Informatie

Verschil tussen zelfstandige in hoofdberoep en bijberoep

Als zelfstandige in bijberoep betaal je minder sociale bijdragen dan in hoofdberoep, daarom heb je meestal geen recht op uitkeringen als zelfstandige. Om als zelfstandige in bijberoep beschouwd te worden moet je minstens halftijds als werknemer of ambtenaar werken. Soms kun je een bijberoep ook met sociale uitkeringen combineren, maar daarvoor gelden strenge voorwaarden. Ben je met pensioen en heb je een bijverdienste als zelfstandige, dan heb je een ander statuut als gepensioneerde. Maar er is een uitzondering voor gepensioneerde ambtenaren met een bijverdienste die de wettelijke pensioenleeftijd nog niet bereikten, dan wordt je als zelfstandige in bijberoep beschouwd in plaats van als gepensioneerde.

In een ander artikel leggen we de concrete voorwaarden voor bijberoep uit. Want je moet voldoende uren werken om als zelfstandige in bijberoep beschouwd te worden. De tijd die je aan je zelfstandige activiteit besteedt en hoeveel je als zelfstandige verdient, spelen geen enkele rol. Je mag met je bijberoep meer verdienen dan in je andere job.

Ben je zelfstandige in bijberoep, dan zijn er 2 gevolgen:

Voldoe je niet aan de voorwaarden om zelfstandige in bijberoep te zijn, dan ben je zelfstandige in hoofdberoep. Maar je kunt ook zelfstandige in hoofdberoep zijn met de gelijkstelling met bijberoep. Maar hou er wel rekening mee dat je met de gelijkstelling met bijberoep helemaal geen sociale rechten opbouwt. Je zult later geen pensioen ontvangen. En word je ziek of ga je failliet dan dan heb je in tegenstelling tot gewone zelfstandigen in hoofdberoep geen recht op een uitkering.

Meer info: Liantis sociaal verzekeringsfonds

Bekijk ook de podcast 'startschot voor starters' van KBC

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 12/08/2024

Wanneer ben je zelfstandige in bijberoep?

Je bent zelfstandige in bijberoep, op voorwaarde dat je minstens halftijds werkt als werknemer of ambtenaar.  Er gelden daarbij andere regels voor contractuele en vast benoemde leerkrachten dan voor gewone werknemers en ambtenaren. Voor wie een uitkering ontvangt zijn de voorwaarden streng.

Apart statuut voor gepensioneerden

Gepensioneerde zelfstandigen en werknemers met een zelfstandige bijverdienste hebben een apart statuut en zijn dus geen zelfstandigen in bijberoep. Ook gepensioneerde ambtenaren die de wettelijke pensioenleeftijd bereikten vallen onder dit statuut voor gepensioneerden.

Ben je gepensioneerd ambtenaar, maar heb je de wettelijke pensionleeftijd nog niet bereikt, dan ben je zelfstandige in bijberoep op voorwaarde dat jouw pensioen minstens 1.773,35 euro per maand bedraagt.

Bijberoep als werknemer of ambtenaar

Om als werknemer of ambtenaar als zelfstandige in bijberoep beschouwd te worden, moet je 2 voorwaarden vervullen:

  • Je moet minstens een halftijdse arbeidsovereenkomst hebben. Dit betekent dat wanneer een voltijdse collega 38 uur per week werkt, jouw gemiddelde arbeidstijd minstens aan 19 uur per week moet bedragen.
  • Maar een halftijds contract volstaat niet. Werken jouw voltijdse collega's in een 38-urenweek, dan moet je elk kwartaal minstens 235 uur effectief werken. Vakantiedagen en alle andere dagen waarvoor je een loon ontvangt tellen ook mee. Ben je niet onbetaald afwezig, dan zal je met een halftijdse arbeidsovereenkomst automatisch deze voorwaarde vervullen.

Een voorbeeld: moet je volgens je arbeidsovereenkomst 2 dagen per week werken (40%), dan ben je zelfstandige in hoofdberoep. Want jouw contract is minder dan halftijds (50%) van een normale tewerkstelling. Overuren kunnen daar veranderen niets aan veranderen.

Werk je niet in een 38-uren week, dan pas je de regel van 3 toe. Wie bijvoorbeeld in een 36-urenweek werkt zal minstens 223 uur per kwartaal moeten presteren, want 235 / 38 x 36 is gelijk aan 222,63 uur.

Bijberoep als contractueel leerkrachten

Voor contractuele leerkrachten gelden dezelfde regels als voor werknemers om zelfstandige in bijberoep te zijn. Maar er is een aandachtspunt: de uitgestelde bezoldiging tijdens de zomermaanden.

De uitgestelde bezoldiging wordt berekend op basis van jouw prestaties tijdens het voorbije schooljaar. Daarom geldt als vuistregel dat je tijdens de zomer zelfstandige in bijberoep blijft, op voorwaarde dat je het ganse schooljaar minstens halftijds werkte. Maar om helemaal zeker te zijn, raden we je aan om ook werkloosheidsuitkeringen aan te vragen.

