Over Tinder, appelen en peren...

Laten we eerlijk zijn: zelfstandigenpensioenen waren tot voor kort het equivalent van een slechte tinderdate: je stelt je verwachtingen al serieus bij uit vrees voor ontgoocheling en dan blijkt het eindresultaat zelfs nog minder dan je maar had verwacht.

Sinds januari 2021 is daar, mede dankzij UNIZO, gelukkig verandering in gekomen. Het pensioen wordt nu op dezelfde manier berekend als dat van werknemers. Maar zelfs met die hervorming blijven de gemiddelde zelfstandigenpensioenen laag. Om de simpele reden dat de hervorming geen invloed heeft op de opgebouwde pensioenrechten uit het verleden, enkel op die in de toekomst.

In 2023 bedroeg het gemiddeld zelfstandigenpensioen daarom nog altijd maar €1.222. Geen wonder dat de meeste zelfstandigen krijtwit wegtrekken bij het consulteren van MyPension.  Maar nu komt het: vorige week verklaarden enkele experts dat zelfstandigen nu ook maar meer moeten bijdragen aan de sociale zekerheid. Logisch toch? Neen, vinden wij bij UNIZO. Want je vergelijkt een sportwagen met een bakfiets.

Het sociaal statuut van de zelfstandige is zoals een paraplu met gaten: je denkt dat je beschermd bent totdat het écht begint te regenen. De zelfstandige is bovendien iemand die risico’s neemt, vaak mensen tewerkstelt, én – oh ja – zelf zelden of nooit ziek mag zijn. Geen tijdskrediet neemt of loopbaanonderbreking. Geen betaald verlof. Geen dertiende maand. Geen ‘ik ben even out, iemand anders neemt het over’. En bij arbeidsongeschiktheid? Een wirwar van voorwaarden waarbij je al bijna op je sterfbed moet liggen om iets te krijgen. Als die zelfstandige dan eindelijk een gelijkwaardige pensioenberekening krijgt, is het nogal kort door de bocht om meteen te roepen: “hé, dan mag je ook wel wat meer betalen!”. 

Daarom beste beleidsmakers en experten: wij vragen geen gouden loper voor het zefstandigenstatuut. Integendeel. Je mag maar van het systeem verwachten wat je eraan bijdraagt.  Maar dan moet de berekening en vergelijking wel correct gebeuren. Niet op basis van brutobedragen, maar wel van wat er écht tegenover staat. En niet op een deelaspect, maar op het volledige plaatje. Anders vergelijk je appelen met peren! Dat mag op de fruitmarkt, maar niet in ons sociaal beleid…