Kan je als handelaar afwijken van de verplichte wekelijkse rustdag?

Handelaars zijn verplicht om de wetgeving over ‘openingsuren’ te respecteren. Dat betekent dat ze zich moeten houden aan:

  • Een wekelijkse rustdag. Dat is een volledige dag die begint om 5u of 13u en 24u later eindigt. De meeste handelaars kiezen zondag als hun wekelijkse rustdag, maar dat mag ook een andere dag zijn. De wekelijkse rustdag moet wel 3 maanden dezelfde blijven, je kan dus niet zomaar van rustdag wisselen. Als je je rustdag wijzigt dan moet je die wijziging minstens één week vóór het begin van de maand waarin de wijziging van toepassing zal zijn, op een duidelijke en van buitenaf zichtbare wijze melden.

De wet voorziet echter zelf wel een uitzondering: valt de wekelijkse rustdag onmiddellijk voor een wettelijke feestdag, dan mag de handelaar hem overbrengen op de dag na die wettelijke feestdag.

  • De wettelijke sluitingsuren:
    • voor 5 uur en na 20 uur;
    • voor 5 uur en na 21 uur op vrijdag en de werkdagen die aan een wettelijke feestdag voorafgaan. Als de wettelijke feestdag een maandag is, dan mag de winkel de zaterdag daarvoor tot 21 uur openblijven.

Voor nachtwinkels en inrichtingen voor seksuitbating voor volwassenen gelden afzonderlijke regels. Zij kunnen eveneens bij gemeentelijk reglement onderworpen aan een verplichte vergunning.

Uitzonderingen

Er gelden 4 uitzonderingen op deze regels:

  1. Diensten

De regels over de wekelijkse rustdag en de wettelijke sluitingsuren gelden alleen voor de kleinhandel. Lever je diensten, dan ben je er niet door gebonden.

  1. Sectorale uitzonderingen

Bepaalde sectoren zijn niet onderworpen aan de wetgeving:

  • verkoop ten huize van een andere consument dan de koper (bv.: "home party’s");
  • verkoop aan huis op uitnodiging van de consument;
  • verkoop en dienstverlening in de openbare stations (treinen, metro…);
  • verkoop en dienstverlening in havenzones en internationale luchthavens;
  • dienstverlening die wegens dringende noodzakelijkheid uitgevoerd moet worden;
  • de verkoop in tankstations of vestigingseenheden gelegen op het domein van autosnelwegen, van een assortiment algemene voedingswaren en huishoudelijke artikelen, uitgezonderd gedistilleerde alcoholhoudende dranken en gisthoudende dranken, met een alcoholvolume van meer dan 6 %, op voorwaarde dat de nettoverkoopoppervlakte niet groter is dan 250 m²
  • verkoop en dienstverlening in ziekenhuizen. (bv. supermarkt in ziekenhuis)

De bepalingen over de sluitingsuren en de wekelijkse rustdag zijn ook niet van toepassing op de vestigingseenheden waarvan de hoofdactiviteit de verkoop van een van de volgende productgroepen uitmaakt:

  • kranten, tijdschriften, tabak en rookwaren, telefoonkaarten en producten van de Nationale Loterij;
  • dragers van audiovisuele werken en videospelen, alsook de verhuur ervan;
  • brandstof en olie voor autovoertuigen;
  • consumptie-ijs in individuele porties;
  • voedingswaren die in de vestigingseenheid worden bereid en er niet worden verbruikt.

Er is sprake van een hoofdactiviteit als de verkoop van de productgroep die de hoofdactiviteit uitmaakt, minstens 50 % van de jaarlijkse omzet vertegenwoordigt.

  1. Uitzonderingen voor beurzen, markten of bijzondere omstandigheden (feestdagen, solden, … )

Je mag als handelaar niet zelf beslissen om naar aanleiding van bijvoorbeeld een feestdag, een jaarmarkt, … 7 op 7 open te zijn.

Het is enkel het College van Burgemeester en Schepenen die daarover kan beslissen. Ze kan op verzoek van één of meerdere handelaars per jaar maximum 15 rustdagen opheffen voor bijzondere en voorbijgaande omstandigheden of ter gelegenheid van jaarbeurzen en jaarmarkten.

Deze afwijkingen gelden voor alle betrokken handelaars hetzij voor het volledige grondgebied van de gemeente hetzij voor een deel ervan (deelgemeente, wijk of winkelstraat). In geen geval kunnen individuele afwijkingen worden toegestaan. Individuele afwijkingen, zoals voor een opendeurdag in jouw zaak kunnen dus in principe niet op jouw wekelijkse rustdag. Afwijkingen in de sector (vb. bakkerijen, bloemenwinkels, e.a.) zijn evenmin toegelaten.

Als je uitzonderlijk toch wilt open zijn op de dag dat je jouw wekelijkse rustdag neemt, moet je dus nagaan of de gemeente voor die week een afwijking toegestaan heeft of alsnog wil toestaan (aan alle handelaars). In de Kerstperiode en bij het begin van de solden voorzien veel gemeenten meestal afwijkingen.

In geval van afwijking door de gemeente mag je dus wel 7 dagen op 7 open zijn. Opgelet: Indien er personeel tewerk gesteld wordt, moet er rekening gehouden worden met de regels op de tewerkstelling van personeel op zondag. Er is immers een maximum van 6 koopzondagen.

  1. Toeristische centra

Ook in toeristische gebieden zijn er afwijkingen. Een overzicht van de afwijkingen vind je op de website van de FOD Economie.

 

 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 27/08/2024

Mag mijn zaak op 1 mei open zijn?

Dat kan inderdaad: een feestdag betekent niet noodzakelijk een sluitingsdag. De wet verplicht niemand om te sluiten op een feestdag. Maar je moet wel rekening houden met een aantal nuances:

  • Kleinhandelszaken (winkels die producten verkopen): moeten rekening houden met de regels over de wekelijkse rustdag: deze winkels moeten een vaste wekelijkse rustdag aanhouden. Zij mogen dus enkel openen op een feestdag als die niet samenvalt met hun wekelijkse rustdag. 
  • Dienstverleners (kappers, schoonheidsspecialisten, …): zij moeten zich niet houden aan een wekelijkse rustdag en mogen dus in principe 7/7 dagen werken, ook op feestdagen.

Let wel op bij tewerkstelling van personeel! 

Het is niet omdat je mag openen op een feestdag, dat je daarom ook zomaar personeel mag inzetten. Om te weten of dat mag, moet je eerst de sectorale afspraken nagaan (CAO’s), neem dus zeker eerst contact met jouw sociaal secretariaat vooraleer je personeel inschakelt op een feestdag!

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 06/08/2024

Nuttig voor jou