Bijberoep als vast benoemde leerkracht

Werk je als een vast benoemde of statutaire leerkracht, dan gelden er strengere regels om zelfstandige in bijberoep te zijn:

  • Je moet minstens 60% van een volledig uurrooster presteren.
  • Met in elk kwartaal minstens 282 uur prestaties (berekend in een 38-uren week).

Werk je niet in een 38-uren week, pas dan de regel van 3 toe. Wie bijvoorbeeld in een 36-urenweek werkt zal minstens 268 uur per kwartaal moeten presteren, want 282 / 38 x 36 is gelijk aan 267,16 uur.

Werk je minstens 50%, maar minder dan 60%, dan ben je zelfstandige in hoofdberoep. Maar je kunt dan wel de gelijkstelling met bijberoep aanvragen.

Bijberoep met uitkeringen

Bij de meeste uitkeringen geldt dat je de uitkering verliest wanneer je een nieuwe activiteit als zelfstandige start. Een bestaand bijberoep voortzetten met behoud van de uitkeringen mag soms wel. Maar vraag wel eerst toestemming aan. Voor meer informatie contacteer je de instelling die de uitkering uitbetaalt.

Bij ziekte of werkloosheid mag je vaak wel een zelfstandige activiteit in bijberoep opstarten. Ook hier geldt dat je altijd eerst toestemming aanvraagt:

  • Ziekte-uitkeringen: ben je arbeidsongeschikt en wil en denk je dat het beter is om als zelfstandige te starten in plaats van opnieuw als werknemer aan de slag te gaan, contacteer dan je ziekenfonds. De kans bestaat dat je toestemming krijgt om een zelfstandige activiteit op te starten met behoud van een deel van je uitkeringen. Zolang je uitkeringen ontvangt, zul je als zelfstandige in bijberoep beschouwd worden.
  • Werkloosheid: wie werkloos is kan een jaar lang een zelfstandige activiteit uitproberen dankzij de 'springplank naar een zelfstandige activiteit'. Tijdens dat jaar behoud je de uitkeringen, op voorwaarde dat je niet te veel verdient. Na een jaar moet je beslissen of je zelfstandige in hoofdberoep wordt of stopt.
De regels voor een bijberoep samengevat

Om zelfstandige in bijberoep te zijn moet je als werknemer of ambtenaar minstens halftijds werken. Neem niet zomaar onbetaald verlof. Ben je contractueel leerkracht, vergeet dan niet om tijdens de zomer werkloosheidsuitkeringen aan te vragen. Voor vast benoemde leerkrachten zijn de regels wat strenger omdat je minstens 60% moet werken, maar je kunt wel de gelijkstelling met bijberoep aanvragen wanneer je minstens 50% werkt.

Geniet je een uitkering dan mag je niet zomaar een zelfstandige activiteit uitoefenen. Vraag altijd eerst toestemming bij de instelling die de uitkering uitbetaalt. Ben je arbeidsongeschikt of werkloos, dan zijn er mogelijkheden om een nieuwe zelfstandige activiteit in bijberoep te starten. In de meeste andere gevallen mag je geen nieuwe zelfstandige activiteit opstarten, maar mag je soms wel een bestaande activiteit voortzetten.

Bijberoep tijdens ouderschapsverlof

Bij ouderschapsverlof hoort een uitkering van de RVA. Die uitkering kan je maar in twee situaties combineren met het uitoefenen van een bijberoep:

  1. Je neemt voltijds ouderschapsverlof op. Het maakt hier niet uit hoe lang je je bijberoep al doet, de combinatie is toegelaten.
  2. Als je je bijberoep wilt combineren met de opname van deeltijds ouderschapsverlof (1/2, 1/5, 1/10) dan kan het enkel wanneer je al minstens gedurende 12 maanden zelfstandige in bijberoep bent.

Starten in bijberoep tijdens ouderschapsverlof kan enkel tijdens voltijds ouderschapsverlof. Meer info over andere combinaties met tijdskrediet en thematische verloven vind je op de website van RVA. 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 15/05/2025

Welke bijdragen betaal je als zelfstandige in bijberoep

Als zelfstandige in bijberoep betaal je net zoals zelfstandigen in hoofdberoep elk jaar 20,5% sociale bijdragen. Maar in bijberoep betaal je geen wettelijke minimumbijdrage. In bijberoep heb je zelfs recht op een vrijstelling van sociale bijdragen wanneer jouw zelfstandige inkomsten lager zijn dan 1.865,45 euro.

De sociale bijdragen worden berekend op jouw netto belastbaar inkomen als zelfstandige. Dit zijn jouw bruto inkomsten na aftrek van de beroepskosten en de betaalde sociale bijdragen.

Zoals alle zelfstandigen betaal je sociale bijdragen op basis van de inkomsten van het jaar zelf. Maar omdat die inkomsten pas achteraf gekend zijn, betaal je eerst voorlopige sociale bijdragen. Deze voorlopige bijdragen worden berekend op basis van jouw geïndexeerde inkomen van 3 jaar voordien. Denk je dat je meer of minder gaat verdienen dan 3 jaar geleden, dan kun je de sociale bijdragen laten aanpassen.

