66 % van negatieve adviezen van VLAIO wordt simpelweg niet gevolgd door gemeenten. Meer dan de de helft van de negatieve gemeentelijke beslissingen voor de vergunning voor grote winkeloppervlakten wordt overruled door de provincie.  

Meer dan de helft van gemeentelijke negatieve beslissingen voor vergunningen voor grote winkeloppervlakten ( > 1000 m²) wordt overruled door de provincie. Bij het tot stand komen van die beslissingen leggen gemeenten ook vaak negatief advies van Vlaanderen naast zich neer. Dat blijkt uit cijfers die Vlaams parlementslid Robrecht Bothuyne heeft opgevraagd bij minister Jo Brouns . Intussen is 2022 een recordjaar voor de wildgroei aan handelsoppervlakte, vooral buiten de winkelkerngebieden. UNIZO vraagt een doordacht beleid in de vorm van een detailhandelsplan. UNIZO-topman Danny van Assche: “Gemeenten en provincies leggen negatieve adviezen te vaak naast zich neer met een ongebreidelde toename aan winkeloppervlakte in de periferie als gevolg.  Als we in de toekomst nog een echte winkelbeleving in onze centra willen, moet er nu ingegrepen worden.”  

Wie projecten voor kleinhandelsactiviteiten met een netto handelsoppervlakte van meer dan 400 m²  wil ontwikkelen heeft hiervoor een vergunning en dus de toelating nodig van de gemeente. Het Agentschap Innoveren & Ondernemen (VLAIO) verleent hierbij steeds een niet-bindend advies voor de aanvragen van meer dan 1000 m². Uit de cijfers blijkt dat een gunstig advies van Vlaanderen (met of zonder voorwaarden) in bijna 80% van de gevallen wordt gevolgd door een vergunning. Bij een gedeeltelijk gunstig advies met of zonder voorwaarden net iets minder, 76%. Maar een ongunstig advies wordt slechts in 34 % van de gevallen gevolgd. De interpretatieruimte van de gemeente om toch een vergunning toe te kennen neemt dus toe naargelang het advies negatieve elementen bevat. Negatieve adviezen van Vlaanderen worden dus in een twee derde van de gevallen niet gevolgd, bij positieve adviezen is dit een vijfde.  

Danny Van Assche: “Dit wijst op een te geringe bereidheid van gemeenten of provincies om vergunningen effectief te weigeren. De concrete motivaties om een vergunning te weigeren of te verlenen kunnen niet uit het Omgevingsloket gehaald worden maar de redenen zijn gekend. Er is de vrees voor procedureslagen, men interpreteert lokaal op een andere manier de doelstellingen van het integraal handelsvestigingsbeleid maar vooral ontbreekt er een gemeentelijk toetsingskader.” 

 

Provincie Antwerpen kampioen in beslissingen in beroep  

Bij een negatieve beslissing van de gemeente gaat de aanvrager van grote projecten vaak over tot een beroep bij de provincie. Voor de provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en Limburg is de verhouding tussen vergunningen en weigeringen in beroep bijna evenredig, met een licht overwicht voor het toch vergunnen. Opmerkelijk is dat de provincie Antwerpen met een totaal van 18 vergunningen er slechts 7 weigert na beroep.  In Vlaams-Brabant is het omgekeerd, daar zijn 5 verleende vergunningen en 10 weigeringen in beroepsdossiers. 

 

Nood aan detailhandelsplannen   

66% van negatieve adviezen van VLAIO wordt simpelweg niet gevolgd door gemeenten en meer dan de helft van de negatieve gemeentelijke beslissingen voor de vergunning voor grote winkeloppervlakten wordt overruled door de provincie. Detailhandelsvestigingen met een negatieve beoordeling, krijgen zo een grote kans om toch vergund te worden.  

Danny Van Assche: “Er hangt veel teveel af van de ad-hoc-interpratie van de afzonderlijke dossiers. Een duidelijke lijn ontbreekt.  Daarom is er dringed nood aan een ‘detailhandelsplan Vlaanderen’,  dat provincies en gemeenten lokaal kunnen verfijnen.”  Dit plan dient uit te gaan van de versterking van de handelskernen met als basis is een winkelshift die de winkeloppervlakte buiten de centra beperkt en zo nodig afgebouwd wordt. Dergelijke beleidsvisie met uitwerking in ruimtelijke plannen is essentieel voor de behandeling en beoordeling van de individuele dossiers en zal voor de gemeenten én de investeerders een duidelijk afwegingskader bieden.  

 

2022 was recordjaar voor wildgroei van handelsoppervlakte  

Ondertussen tonen recente vastgoedcijfers  aan dat investeringen in detailhandel nog steeds een opmars kennen, vooral in de periferie. ( bron : CBRE – februari 2023) 

2022 was zelfs een recordjaar voor België met meer dan 516.000 m² vergunde detailhandelsoppervlakte, waarvan 124.000 binnenstedelijk , 61.000 in shoppingcentra en 330.000 perifeer. Daarvan zijn  66.302 m² nieuwe ontwikkelingen, waarvan Vlaanderen zowat de helft voor zich neemt ( 32.000 m²). Volgens dezelfde bron zit er voor 2023 en 2024 nog 50.000 m² in de pijplijn.  Positief is dat investeerders toch verwachten dat ze in de toekomst meer rekening zullen moeten houden met grotere restricties voor perifere vestigingen, zowel op vlak van vergunningen en omgevingsfactoren, gebaseerd op plannen van steden en gemeenten.  

Nuttig voor jou