaag op de algehele arbeidsmarkt ziet, woedde daar al jaren. In de zorg waren we dus genoodzaakt om met een open blik te kijken naar werknemers, creatief te zijn en andere (nieuwe) doelgroepen en organisaties aan te boren.”
Deze werkwijze zet Zorgtraiteur Claessens André verder in zijn eigen hr-beleid. “We stellen traditionele collega’s te werk, maar geven ook mensen een kans die het misschien moeilijker hebben met het vinden van een job in het reguliere circuit. Door ook mensen met een arbeidsbeperking aan te trekken, is de sneeuwbal aan het rollen gegaan. We vinden makkelijker nieuwe collega’s – zowel reguliere als met een arbeidsbeperking – omdat we een breder spectrum aan mensen kansen geven en dit ons bedrijf aantrekkelijk maakt bij werknemers. We zijn ervan overtuigd dat je tot duurzame samenwerkingen komt als je win-win kansen creëert.”
Beluister onze aflevering van Op Til, waar onder andere Patricia Vroman van het departement Werk & Sociale Economie Vlaanderen te gast is om te vertellen over individueel maatwerk.
Opportuniteiten in plaats van beperkingen
In de loop der jaren heeft Zorgtraiteur Claessens zo’n 12 werknemers met een arbeidsbeperking een kans gegeven. “We hebben mensen met fysieke problemen, maar ook aangeboren psychologische problemen”, legt André uit. “Een heel aantal van mensen die wij een kans hebben gegeven hebben autisme. Zij krijgen op het klassieke arbeidsveld moeilijker kansen, maar wij zien dat dat opportuniteiten met zich meebrengt.”
“Autisme is natuurlijk maar één voorbeeld. Ook mensen met (aangeboren) fysieke problemen komen hier aan de bak. We hebben bijvoorbeeld mensen in dienst met oncologische problemen en rug- of nekproblemen”, gaat hij verder. “Conny, bijvoorbeeld, heeft zware nekproblemen, wat maakt dat bepaalde houdingen moeilijk voor haar zijn, maar ook dat zij geen zware lasten kan tillen. Wij stellen ook iemand tewerk die door een optelsom van factoren slechts een beperkte arbeidskans heeft op de huidige markt, maar ze is een fantastische werkkracht voor ons. Zij gaat er met hart en ziel voor.”
“We proberen hier alles uit te werken zodat het voor iedereen haalbaar is”, laat André vallen. “Onze structuur is transparant en iedereen moet die van A tot Z kunnen volgen. Dat is niet alleen handig voor mensen met een arbeidsbeperking maar ook voor nieuwe collega’s.” Het bedrijf stelde zo bijvoorbeeld routes op voor hun chauffeurs met een vaste samenstelling en kregen de rondes bovendien een kleurencode. De routes spelen in op verschillende sterktes bij chauffeurs. Zo zijn er routes waar je zeer wendbaar en actief moet zijn, met veel drops na elkaar, maar ook routes met lange rijafstanden. “Voor iemand met autisme bijvoorbeeld geeft die vaste volgorde veel houvast. Maar ook collega’s zonder arbeidsbeperking zijn snel mee in het systeem. Omdat onze routes ook een kleurencode hebben, is het trouwens ook een race onder alle collega’s om alle kleuren op hun palmares te hebben.”
Als je Conny ziet, of met haar zou samenwerken, zie je helemaal niet dat er voor haar fysieke ongemakken zijn. Haar bureau kan je vergelijken met eender welk bureau in Vlaanderen, waar zulke aanpassingen gedaan worden voor mensen zonder arbeidsbeperking. “Maar als je de aanpassingen niet doet voor iemand met een arbeidsbeperking, krijgen zij daar fysieke ongemakken van.”
Sinds juni 2020 werkt Conny bij Zorgtraiteur Claessens. Ze had gelezen dat het bedrijf mensen met een arbeidsbeperking kansen bood en solliciteerde spontaan. “Gelukkig hadden ze een administratieve positie vrij. Nadien werd het traject voor individueel maatwerk opgestart. Dat was eigenlijk de omgekeerde wereld”, begint Conny.:
Aangepast takenpakket
Voor iemand met fysieke ongemakken kan het gaan van aanpassingen aan het takenpakket, tot verminderde uren tot aanpassingen aan de werkplek. “Als we bijvoorbeeld kijken naar iemand zoals Conny, met nekproblemen, dan zijn dat soms maar kleine dingen. Zij neemt bijvoorbeeld geen pakketjes aan die geleverd worden”, licht André toe. “Ik ben driemaal geopereerd aan mijn nek. Helaas is er toch blijvende schade aan het ruggenmerg, waardoor ik problemen heb met mijn arm en mijn nek”, legt Conny uit. Ze is gespecialiseerd in administratieve taken, maar fysieke taken zijn wat moeilijker. “Aangepast werk is dus een must.” Dat hield André echter niet tegen om haar een kans te geven. Met enkele kleine aanpassingen kan Conny perfect functioneren in het team.