Ben je starter, dan betaal je de 1e 3 jaar betaal een forfaitaire bijdrage van 95,60 euro per kwartaal. Ook deze voorlopige bijdrage kun je laten aanpassen.

Omdat je minder sociale bijdragen betaalt dan zelfstandigen in hoofdberoep, bouw je met een bijberoep geen sociale rechten op. Maar  er is een uitzondering. Verdien je minstens 16.861,46 euro per jaar, dan betaal je evenveel bijdragen als zelfstandigen in hoofdberoep. In dat geval bouw je toch sociale rechten op in je bijberoep.

Zelf bijdragen berekenen

Op de website van Liantis kun je zelf de sociale bijdragen berekenen.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 06/08/2024

Welke sociale rechten heb je als zelfstandige in bijberoep?

In bijberoep bouw je in principe geen sociale rechten als zelfstandige op, behalve wanneer je voldoende hoge sociale bijdragen betaalt. Je hebt natuurlijk wel recht op uitkeringen als werknemer of als ambtenaar.

Betaal je minstens de minimumbijdrage hoofdberoep, omdat jouw inkomsten hoger is dan 16.861,46 euro, dan heb je als zelfstandige in bijberoep recht op:

  • Volwaardige pensioenrechten als zelfstandige, ook het minimumpensioen.
  • Bij ziekte: een aanvulling op je uitkering als werknemer, zodat je totale uitkering even hoog is als de uitkering voor hoofdberoepers. Jouw ziekenfonds kan uitleggen welke formaliteiten je moet vervullen.
  • Bij moederschap: 105 gratis dienstencheques en een vrijstelling van sociale bijdragen, die je bij jouw sociaal verzekeringsfonds kunt aanvragen. Daarnaast een aanvulling op je uitkering als werkneemster, zodat je totale uitkering even hoog is als de uitkering voor hoofdberoepers. Voor meer informatie over de uitkeringen kun je bij je ziekenfonds terecht.
  • Een uitkering als mantelzorger: een uitkering wanneer je elke beroepsactiviteit (zelfstandige en andere) volledig onderbreekt om een ernstig ziek familielid of een gehandicapt kind te verzorgen.

Je hebt als zelfstandige in bijberoep nooit recht op het overbruggingsrecht, vaderschapsverlof of rouwverlof.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 09/09/2024

Je maakt de overstap van bijberoep naar hoofdberoep: wat betekent dat voor je sociale bijdragen?

Je bent zelfstandige in bijberoep wanneer je ook halftijds als werknemer of ambtenaar werkt. Geef je de andere job op om voltijds zelfstandige te worden, dan word je automatisch zelfstandige in hoofdberoep. Het belangrijkste gevolg is dat je waarschijnlijk hogere sociale bijdragen betaalt, maar ook sociale rechten opbouwt als zelfstandige.

Word je ontslagen, dan kun je het 1e jaar zelfstandige in bijberoep blijven door bij je aanvraag voor werkloosheidsuitkeringen de Springplank naar zelfstandige aan te vragen.

Sociale bijdragen en rechten als zelfstandige in hoofdberoep

Door zelfstandige in hoofdberoep te worden, zal je waarschijnlijk hogere sociale bijdragen moeten betalen. Want in hoofdberoep betaal je minstens de minimumbijdrage, berekend op een inkomen van 16.861,46 euro. Maar onder bepaalde voorwaarden, betaal je tijdens het 1e jaar in hoofdberoep als primostarter een lagere minimumbijdrage. Primostarters betalen een minimumbijdrage die maar de helft bedraagt van de normale minimumbijdrage, hij wordt berekend op een inkomen van 8.707,35 euro.

In ruil voor de hogere sociale bijdragen, bouw je sociale rechten op. De belangrijkste zijn: pensioenrechten, uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid na ziekte of een ongeval, moederschaps- en vaderschapsuitkeringen, het overbruggingsrecht wanneer je gedwongen bent (tijdelijk) te stoppen (bv. na een brand of faillissement) en uitkeringen wanneer je mantelzorger wordt. 

Gelijk pensioen voor zelfstandigen en werknemers

Het pensioen van een zelfstandige was vroeger lager dan het pensioen van een werknemer. Zo zorgde de correctiecoëfficiënt ervoor dat het pensioen van een zelfstandige 30% lager was dan dat van een werknemer met een vergelijkbaar inkomen. Na een jarenlange strijd van UNIZO is deze grote ongelijkheid verleden tijd. Sinds 2021 is de correctiecoëfficiënt afgeschaft en zijn de minimumpensioenen gelijkgeschakeld.

Bij de andere uitkeringen, zoals bij ziekte, zijn de verschillen groter. Het grootste verschil is zijn de forfaitaire uitkeringen. Elke zelfstandige ontvangt dezelfde uitkering, het inkomstenniveau maakt niets uit. Verder is het overbruggingsrecht beperkt in de tijd en bestaan er weinig verlofstelsels, behalve voor mantelzorgers.

