Duaal leren
Wat is duaal leren?
Duaal leren is een relatief nieuw onderwijssysteem in Vlaanderen en Brussel, waarbij leerlingen zowel in de onderwijsinstelling als op de werkvloer nieuwe competenties aanleren. Het is de meest intensieve vorm van werkplekleren, omdat de competenties vooral op de werkplek worden aangeleerd.
Duaal leren is een kwaliteitsvol alternatief voor de klassieke leerweg. Dat betekent dat leerlingen ook in duaal leren – waarbij een groot deel van de opleiding op de werkvloer doorgaat - hun diploma secundair onderwijs kunnen behalen.
In leerjaar 2019-20 worden er 87 studierichtingen aangeboden, en dit aanbod zal de komende jaren uitgebreid worden. Er wordt ook geëxperimenteerd met duaal leren binnen het hoger onderwijs en het volwassenenonderwijs.
Wie is de lerende?
- De leerlingen zijn tussen de 15 en 25 jaar oud.
- Het zijn leerlingen uit het secundair onderwijs (BSO, TSO en het BuSo).
- Op de dagen dat ze niet op de werkvloer zijn krijgen ze les op een school, centrum voor deeltijds onderwijs of een SYNTRA-lesplaats.
- De leerlingen zijn door de onderwijsinstelling gescreend op "arbeidsrijpheid en arbeidsbereidheid". Dat wil zeggen dat er wordt nagegaan of de leerlingen zowel bereid zijn en in staat zijn om te leren op een werkvloer en daarvoor de juiste attitude hebben.
Wat kan je als ondernemer verwachten van duaal leren?
Afhankelijk van de opleiding krijg je zo’n twee tot drie dagen per week (afhankelijk van de opleiding) een leerling uit het secundair onderwijs op je werkvloer, voor een periode van meestal 1-3 jaar (afhankelijk van wanneer de leerling in het duaal leren stapt).
De leerling wordt op de werkvloer opgeleid en begeleid door de mentor – dat kan jijzelf zijn of één van je medewerkers. De mentor staat in voor het aanleren van de algemene en beroepsspecifieke vaardigheden, zoals die zijn afgesproken in het opleidingsplan. Op die manier krijgt de leerling ook de specifieke competenties aangeleerd die relevant zijn voor jouw bedrijf. Vanuit de onderwijsinstelling is er een trajectbegeleider die de leerling opvolgt.
Een leerling uit het secundair onderwijs mee opleiden is niet gemakkelijk, hij of zij is niet voor niks in opleiding en zal niet functioneren als een werknemer in traditionele zin. De leerling zal, zeker in het begin, veel begeleiding en training nodig hebben.
Ondernemers delen hun ervaringen over duaal leren.
Welke stappen om te starten met duaal leren?
Bekijk hier of er een duale opleiding in jouw sector bestaat én of deze door een onderwijsinstelling in jouw regio wordt aangeboden.
- Je kunt eerst de zelfscan doen om te zien of je een erkende leerwerkplek kunt worden. De vereisten zijn onder andere voldoende financiële draagkracht en beschikken over de bedrijfsuitrusting om het opleidingsplan uit te voeren.
- Doe de aanvraag tot erkenning als leerwerkplek in het digitale loket voor ondernemingen. Bij vragen of problemen kan de helpdesk je ondersteunen.
- Om erkend te orden als leerwerkplek dien je een mentor aan te duiden. De mentor moet – in de meeste gevallen binnen 3-6 maanden na de erkenning als leerwerkplek, dit is per sector bepaald - ook een verplichte mentoropleiding volgen. Als de mentor al een soortgelijke opleiding heeft gevolgd is een vrijstelling soms mogelijk.
- Je hoort binnen 14 dagen of je erkenning is goedgekeurd. De erkenning is 5 jaar geldig. Voor elke opleiding én per vestiging van je bedrijf dien je een aparte erkenning aan te vragen.
En dan: Leerling gezocht en gevonden
- Ga op zoek naar een leerling. Een leerling kan direct contact opnemen of via de onderwijsinstelling bij jouw onderneming terecht komen. Je kunt ook zelf op zoek gaan, dan zet je je opleidingsplek in de kijker. Zorg dat je een kennismakingsgesprek voert en een leerling kiest die past binnen je onderneming. Er is een maximum aantal leerlingen per mentor, dit is vastgesteld per sector. Per vestigingsplaats mag het aantal jongeren in opleiding ook niet meer bedragen dan het aantal werknemers.
- Voor elke opleiding is – in overleg met de sector - een standaardtraject uitgewerkt waarin de te leren competenties staan. Als de leerling start zal de trajectbegeleider samen met de mentor een individueel opleidingsplan opmaken op basis van dat standaardtraject en de specifieke mogelijkheden binnen de onderneming.
- Sluit een overeenkomst met de onderwijsinstelling en de leerling. Het soort overeenkomst is afhankelijk van het aantal uren dat de leerling op de werkvloer dient te zijn, en dat ligt vast per opleiding.
- Gemiddeld ≥ 20u per week: Overeenkomst van Alternerende Opleiding (OAO). De leerling ontvangt een leervergoeding.
- Gemiddeld <20u per week: Stageovereenkomst Alternerende Opleiding (SAO). Dit is een onbezoldigde overeenkomst.
Er gelden verschillende sociale verplichtingen en regels rond bijvoorbeeld arbeidsduur en schoolvakanties.
- Zorg voor een goed onthaal en besteed voldoende tijd en aandacht aan de dagelijkse begeleiding en regelmatige evaluatie van de leerling. Regelmatig overleg met de trajectbegeleider is zeker aan te raden.
Wat zijn de kosten?
Het opleiden en begeleiden van de leerling brengt natuurlijk kosten met zich mee in de vorm van de inzet van mensen, middelen en tijd. Het takenpakket van de mentor zal aangepast (ingekort) moeten worden zodat er voor hem of haar voldoende tijd vrij komt voor de begeleiding.
Bij een Overeenkomst van Alternerende Opleiding (OAO) dien je ook een leervergoeding te betalen. Deze is afhankelijk van het leerjaar, ze bedraagt maximaal 560,90 euro per maand. Verder wordt een vergoeding voor de kosten van woonwerkverkeer voorzien zoals dat ook voor de gewone werknemers gebeurd.
Wat zijn de financiële stimulansen?
Als je voldoet aan een aantal voorwaarden kom je in aanmerking voor:
- De doelgroepvermindering mentors: vermindering van maximaal 800 euro per kwartaal op de patronale RSZ-bijdrage voor de mentor.
- Stagebonus van 500 euro per leerling per schooljaar (750 euro voor een derde leerjaar)
- Fiscaal voordeel
- De doelgroepvermindering voor leerlingen in een alternerende opleiding
- Indien je de leerling na afronding van de opleiding zou aannemen, dan kom je mogelijk in aanmerking voor de doelgroepvermindering voor jonge werknemers.
Voor deze stimulansen kun je een beroep doen op je sociaal secretariaat. Een up-to-date overzicht van de financiële stimulansen en meer informatie vindt je hier.
In Brussel wordt er geen doelgroepvermindering mentors of stagebonus voorzien maar is er wel een mentorpremie – voor meer informatie over duaal leren in Brussel zie: Actiris.
Meer informatie?
Voor de meest actuele informatie over duaal leren verwijzen we je door naar onderstaande websites.
Ook sectororganisaties bieden veel sector-specifieke informatie en ondersteuning aan.
Partners:
