In principe zijn er niet echt veel mogelijkheden. Veel zal afhangen van wanneer de klant juist failliet zal gaan. De faillissementswetgeving bepaalt dat vanaf het vonnis van faillissement, de rechter alle handelingen van de gefailleerde die dateren tot en met 6 maanden vóór dat vonnis moet nakijken (die periode van 6 maanden noemt men de verdachte periode). Alle handelingen die de gefailleerde in die 6 maanden heeft gesteld, en die een ernstig nadeel kunnen zijn voor andere schuldeisers, kan de rechter als niet-geldig bestempelen. Op die manier probeert men situaties tegen te gaan waarbij bepaalde schuldeisers die weten dat een faillissement nakend is, zich nog vlug veilig stellen ten nadele van de andere schuldeisers. Dat wil niet zeggen dat alle transacties die in die periode hebben plaatsgevonden, per definitie ongeldig zijn. Alleen transacties die ‘abnormaal’ zijn, zullen teruggedraaid kunnen worden.
Wat je wel kan doen, is beroep doen op het buitengerechtelijke minnelijk akkoord in het kader van een gerechtelijke reorganisatie. Dat houdt in dat je als schuldenaar een afbetalingsplan kan opstellen met minstens twee schuldeisers. Als dat plan wordt neergelegd op de griffie van de ondernemingsrechtbank, dan speelt die verdachte periode niet. Met andere woorden: zelfs wanneer de schuldenaar toch nog binnen de 6 maanden failliet zou gaan, blijft het afbetalingsplan geldig. Let wel op: om zo’n buitengerechtelijk afbetalingsplan op te stellen, moet men met minstens twee schuldeisers zijn.
Buiten die mogelijkheid kan je natuurlijk steeds waarborgen eisen van de klant (zoals een pand op bepaalde goederen), maar de kans bestaat dus dat als de schuldenaar binnen de 6 maanden failliet gaat, dat pand niet kan gebruikt worden als argument ten aanzien van de andere schuldeisers.
Een typisch voorbeeld is een eigendomsvoorbehoud opnemen in de verkoopovereenkomst. Zo’n voorbehoud stelt dat de koper pas eigenaar wordt als de volledige verkoopprijs is betaald. Als de koper dan failliet gaat, dan kan hij de goederen nog gaan terughalen uit het faillissement.
Sinds 2018 is het ook mogelijk om zo’n eigendomsvoorbehoud te registreren in het pandregister. Dat is geen verplichting, maar het geeft je wel een extra zekerheid: de curator kan dan nog moeilijk dat eigendomsvoorbehoud betwisten. Zo’n registratie heeft wel een kostprijs, die afhangt van de waarde van het goed (zie FAQ Pandregister | FOD Financiën (belgium.be)). Dat gaat van 21 euro voor goederen onder 10.000 euro tot 500 euro voor goederen met een waarde van meer dan 500.000 euro.