Hoe worden de sociale bijdragen berekend?

Bij de omschakeling van bijberoep naar hoofdberoep, zal je sociaal verzekeringsfonds de voorlopige sociale bijdragen verder berekenen op basis van je inkomen van 3 jaar voordien. Daarbij zal het minstens de minimumbijdrage aanrekenen. Verdien je meer, dan kun je vrijwillig hogere voorlopige bijdragen betalen.

De minimumbijdrage in hoofdberoep wordt berekend op basis van een inkomen van 16.861,46 euro. Maar was je tijdens de 20 kwartalen (5 jaar) voorafgaand aan de omschakeling naar hoofdberoep nooit zelfstandige in hoofdberoep en nooit meewerkende echtgenoot, dan ben je primostarter. Primostarters betalen een lagere minimumbijdrage, op een inkomen van 8.707,35 euro.

 

Wat je zeker niet mag vergeten
  • Breng je sociaal verzekeringsfonds op de hoogte van je overstap naar zelfstandige in hoofdberoep.
  • Verwittig ook je ziekenfonds en je kinderbijslagfonds .
  • Overweeg een aanvullend pensioen en vul forfaitaire uitkeringen aan met aanvullende verzekeringen. Je kunt hiervoor bij Liantis Risk Solutions terecht. Lees ook onze snelwijzer over het aanvullend pensioen:
Snelwijzer - Aanvullend pensioen zelfstandigen .pdf 630.17 kB Gratis
Beluister de podcast

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 21/08/2024

Wat betekent gelijkstelling bijberoep?

De gelijkstelling met bijberoep is een regeling voor zelfstandigen in hoofdberoep om minder sociale bijdragen te betalen. Alleen zelfstandigen die minder dan 8.832,73 euro netto per jaar verdienen kunnen de gelijkstelling met bijberoep aanvragen.

Omdat je minder sociale bijdragen betaalt, bouw je als zelfstandige in hoofdberoep met een gelijkstelling bijberoep geen sociale rechten op.

Wat zijn de voorwaarden voor een gelijkstelling met bijberoep? 

Ten eerste moet jouw netto belastbaar inkomen lager zijn dan 8.832,73 euro per jaar. Dit is jouw inkomen na aftrek van de beroepskosten en betaalde sociale bijdragen.

Daarnaast moet je aan één van de volgende drie voorwaarden voldoen:

  • Ofwel ben je gehuwd met een werknemer of ambtenaar, wettelijk samenwonen volstaat niet.
  • Ofwel ontvang je een overlevingspensioen of overgangsuitkering.
  • Ofwel ben je een vast benoemde leerkracht met een tewerkstelling tussen de 50% en 60%.

Wat is het voordeel van een gelijkstelling met bijberoep? 

Het voordeel van de gelijkstelling met bijberoep is dat je geen minimumbijdrage in hoofdberoep moet betalen. Je bent zelfs vrijgesteld van sociale bijdragen wanneer je maximum 1.865,44 euro per jaar verdient. Heb je een hoger inkomen, dan betaal je 20,5% sociale bijdragen.

Zodra je meer dan 8.832,72 euro per jaar verdient ben je een gewone zelfstandige in hoofdberoep. Je betaalt dan minstens de minimumbijdrage in hoofdberoep. Wil je later, wanneer je terug minder verdient, opnieuw gebruik maken van de gelijkstelling met bijberoep? Dan moet je de gelijkstelling met bijberoep opnieuw aanvragen.

Wat is het nadeel van een gelijkstelling met bijberoep? 

Het nadeel van de gelijkstelling met bijberoep is dat je geen sociale rechten opbouwt. Daardoor zal je bij ziekte geen recht hebben op uitkeringen en later ook niet op een eigen pensioen.

Want om als zelfstandige sociale rechten op te bouwen, moet je minstens de minimumbijdrage in hoofdberoep betalen. 

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 12/08/2024

Heeft u recht op vakantie als u van zelfstandige in hoofdberoep overschakel naar bijberoep?

U heeft tot twee jaar geleden vast in dienst gewerkt. Vorig jaar was u heel het jaar aan de slag als zelfstandige. Sinds dit jaar bent u terug vast in dienst en slechts zelfstandige in bijberoep. Heeft u recht op vakantie?

Het recht op vakantie wordt berekend met inachtneming van de prestaties die tijdens het voorgaande jaar als werknemer of een hiermee gelijkgesteld statuut werden geleverd. Prestaties als zelfstandige worden niet in acht genomen met het oog op de berekening van het vakantierecht.

Indien u vorig jaar dus enkel als zelfstandige heeft gewerkt, zal u dit jaar dus inderdaad geen recht hebben op vakantie in het werknemersstelsel.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 29/11/2024

Als u overschakelt van zelfstandige in bijberoep naar hoofdberoep, kan u dan de vakantiedagen die u als werknemer had laten uitbetalen?