Volgens Conny verliep het samenstellen van het takenpakket gemakkelijk. “Op voorhand hebben we mijn problematiek besproken. Ik heb een aangepaste uurrooster, want fulltime werken kan ik niet meer. Ook moet ik af en toe een andere houding aannemen, zodat alles niet vast komt te zitten. Verder heb ik een headset om telefoons op te nemen en een verlengstuk aan de bureau die mijn nek ontlast. Dat helpt allemaal wel.” Ze geeft aan dat ze de aanpassingen al doende hebben moeten leren: “Dit is de eerste job die ik heb opgenomen met mijn arbeidsbeperking. We zijn dus samen op zoek gegaan naar aanpassingen.”
Reclame voor individueel maatwerk
Conny vindt wel dat er meer reclame gemaakt mag worden voor individueel maatwerk-projecten: “Voor ik met Zorgtraiteur Claessens in contact ben gekomen, wist ik eigenlijk weinig over wat de mogelijkheden waren. Ik denk dus dat daar echt nog wel op ingezet mag worden.” Ze vindt ook dat meer ondernemingen kansen moeten bieden aan mensen met een arbeidsbeperking.
Nieuwe vestigingen
Zorgtraiteur Claessens levert niet enkel met de auto, maar ook met de fiets. Dat was een bewuste keuze, omdat steeds meer mensen psychische werk-gerelateerde problemen ondervinden: “Burn-out, bored-out, het is een groeiend spectrum. Maar het maakt dat mensen steeds meer kiezen om dicht bij huis te werken, actief bezig te zijn in hun job, in de natuur te werken en dergelijke. Dat is een grote poel aan mensen die binnen het inclusieve vallen maar buitengewone capaciteiten hebben.” In samenspraak met zijn werknemers werkte André daarom het cargofiets project uit: “Het was voor ons belangrijk om erachter te komen wat hen enthousiast zou maken om te leveren met de fiets. Aandrijving, veiligheid en het Belgische weer waren belangrijke factoren”, legt hij uit. “Na onderzoek zijn we in de zomer gestart met leveringen met driewielers en nu hebben we in samenwerking met Bike Republic een aantal speciale vierwieler-cargo-fietsen besteld.”
Het is de bedoeling dat de fietsen vooral gebruikt worden in de nieuwe Leuvense vestiging. Het distributiecentrum werd geopend in juni 2023. “In Zaventem zijn we nu de productie aan het opschalen”, zegt André. “We hopen dat die vestiging snel succesvol en zelfstandig kan draaien, zodat wij vervolgens de volgende stap richting Mechelen kunnen zetten.” Hij geeft aan dat het een enorme zakelijke opportuniteit is, maar ook een hele uitdaging. “COVID heeft ons geleerd dat je flexibele modulaire partners nodig hebt. En ik merk dat bedrijven, organisaties, woonzorgcentra en gemeentes al sneller in de buurt zoeken naar zo’n partners. We krijgen dus, tot onze verbazing, ook aanvragen uit steden die minder voor het grijpen leken.”
André geeft aan dat zijn bedrijf er bewust voor kiest om lokaal mensen aan te spreken voor de externe locaties: “We willen een korte afstand tot hun werkplek kunnen garanderen. Ook dat past in ons inclusief verhaal. We willen op elk vlak goede arbeidsomstandigheden creëren.”
Ook in de toekomst wil André dus met zijn bedrijf blijven inzetten op een inclusieve arbeidsmarkt: “Voor ons betekent dat inclusief verder bouwen aan de toekomst, breed kijken en kansen geven, ons open stellen, maar ook een grote diversiteit aan jobs aanbieden van studentenjobs, bedienden, arbeiders en flexi-jobs tot stages en individueel maatwerk.”
Steun
Vlaanderen biedt werkgevers die kansen bieden aan werknemers met een erkende blijvende of tijdelijke arbeidsbeperking een financiële compensatie aan onder de vorm van individueel maatwerk. VDAB erkent de arbeidsbeperking en stelt de behoefte aan individueel maatwerk vast. Je hebt recht op een loonpremie om mogelijke extra kosten of lagere productiviteit te compenseren of een loonpremie én een begeleidingspremie die bedoeld voor begeleiding op de werkvloer. “De loonpremie, vroeger was dat de Vlaamse ondersteuningspremie, is echte een belangrijke factor voor non-believers en mensen die hun eerste stapjes in het segment zetten”, legt André uit. “En de begeleidingspremie helpt om de perceptie bij traditionele collega’s te veranderen. Zij dachten vaak: ‘Ik krijg een collega met een arbeidsbeperking, waarvoor mijn werkgever 30% loonkorting krijg, maar ik moet wel 30% harder werken.’ De premies maken dat het voor ons als werkgever makkelijker wordt om de puzzel te leggen op economisch vlak, maar ook praktisch en pragmatisch gezien.” Volgens André is het belangrijk dat de overheid blijft inzetten op steunmaatregelen via individueel maatwerk.
Wil jij meer weten over individueel maatwerk? Surf dan naar https://www.vlaanderen.be/pracht-van-een-werkkracht.
Als ondernemer sta je voor heel wat uitdagingen, ook met je personeel. De hr-adviseurs van UNIZO's 'Elk Talent Aan Boord' gaan samen met jou op zoek naar een duurzame, toekomstgerichte en inclusieve hr-aanpak.