Gezien het systeem voor zelfstandigen volledig losstaat van het systeem voor werknemers en bijgevolg de opgebouwde dagen als werknemer niet kunnen meegenomen worden naar het zelfstandigenstatuut, geldt het volgende:

Enkel vakantiegeld (= loon voor de vakantiedagen)

  • De vakantiedagen waarop u recht heeft ingevolge uw tewerkstelling van vorig jaar, kunnen nog opgenomen worden voor het einde van de arbeidsovereenkomst. Het enkel vakantiegeld wordt dan uitbetaald op het moment van de opname. De niet opgenomen dagen zullen u uitbetaald worden in de vorm van vertrekvakantiegeld.
  • De dagen waarvoor u dit jaar reeds rechten heeft opgebouwd, zal u volgend jaar sowieso niet meer kunnen opnemen en deze zullen u worden uitbetaald onder de vorm van vertrekvakantiegeld. 

Dubbel vakantiegeld (= toeslag in verhouding tot het recht op vakantie)

  • Voor de dagen vorig jaar opgebouwd, zal het dubbel vakantiegeld uitbetaald worden in de vakantiemaand dit jaar waarin dit voor alle werknemers wordt uitbetaald, tenzij u eerder uit dienst gaat. In dit laatste geval zal dit dan ook als vertrekvakantiegeld worden uitbetaald bij uitdiensttreding.
  • De dagen waarvoor u dit jaar reeds rechten heeft opgebouwd, zal het dubbel vakantiegeld sowieso als vertrekvakantiegeld worden uitbetaald.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 29/11/2024

Wie komt niet in aanmerking voor een aansluiting in bijberoep?

Opgelet, op basis van de volgende uitkeringen kan je nooit in bijberoep aangesloten worden:

  • Individuele Beroepsopleiding (IBO) zonder uitkering van de RVA, zelfs indien de Vlaamse overheid een toelage uitbetaalt.
  • Tegemoetkomingen (inkomenstegemoetkoming, integratietegemoetkoming, …) die buiten de gewone ziekteverzekering vallen.
  • Uitkering arbeidsongeschiktheid of invaliditeit uit het stelsel der zelfstandigen.
  • Vergoeding voor arbeidsongevallen.
  • Leefloon.
  • Studietoelage.
  • Uitkeringen uit aanvullende verzekeringen.
  • Wanneer uitkeringen teruggevorderd worden (zie ook werkloosheidsuitkeringen).
  • …

Dit zijn uitkeringen, bijstandsuitkeringen, vergoedingen en tegemoetkomingen die geen pensioenrechten opleveren. Je moet in een ander statuut voldoende pensioenrechten opbouwen om in bijberoep te kunnen aansluiten.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 14/08/2024

Werkloosheidsuitkeringen combineren met zelfstandige in bijberoep: kan dat?

Ontvang je werkloosheidsuitkeringen, dan kun je onder voorwaarden een zelfstandig bijberoep uitoefenen met behoud van de uitkeringen.  Er bestaan 2 mogelijkheden:

  • Via het systeem van de "Springplank naar zelfstandige" kun je 1 jaar lang een zelfstandige activiteit uitproberen of een bestaande activiteit voortzetten. Het is de bedoeling dat je controleert of een zelfstandige activiteit in hoofdberoep haalbaar is.
  • Wil je geen zelfstandige in hoofdberoep worden, dan kun je onder strengere voorwaarden een bestaande activiteit in bijberoep voortzetten.

Springplank naar een zelfstandige activiteit

Ben je werkloos en wil je een zelfstandige activiteit uitproberen, dan kun je dankzij de springplank naar zelfstandige 12 maanden lang een zelfstandige activiteit uitoefenen met behoud van de werkloosheidsuitkeringen. Op die manier doe je ervaring op en kun je nagaan of een zelfstandige activiteit in hoofdberoep haalbaar is.

Wat na 12 maanden Springplank naar zelfstandige?

Na 12 maanden in de Springplank naar zelfstandige moet je kiezen tussen:

  • Zelfstandige in hoofdberoep worden, zonder uitkeringen.
  • Of stoppen als zelfstandige, met behoud van de uitkeringen.

Maar er is een uitzondering: was je al zelfstandige voordat je werkloos werd, dan kun je omschakelen naar het systeem van de voortzetting van een bestaande zelfstandige activiteit in bijberoep.

Welke voorwaarden gelden voor de Springplank naar zelfstandige?

Aan de Springplank naar zelfstandige zijn voorwaarden gekoppeld:

  • Je moet de zelfstandige activiteit vooraf aangeven.
  • De laatste 6 jaar mag je geen zelfstandige in hoofdberoep geweest zijn.
  • Je mag de laatste 6 jaar nog geen beroep gedaan hebben op de Springplank naar zelfstandige.
  • Je mag geen werknemers in dienst nemen en je mag niet met onderaannemers werken. Je mag wel via een vennootschap werken, op alle dagen van de week en op alle uren van de dag.
  • Wie in Brussel zelfstandige wordt, moet voor sommige beroepen de beroepsbekwaamheid bewijzen (bv. om een restaurant uit te baten). Wil je beroep doen op de springplank dan moet je die beroepsbekwaamheid zelf bewijzen.
  • Je mag in de Springplank naar zelfstandige niet je oude job als werknemer uitoefenen.
  • Je mag geen kunstwerkuitkering genieten.
  • Je moet ingeschreven zijn bij de VDAB in Vlaanderen of Actiris in Brussel.
  • Je moet beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Dit betekent bijvoorbeeld dat je passend werk moet aanvaarden.

Hoe hoog zijn de werkloosheidsuitkeringen tijdens de springplank naar zelfstandige?

Jouw werkloosheidsuitkeringen kunnen verminderd worden wanneer je via de springplank werkt. Verdien je maximum 17,38 euro per dag, dan behoud je de volledige werkloosheidsuitkering. Verdien je meer, dan wordt je uitkering verminderd met het bedrag dat je te veel verdiende. Was je een gans kalenderjaar zelfstandige, dan zijn je daginkomsten gelijk aan je netto belastbaar jaarinkomen (inkomen na aftrek van de beroepskosten en de betaalde sociale bijdragen als zelfstandige) gedeeld door 312.

Voorbeeld: verdien je 8.000 euro netto per jaar als zelfstandige, dan bedraagt jouw daginkomen 25,64 euro (= 8.000 / 312). Dit betekent dat je uitkeringen dan met 8,26 euro (= 25,64 -17,38) worden verminderd.

Werkte je geen volledig kalenderjaar als zelfstandige, dan moet je je netto belastbaar jaarinkomen delen door het aantal uitkeringsdagen. Als vuistregel zijn er 26 uitkeringsdagen per maand (omdat rekening gehouden wordt met een 6-dagenweek). Voorbeeld: startte je op 1 april, dan deel je volgens de vuistregel je inkomen van 8.000 euro door 234 (9 x 26 dagen). Je daginkomen bedraagt dan 34,19 euro, waardoor je uitkering met 17,96 euro verminderd moet worden.

Voortzetting van een bestaande activiteit in bijberoep

Je kunt een bestaande zelfstandige activiteit onder strenge voorwaarden zonder beperking in de tijd voortzetten:

  • Je was al minstens 3 maanden zelfstandige voordat je ontslagen werd.
  • Je moet de zelfstandige activiteit vooraf aangeven.
  • Je mag het bijberoep gewoonlijk niet op weekdagen tussen 7u en 18u uitoefenen. Werk je uitzonderlijk toch op een weekdag, vermeld dit dan op de controlekaart.
  • Duid arbeidsdagen op zaterdagen, zondagen en feestdagen aan op de controlekaart.
  • De activiteit moet bijkomstig blijven, dit wordt beoordeeld door de directeur van het werkloosheidsbureau.
  • Je moet ingeschreven zijn bij de VDAB in Vlaanderen of Actiris in Brussel.
  • Je moet beschikbaar blijven voor de arbeidsmarkt. Dit betekent bijvoorbeeld dat je passend werk moet aanvaarden.

Wanneer je personeel aanneemt of via een vennootschap werkt, zal je de uitkeringen verliezen. De activiteit zal dan niet meer als bijkomstig beoordeeld worden en wordt dan geacht niet voldoende beschikbaar te zijn voor de arbeidsmarkt.

Je kan werkloosheidsuitkeringen niet combineren met één van de volgende zelfstandige activiteiten:

  • Die standaard na 18u uitgeoefend worden (bijvoorbeeld nachtwaker).
  • Die in de bouw in principe niet tussen 18u 's avonds en 7u 's ochtends of in het weekend mogen worden uitgeoefend. Contacteer je uitbetalingsinstelling voor meer informatie.
  • Horeca-activiteiten.
  • Ambulante activiteiten, zoals leurder of reiziger.
  • Verzekeringsagent of verzekeringsmakelaar.

Voor meer informatie kun je bij je werkloosheidskas terecht.

Voor elke dag waarop je als zelfstandige werkt, verlies je 1 dag uitkeringen. Dit geldt ook wanneer je in het weekend of een feestdag werkt, maar niet wanneer je op een werkdag na 18u werkt. Daarnaast zal de uitkering verminderen wanneer je meer dan 17,38 euro per dag verdient.  Meer informatie over de berekeningswijze van de daginkomsten vind je hierboven, bij de Springplank naar zelfstandige activiteit.

Wil je weten of je idee haalbaar is?

Onderzoek het samen met je UNIZO-coach!

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 04/10/2024

Kan je een zelfstandige activiteit starten als student?

Zoals elke zelfstandige, moeten ook studenten-zelfstandigen zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Maar studenten die jonger zijn dan 26 jaar betalen dankzij het statuut van student-zelfstandige minder of zelfs helemaal geen sociale bijdragen. Het statuut van student-zelfstandige geeft je de mogelijkheid om iets bij te verdienen als zelfstandige en om ondernemerschap uit te proberen. Het groeipakket of de gezinsbijslag wordt normaal doorbetaald en de meeste studenten-zelfstandigen blijven fiscaal ten laste van hun ouders. 

Omdat je minder sociale bijdragen betaalt dan zelfstandigen in hoofdberoep, bouw je als student-zelfstandige geen sociale rechten op. Maar je behoudt natuurlijk wel het recht op terugbetalingen in de ziekteverzekering.

Wil je je inschrijven als student-zelfstandige? Contacteer dan Liantis sociaal verzekeringsfonds.

Student-helpers moeten niet aansluiten

Ben je helper in een eenmanszaak en ontvang je kinderbijslag, dan moet je niet aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen. Dit betekent dat je als studerende helper geen sociale bijdragen moet betalen. Wanneer je in een vennootschap helpt, dan ben moet je wel aansluiten als zelfstandige.

Voor helpers die jonger zijn dan 21 jaar geldt zelfs dat ze pas moeten aansluiten vanaf 1 januari van het jaar waarin ze 20 jaar oud worden. Maar huw je vroeger, dan moet je wel onmiddellijk aansluiten en bijdragen betalen als zelfstandige. 

Wie betaalt sociale bijdragen als student-zelfstandige?

Je bent student-zelfstandige wanneer je:

  • Jonger bent dan 26 jaar.
  • Les volgt aan een erkende school, hogeschool of universiteit in België of in het buitenland.
  • Ingeschreven bent voor minstens 27 studiepunten, met de bedoeling een diploma te behalen. Wordt de opleiding niet in studiepunten uitgedrukt, dan moet je wekelijks minstens 17 uur les volgen.
  • Deelneemt aan de examens. Je mag ook aan je sociaal verzekeringsfonds ook een attest bezorgen van de school, waaruit blijkt dat je effectief de lessen volgde. Maar hou er rekening mee dat niet elke school aanwezigheden bijhoudt.

Wat gebeurt er met het kindergeld van student-zelfstandigen?

In Vlaanderen wordt het Groeipakket verder uitbetaald, zolang je als student-zelfstandige lagere sociale bijdragen betaalt als een zelfstandige in hoofdberoep. Dit betekent concreet, dat jouw netto belastbaar inkomen (inkomen na aftrek van de beroepskosten en betaalde sociale bijdragen) lager moet zijn dan 16.861,46 euro.

Betaalt Brussel kindergeld uit, dan mag je tijdens het school- of academiejaar maximum 240 uur werken, tijdens de zomermaanden geldt geen beperking. Voor student-zelfstandigen betekent dit in de praktijk dat je inkomen lager moet zijn dan 16.861,46 euro netto (zelfstandige inkomsten na aftrek van de beroepskosten en de betaalde sociale bijdragen).

Welke sociale bijdragen betaal je als student-zelfstandige?

Student-zelfstandigen betalen meestal minder sociale bijdragen. 3 inkomstendrempels zijn van belang:

  • Verdien je minder dan 8.430,73 euro netto per jaar (zelfstandige inkomsten na aftrek van de beroepskosten en de betaalde sociale bijdragen), dan ben je vrijgesteld van sociale bijdragen.
  • Verdien je meer dan 8.430,72 euro maar minder dan 16.861,46 euro, dan betaal alleen sociale bijdragen op de inkomstenschijf vanaf 8.430,73 euro. Die sociale bijdrage bedraagt 20,5% per jaar. Elk kwartaal betaal je een kwart van deze sociale bijdrage.
  • Van zodra je minstens 16.861,46 euro netto per jaar verdient, dan betaal je dezelfde sociale bijdragen als zelfstandigen in hoofdberoep. Dat betekent dat je jaarlijks 20,5% sociale bijdragen betaalt op je volledige inkomen als zelfstandige. Elk kwartaal betaal je een kwart van deze sociale bijdrage.

Sociale bijdragen worden berekend op basis van de zelfstandige inkomsten van het jaar zelf. Maar omdat je officiële inkomsten pas gekend zijn nadat je het aanslagbiljet van de belastingen ontvangt, zal je sociaal verzekeringsfonds eerst voorlopige sociale bijdragen aanrekenen. Achteraf worden de voorlopige bijdragen geregulariseerd (herberekend) op basis van de werkelijke inkomsten.

In januari of bij je aansluiting, zal je sociaal verzekeringsfonds eerst wettelijke voorlopige bijdragen aanrekenen die je kunt aanpassen:

  • Startende studenten-zelfstandigen betalen tot op het einde van het 3e volledige kalenderjaar een wettelijke voorlopige bijdrage bijdrage van 95,60 euro per kwartaal (berekend op een inkomen van 10.296,17 euro).
  • Ben je langer al aangesloten als zelfstandige, dan berekent jouw sociaal verzekeringsfonds de wettelijke voorlopige bijdrage op basis van jouw geherwaardeerde inkomsten (geïndexeerde inkomsten) van 3 jaar voordien.
Verminder de voorlopige bijdrage niet te veel

Wanneer je de voorlopige bijdrage vermindert, maar achteraf blijkt dat je toch meer verdiende dan verwacht, dan moet je verhogingen betalen. Die verhogingen bedragen minstens 10% van het bedrag dat je te weinig betaalde, behalve wanneer je in de loop van het jaar vrijwillig bijstort. Heeft de fiscus veel tijd nodig om het aanslagbiljet te versturen, dan kunnen de verhogingen oplopen tot 25% of meer. Contacteer je sociaal verzekeringsfonds voor meer informatie, een accountant kan je helpen om jouw inkomsten correct in te schatten.

Welke fiscale behandeling als student-zelfstandige?

  • Als student-zelfstandige blijf je fiscaal ten laste van je ouders, zolang je netto-bestaansmiddelen onder een bepaalde drempel blijven (7.290 EUR voor inkomsten 2024). Om die drempel te bepalen, wordt echter een eerste schijf van je winsten/baten/bezoldigingen als student-zelfstandige niet meegerekend (3.310 EUR voor inkomsten 2024).
  • Je moet zelf een belastingaangifte indienen. Maar je zal vrijgesteld zijn van belastingen, zolang je minder verdient dan de belastingvrije som (10.570 EUR voor inkomsten 2024).
  • In principe moet je zoals elke zelfstandige de btw-verplichtingen naleven. Maar is jouw omzet kleiner dan 25.000 EUR per jaar, dan kan je genieten van de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen. Je moet dan nog steeds een btw-nummer hebben, maar je btw-verplichtingen zijn beperkt. Meer informatie over deze regeling vind je hier. 
het nieuwe UNIZO Startersplatform

Het UNIZO Startersplatform is een handige én gratis tool om je ondernemingsplan van A tot Z uit te werken! 

Ik begin meteen!

Meer begeleiding nodig via UNIZO? Neem een kijkje naar ons aanbod.

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 23/08/2024

Mag je bijverdienen als zelfstandige als je gepensioneerd bent?

Dat mag. Vanaf 1 januari van het jaar waarin je de wettelijke pensioenleeftijd bereikt mag je zelfs onbeperkt bijverdienen.

Ook wie 45 jaar loopbaan had op het moment van pensionering mag onbeperkt bijverdienen. Tip: vraag aan de pensioendienst of je echt 45 jaar loopbaan hebt, want de loopbaanjaren worden op een specifieke manier geteld.

Ben je te jong en heb je geen volledige loopbaan van 45 jaar, dan moet je je inkomsten beperken:

  • Bijverdienste als zelfstandige: je mag maximum 7.880 euro netto per jaar bijverdienen. Dit zijn de netto belastbare inkomsten na aftrek van de beroepskosten en de betaalde sociale bijdragen.
  • Bijverdienste als werknemer of ambtenaar: je mag 9.850 euro bruto per jaar bijverdienen. Jouw totale brutoloon telt mee, inclusief het enkel vakantiegeld, de eindejaarspremie, voordelen alle aard, opzegvergoedingen en alle andere premies. Alleen maaltijdcheques en het dubbel vakantiegeld tellen niet mee.
  • Bijverdienste als flexijobber: 7 668 euro bruto per jaar (in 2024 geldt deze beperking nog niet en mag je altijd onbeperkt bijverdienen als flexijobber).

Wanneer je nog kinderen ten laste zou hebben, dan gelden hogere grensbedragen. Ontvang je een gezinspensioen, dan moet ook jouw echtgenoot bepaalde inkomstengrenzen respecteren.

Andere regels met een overlevingspensioen

Ontvang je alleen een overlevingspensioen, dan gelden andere regels.

Jaar van pensionering

Het jaar waarin je met pensioen gaat moet je rekening houden met een pro rata berekening. Ga je bijvoorbeeld op 1 juli met pensioen, dan oefen je een half jaar een bijverdienste uit. Dat betekent dat je tijdens dat halve jaar maar de helft van het jaarbedrag mag bijverdienen (bijvoorbeeld 3.940 euro netto met een zelfstandige bijverdienste).

Verdiende je te veel, dan moet je je pensioen volledig of gedeeltelijk terugbetalen. Het bedrag dat je moet terugbetalen is afhankelijk van hoeveel je te veel verdiende. Verdiende je dubbel zoveel als toegelaten, dan moet je je volledige pensioen terugbetalen. Verdiende je de helft meer dan toegelaten, dan moet je de helft van je pensioen terugbetalen.

Moet je je pensioen gedeeltelijk of volledig terugbetalen, dan ontvang je bij de beslissing een formulier waarmee je een verzaking aan de terugvordering kunt aanvragen (dit is een kwijtschelding van de pensioenschuld). Je kunt zo’n aanvraag bijvoorbeeld indienen wanneer jouw schuld groter is dan wat je te veel verdiende, wanneer je financiële moeilijkheden hebt of wanneer je je in een bijzondere situatie bevindt (bv. ernstige ziekte, een familielid met een handicap, …).

Fout opgemerkt? Laatst gewijzigd: 23/08/2024

Nuttig voor jou